Renta wdowia z Niemiec

Renta po małżonku obywatelu Niemiec

Zadane przez Panią pytanie dotyczy sprawy o charakterze transgranicznym, tj. poboru świadczeń socjalnych w Polsce i w Niemczech.

Odnosząc się do renty wdowiej, wskazuję, że zgodnie z § 33 ust. 4 szóstej księgi niemieckiego kodeksu socjalnego (Sozialgesetzbuch VI; dalej SGB VI) istnieją cztery przypadki, w których świadczenie rentowe po ubezpieczonym zmarłym przechodzi na członków rodziny, i są to:

1. tzw. mała renta wdowia (kleine Witwenrente oder Witwerrente);

2. tzw. duża renta wdowia (große Witwenrente oder Witwerrente);
3. renta wychowacza (Erziehungsrente);
4. tzw. renta sieroca (Waisenrente).

Z zadanego przez Panią pytania wynika, że otrzymuje Pani małą rentę wdowią.

Roszczenie o wypłatę małej renty wdowiej z Niemiec- zbieg świadczeń rodzinnych z Polski i Niemiec

Roszczenie o wypłatę małej renty wdowiej ma wdowiec (wdowa), który nie wstąpił po śmierci ubezpieczonego małżonka ponownie w związek małżeński, jeżeli zmarły ubezpieczony spełnił wymóg co do minimalnego okresu ubezpieczenia, tzw. Wartezeit.

Mała renta jest świadczeniem ograniczonym w czasie, które może być wypłacane najdłużej przez okres 24 miesięcy, licząc od upływu miesiąca, w którym zmarł ubezpieczony (§ 46 ust. 1 SGB VI).

W Polsce pobiera Pani emeryturę na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 sierpnia 2009 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1227; dalej – ustawa emerytalna).

W Pani przypadku należy rozważyć kwestię zbiegu świadczenia zagranicznego (renty wdowiej), porównywalnego z polską rentą rodzinną, oraz świadczenia polskiego, jakim jest emerytura.

Zgodnie z art. 97 ustawy emerytalnej: „osobom uprawnionym do emerytury lub renty oraz do świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych świadczenia przysługujące na podstawie ustawy wypłaca się w wysokości w niej określonej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej”.

Możliwość pobierania świadczenia z instytucji zagranicznej i instytucji polskiej jednocześnie

Przepisy ustawy emerytalnej nie wykluczają zatem możliwości pobierania świadczenia z instytucji zagranicznej i instytucji polskiej równocześnie.

Przesłanki zawieszenia lub zmniejszenia emerytury lub renty uregulowano w art. 101 i nast. ustawy emerytalnej.

Naczelną zasadą jest, że emerytura nie ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu w przypadku kobiet, które osiągnęły wiek emerytalny, jeżeli nie kontynuują one zatrudnienia (art. 101 ust. 2 ustawy emerytalnej). Pani, mając obecnie 67 lat, osiągnęła już wiek emerytalny i pobiera emeryturę. Wiek emerytalny dla kobiet urodzonych przed 31 grudnia 1956 r. wynosi min. 60 lat.

Abstrahując od osiągniętego wieku emerytalnego, należy stwierdzić, że prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności z uwzględnieniem przychodu z tytułu działalności wykonywanej za granicą (art 104 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej). Wobec powyższego należy stwierdzić, że nawet gdyby Pani nie osiągnęła wieku emerytalnego, to powyższe przesłanki do zawieszenia lub zmniejszenia emerytury nie byłyby spełnione w Pani przypadku. Otrzymywana kwota świadczenia z Niemiec nie stanowi w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej przychodu, który wpływałby na zawieszenie lub zmniejszeniu prawa do emerytury.

Tym samym nie ma potrzeby zgłaszania faktu otrzymywania małej renty wdowiej do ZUS.