Renta socjalna a prowadzenie działalności gospodarczej

Przychody z działalności gospodarczej a zawieszenie renty socjalnej

Prawo nie zakazuje podejmowania działalności gospodarczej ani zatrudnienia osobie pobierającej rentę socjalną. Wiąże się to jednak z tym, że prawo do renty może ulec zawieszeniu.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268) stanowi, iż prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Przy czym zgodnie z ust. 2 cyt. przepisu – za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie działalności gospodarczej.

Prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego po przekroczeniu progu. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się prowadzenie działalności pozarolniczej.

Zasady podlegania ubezpieczeniu społecznemu

Zasady podlegania ubezpieczeniu społecznemu określone zostały przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.). Art. 6 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy stanowi, iż obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby prowadzące działalność gospodarczą. Obowiązek ten nie dotyczy jednakże tych osób, które prowadzą działalność gospodarczą i mają jednocześnie ustalone prawo do emerytury lub renty. Osoby te mogą ubezpieczyć się dobrowolnie (art. 9 ust. 5 ustawy systemowej).

Ustawa systemowa określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, które zgodnie z art. 1 ustawy obejmują ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Przy czym zgodnie z ustępem 2 cyt. wyżej przepisu – rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych i warunki nabywania prawa do tych świadczeń określają inne przepisy. W przypadku świadczeń przysługujących z ubezpieczenia emerytalnego i rentowego są to przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach. Katalog tych świadczeń wymienionych w art. 3 cyt. ustawy nie obejmuje renty socjalnej. A zatem renta socjalna nie jest świadczeniem z systemu ubezpieczeń społecznych, a tym samym do osób pobierających to świadczenie nie ma zastosowania przepis art. 9 ust. 5 ustawy systemowej.

Za przychód z tej działalności, zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy o rencie socjalnej, uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawę wymiaru składek dla tychże osób stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, co wynika z regulacji zawartej w art. 18 ust. 8 cyt. ustawy.

Próg dochodowy 70% przeciętnego wynagrodzenia

Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych. Wynika z tego, że prowadzenie działalności gospodarczej skutkuje zawieszeniem prawa do renty socjalnej dopiero po przekroczeniu tej stawki.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą i mająca ustalone prawo do renty socjalnej podlega pod ubezpieczenie społeczne z tytułu działalności, a prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu, jeśli osiągnie przychód powyżej 70% przeciętnego wynagrodzenia. Ponieważ minimalna składka na ubezpieczenie społeczne z działalności to 60% – sam fakt podjęcia działalności nie powoduje zawieszenia renty. Ale osiąganie przychodu powyżej 70% przeciętnego wynagrodzenia już tak.