Rezygnacja z udziału we współwłasności

Jak wyzbyć się przysługującego udziału we współwłasności?

Po zapoznaniu się z przedstawionym przez Pana stanem faktycznym sprawy trzeba wskazać, że istnieją jedynie dwie możliwości, aby wyzbył się Pan przysługującego Panu udziału we współwłasności nieruchomości – zbycie tego udziału lub zniesienie współwłasności z przeniesieniem Pana udziału na pozostałych współwłaścicieli. Nie ma natomiast możliwości rezygnacji z udziału we współwłasności.

Warto zatem skupić się na drugiej z powyższych opcji.

Otóż zgodnie z przepisem art. 210 Kodeksu cywilnego (w skrócie: K.c.), „każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić”.

Z kolei zaś art. 212 K.c. mówi o tym, że:

„§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego”.

Przeniesienie udziału we współwłasności na pozostałych właścicieli

Wobec powyższego może Pan żądać zniesienia współwłasności poprzez przeniesienie Pańskiego udziału na pozostałych współwłaścicieli niezależnie od tego, czy wyrażają oni na to zgodę, czy nie. O ile zatem zgoda tych współwłaścicieli z pewnością ułatwiłaby sprawę, o tyle jej brak nie jest przeszkodą nie do przejścia.

Jeżeli bowiem nawet nie byłby Pan w stanie wskazać sądowi adresu do doręczeń tych osób, aby mogły one wziąć udział w postępowaniu, zawsze mógłby Pan skorzystać z dyspozycji przepisu art. 144 Kodeksu postępowania cywilnego (w skrócie: K.p.c.), który stanowi, że:

„§ 1. Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

§ 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i lokalu wójta (burmistrza, prezydenta miasta), w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie.

§ 3. Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie staje się skuteczne. Sąd może jednak uzależnić skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego terminu od chwili wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym.

§ 4. Czynności określone w § 1-3 może wykonywać także referendarz sądowy”.

Zatem nawet taka sytuacja nie hamowałaby rozpoznania sprawy, gdyż w imieniu współwłaścicieli w sprawie mogliby działać wyznaczeni dla nich przez sąd kuratorzy.

Gdyby zaś osoby, o których mowa, mimo odebrania wezwania na rozprawę z sądu nie stawiły się na nią i nie wzięły udziału w postępowaniu, sąd wciąż mógłby sprawę rozpoznać i orzec zgodnie z Pańskim wnioskiem.

Z kolei w sytuacji, gdyby współwłaściciele wzięli udział w sprawie i odmówili przejęcia Pańskiego udziału we wspólnej nieruchomości, sąd mógłby ostatecznie nawet zarządzić licytacyjną sprzedaż tej nieruchomości i podział między wszystkich współwłaścicieli kwoty uzyskanej ze sprzedaży.

W takim postępowaniu o zniesienie współwłasności nie ma jednocześnie przeszkód, aby domagał się Pan jej zniesienia ze zrzeczeniem się przez Pana roszczeń względem pozostałych współwłaścicieli z tytułu spłaty należnego Panu udziału w nieruchomości.