Rezygnacja z funkcji prezesa i członka zarządu spółki z o.o.

Rezygnacja członka zarządu z pełnienia funkcji

Z Pani pytania wynika, że zarząd spółki z o.o. jest 3-osobowy.

Rezygnacja członka zarządu z pełnienia funkcji (niezależnie od tego, jaka ona jest) jest czynnością jednostronną, niewymagającą potwierdzenia, np. w formie uchwały o odwołaniu, czy przyjęcia rezygnacji. Nie wymaga także zgody pozostałych członków zarządu.

Zrezygnować może każdy członek zarządu i w każdej chwili. Bywa, że umowa spółki przewiduje ograniczenie rezygnacji do ważnych powodów. Ale nie stoi to na przeszkodzie do rezygnacji.

Czy prezes zarządu może zrezygnować ze swojej funkcji przed wygaśnięciem czasu na jaki został wybrany?

Pani pełni funkcję prezesa zarządu. Jej wykonywanie jest niezależne od ewentualnej umowy o pracę lub kontraktu cywilnego.

W aktualnym stanie prawnym można doprowadzić do wygaśnięcia mandatu przed upływem czasu, na jaki zostało się wybranym. Powyższe znajduje potwierdzenie w art. 202 § 4 i § 5 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.):

„§ 4. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.

§ 5. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie”.

Przyjmujący funkcję może w każdym czasie wypowiedzieć jej pełnienie przez złożenie drugiej stronie stosownego oświadczenia woli.

W jakiej formie powinna nastąpić rezygnacja członka zarządu z pełnionej funkcji?

Co do zasady rezygnacja może być dokonana w dowolnej formie, byleby – zgodnie z art. 61 Kodeksu cywilnego (K.c.) – oświadczenie woli rezygnującego dotarło do adresata. Mimo złożonej rezygnacji do czasu przejęcia obowiązków przez spółkę, tj. nowych członków zarządu, rezygnujący ma obowiązek dokładać należytej staranności w celu uchronienia spółki przed negatywnymi konsekwencjami.

Ustna rezygnacja jest ważna, tyle tylko że trudno będzie wykazać, iż doszła do skutku, jeśli osoba (organ), która Panią powołała na prezesa zarządu, tego nie potwierdzi. Oczywiście może Pani udowadniać fakt swojej rezygnacji innymi środkami dowodowymi.

Czy w przypadku rezygnacji konieczne jest odwołanie członka zarządu ze składu odrębnym aktem?

W przypadku rezygnacji nie jest konieczne odwoływanie członka zarządu ze składu zarządu odrębnym aktem. Wygaśnięcie mandatu następuje przez samo skuteczne złożenie spółce oświadczenia o rezygnacji z udziału w zarządzie spółki. Mandat wygasa z chwilą doręczenia spółce lub właściwym organom takiego oświadczenia, chyba że z jego treści wynika, iż rezygnacja następuje z nadejściem późniejszego terminu.

Dla celów dowodowych rezygnacja powinna mieć formę pisemną.

Skoro spółka jest także reprezentowana przez innych członków zarządu, to oświadczenie o rezygnacji należałoby złożyć także do zarządu jako organu spółki uprawnionego do przyjmowania w jej imieniu oświadczeń woli od osób trzecich.

Zasadą jednak jest składanie oświadczenia o rezygnacji na ręce organu (osoby) uprawnionego do powołania lub wskazanego jako przedstawiciel spółki w sprawie powołania.

Z art. 210 K.s.h. wynika, że w umowach z członkiem zarządu spółkę reprezentują pełnomocnik ustanowiony przez zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza. Oświadczenie o rezygnacji powinno się złożyć właśnie temu pełnomocnikowi lub radzie nadzorczej.

Jeżeli zaś zgromadzenie nie ustanowiło pełnomocnika, to oświadczenie powinno zostać przedłożone zgromadzeniu (wspólników).

W orzecznictwie reprezentowany jest także pogląd, że złożenie rezygnacji wymaga, aby dotarło ono do tego organu spółki, który powołuje zarząd. Jeśli więc organem powołującym zarząd było zgromadzenie wspólników, oświadczenie o rezygnacji powinno być złożone właśnie zgromadzeniu.

Złożenie rezygnacji z funkcji prezesa zarządu przed radą nadzorczą

Gdy organem powołującym zarząd byłaby rada nadzorcza, to jej należałoby złożyć rezygnację, a dojście oświadczenia woli o rezygnacji do jednego z członków rady nadzorczej (w braku odmiennych postanowień regulaminu rady nadzorczej) można byłoby uznać za chwilę złożenia rezygnacji (postanowienie Sądu Najwyższego z 19 sierpnia 2004 r., VCK 600/03).

W oświadczeniu o rezygnacji należy wskazać, że ma ona miejsce z funkcji członka zarządu (z dodatkowym wskazaniem nazwy tej funkcji), a nie jedynie z danej funkcji pełnionej w tym organie spółki – albowiem można zrezygnować z funkcji prezesa czy wiceprezesa, jednocześnie pozostając w składzie zarządu.

Od chwili skutecznego złożenia rezygnacji – w braku odmiennych postanowień umowy – wywołuje ono natychmiastowe skutki prawne w postaci wygaśnięcia zlecenia. Jeżeli np. pismo z rezygnacją zostało skutecznie doręczone na adres zarządu lub jedynego udziałowca w określonym dniu, to data doręczenia pisma jest datą złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji (jedyny udziałowiec wykonuje funkcję zgromadzenia wspólników). Błędne jest zatem ustalenie w zakresie pełnienia funkcji członka zarządu przez daną osobę w sytuacji, gdy doszło do skutecznego zawiadomienia przez nią jedynego udziałowca spółki wykonującego stosownie do art. 156 K.s.h. wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników o rezygnacji z funkcji członka zarządu.

Wpis do KRS o rezygnacji członka zarządu 

Wpis w KRS lub jego brak o rezygnacji członka zarządu nie tworzy nowego stanu prawnego. Potwierdza on tylko fakt, że dana osoba przestała pełnić funkcję w zarządzie.

Jak wskazałem – zrezygnować może każdy członek zarządu i w każdej chwili. To oznacza, że po Pani rezygnacji mogą to zrobić inni członkowie zarządu. Wtedy spółka może utracić organ zarządzający.

Wspólnicy, osoby lub organy wskazane w umowie spółki powinny powołać nowych członków zarządu.

Po złożeniu rezygnacji przez dotychczasowego członka zarządu spółka ma obowiązek dokonać stosownych czynności zmierzających do wykreślenia składającego rezygnację z rejestru KRS. Zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (ustawa o KRS): „wniosek o wpis do Rejestru powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”. W razie stwierdzenia niewykonywania obowiązków rejestrowych sąd rejestrowy wszczyna stosowną procedurę uregulowaną w art. 24 ustawy o KRS. Członek zarządu, który złożył rezygnację, nie ma możliwości złożenia do sądu rejestrowego wniosku o wykreślenie swojej osoby z KRS, ponieważ po złożeniu rezygnacji nie reprezentuje już spółki.

Jeżeli w zarządzie pozostałby tylko jeden członek (na trzech możliwych), to ocena skutków zależna byłaby od treści umowy spółki w zakresie:

1. ustalenia liczby członków zarządu (sztywne trzy czy luźne „do trzech”),
2. ustalonego sposobu reprezentacji (jeżeli każdy członek zarządu ma prawo do jednoosobowej reprezentacji, to w tym zakresie nie ma kłopotu),
3. zasad podejmowania uchwał (ilu członków musi być na zabraniu zarządu, by uznane ono było za ważne, jaką większością są podejmowane uchwały).

Pan po złożeniu rezygnacji (skutecznym) nie musi nic więcej robić. Należy tylko zadbać o dowody na potwierdzenie złożenia desygnacji wobec spółki (zarządu oraz wspólników).

Jeśli spółka z o.o. nie złożyła wniosku o wpisanie zmian do KRS, może Pani zawiadomić sąd o swojej rezygnacji w celu podjęcia przez sąd działań z urzędu.