Rezygnacja z sali weselnej, jak uniknąć wygórowanego odstępnego i co mówi umowa?

Zapisy umowy o organizację przyjęcia weselnego – rezygnacja

Jako że prawo cywilne przewiduje generalną zasadę swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego; dalej „K.c.”), decydujące znaczenie dla ustalenia, czy właściciel sali weselnej ma rację, są zapisy zawartej między stronami umowy.

W dniu zawarcia umowy wpłaciła Pani honorarium, tzw. wpisowe, w kwocie 4 tys. zł. W umowie wskazano, że tylko w przypadku realizacji przyjęcia wchodzi ono w zakres całkowitej ceny za jego organizację. Dalej, kluczowy jest pkt X – strony w nim umówiły się, że w terminie krótszym niż 18 miesięcy przed datą imprezy ma Pani prawo od umowy odstąpić, płacąc odstępne w wysokości 30% umówionego wynagrodzenia. Gdy zaś do odstąpienia dochodzi w terminie krótszym niż 9 miesięcy przed ustaloną datą imprezy, to odstępne wynosi aż 65% wartości wynagrodzenia.

Z kolei punkt Y wskazuje, że jeśli żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności za niemożność organizacji przyjęcia w umówionym terminie, wtedy ma Pani prawo przełożyć imprezę na inny termin, jednak gdyby miała miejsce w innym roku niż umówiony pierwotnie, cena może wzrosnąć.

Kiedy ciąża usprawiedliwia przełożenie przyjęcia weselnego?

Generalnie ciąża nie jest chorobą i nie stanowi sama w sobie o niemożliwości organizacji wesela. Gdyby jednak miała Pani ciążę zagrożoną, lekarz zakazałby ruchu, stresu, forsowania i miałaby Pani na to dowód w postaci zwolnienia lekarskiego na całą ciążę i zaświadczenia o tym, że ciąża wymaga wypoczynku (jest zagrożona) wtedy – na mocy przywołanego punktu umowy – mogłaby Pani imprezę przełożyć (licząc się ze wzrostem kosztu w następnych latach).

Ewentualna opcja to następny punkt, czyli poszukanie kogoś (pary) na swoje miejsce na umówione warunki i uzyskanie zgody właściciela sali na wstąpienie tej pary w Pani miejsce do umowy.

W innym wypadku faktycznie rezygnacja w terminie krótszym niż 9 miesięcy do daty imprezy daje prawo zatrzymania honorarium wpisowego i żądania odstępnego 65%. Takie kwoty i warunki Pani zaakceptowała, podpisując umowę w tym brzmieniu. Brak zapłaty odstępnego powoduje co do zasady nieskuteczność oświadczenia o odstąpieniu od umowy, a wówczas właściciel sali ma prawo żądać pełnego wynagrodzenia, jakby impreza się odbyła na warunkach w umowie ustalonych.

Odstępne – kiedy jest zbyt wygórowane?

Odstępne jest zgodne z Kodeksem cywilnym, bowiem art. 396 K.c. wskazuje, że: „Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego”. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16.11.2022 r. I NSNc 398/21: Co do zasady wysokość odstępnego strony mogą wskazać według uznania. Z art. 395 K.c. wynika jedynie, że odstępne powinno stanowić „oznaczoną sumę pieniężną”.

Można próbować podnosić zarzut rażąco wygórowanego odstępnego. Jak wskazał SN w wyroku z 22.01.2013 r. VI Aca 931/12: „Zastrzeżenie odstępnego w wysokości niemal 20% opłaty rocznej za kształcenie na uczelni uznać należy za rażąco wygórowane. O abuzywności takiego postanowienia świadczy również fakt, że nakłada ono wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty odstępnego, nie przewidując nałożenia takiego obowiązku na przedsiębiorcę:.

Droga sądowa

Prawdą jest jednak, że jeśli nie dogada się z Pani z wykonawcą i umownie nie zaakceptuje kwoty odstępnego, to tylko sąd w toku procesu sądowego jest władny prawomocnym wyrokiem ocenić, czy odstępne w tym przypadku jest zawyżone. Proces to zaś czas i koszt (opłata sądowa zależna jest od kwoty odstępnego, jakiej żąda wykonawca, a jaką Pani kwestionuje, natomiast jej wysokość wskazuje widełkowo art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398