Publikacja fotografii wokalistki po zakończeniu współpracy

Ochrona wizerunku, zgoda osoby na rozpowszechnianie

Generalnie wizerunek jest dobrem osobistym chronionym mocą art. 23 Kodeksu cywilnego (K.c.). Nadto, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o prawie autorskim: „Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie”.

Zgodnie jednak z ustępem 2 ww. art. 81: „Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;

2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza”.

Kiedy zgoda na rozpowszechnianie nie jest potrzebna?

Żądanie byłej członkini zespołu muzycznego jest więc co do zasady bezpodstawne, bowiem zgodnie z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim zdjęcia przedstawiają jej wizerunek jako osoby powszechnie znanej w zw. z pełnieniem przez nią funkcji zawodowej.

Oczywiście słowo „powszechnie” nie oznacza, że każdy czy prawie każdy obywatel ma daną osobę znać. SA w Szczecinie w wyroku z 26 maja 2020 r., I ACa 13/20, wskazał: „Oceniając, czy osoba, której wizerunek rozpowszechniono, jest powszechnie znana w rozumieniu art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, trzeba uwzględnić krąg odbiorców, do którego adresowana jest publikacja lub inna forma rozpowszechniania wizerunku. O ile publikacja wizerunku trafia wyłącznie do kręgu podmiotowego, w którym osoba ta jest powszechnie rozpoznawana i spełnione zostają pozostałe przesłanki z art. 81 ust. 2 pkt 1 (a więc wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych), to nie można twierdzić, że naruszone zostają prawa osoby, której wizerunek rozpowszechniono. Jeśli jednak medium, za pośrednictwem którego rozpowszechnia się wizerunek osoby pełniącej funkcję publiczną dociera do kręgu odbiorców, wśród których osoba ta nie jest powszechnie znana, to nie można przyjąć, że spełnione są przesłanki z art. 81 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy. Zatem bez zgody osoby, której wizerunek ma być użyty, nie można go rozpowszechniać w kręgach i społecznościach, w których osoba ta nie będzie uznawana za powszechnie znaną”.

Osoba powszechnie znana na zdjęciu wykonanym w związku z uprawianym zawodem

Dalej sąd ten jednak wskazuje: „Internet stanowi obecnie podstawowe narzędzie komunikacji społecznej, jednakże popularność tego medium wiąże się również z jego powszechną dostępnością (zwłaszcza w przypadku korzystania z popularnych serwisów internetowych jak np. Facebook czy też YouTube). Jeśli więc osoba, która rozpowszechnia informacje zawierające wizerunek innej osoby za pośrednictwem takiego medium (oświadczenia, obrazy, filmy), nie czyni żadnych starań by ograniczyć dostęp do upowszechnianych danych (np. poprzez zakreślenie kręgu osób, którym udziela uprawnień do przeglądania zamieszczanych treści), to nie może następnie wywodzić, że tylko niektórzy odbiorcy (np. lokalni mieszkańcy) mogli być zainteresowani prezentowaną treścią”.

Podobnie orzekł SA w Krakowie w wyroku z 22 mara 2018 r., I ACa 1215/17: „Przewidziany w art. 81 ust. 2 pkt 1 u.p.a.p.p. wyjątek pozwalający na wykorzystanie wizerunku osoby bez jej zgody nie musi się odnosić do osób znanych w całej Polsce, czy nawet w mniejszym lub większym regionie kraju, wystarczy bowiem, aby dana osoba z racji pełnionych funkcji była znana osobom ze środowiska, w którym się obraca”.

Tak samo SA w Warszawie w wyroku z 6 lutego 2018 r., V ACa 1040/17: „Przy dokonywaniu oceny powszechnej znajomości sportretowanego w odniesieniu do prasy drukowanej przydatnym kryterium jest uznanie konkretnej osoby za znaną poprzez wskazanie kręgu adresatów, do których kierowany jest wizerunek”.

Zdjęcia na stronie internetowej po odejściu wokalistki z zespołu

Istotne jest jednak to, by na stronie (grupie) wskazać, że dana osoba była członkinią zespołu tylko od XX do YY, aby nie wprowadzać w błąd, że skład zespołu na zdjęciach z tego okresu jest tożsamy po dziś dzień.

Jeśli jednak owa członkini zgłosi sprawę do sądu, nie ma pewności jak orzeknie sąd, bowiem zakreślony wyżej fragment wyroku SA z 2020 r. wskazuje jednak, że publikujący wizerunek musi poczynić jakieś starania, by określone grono odbiorców mogło ów wizerunek widzieć. W przypadku zespołów, które nie są znane na szeroką skalę, należałoby więc zadbać o informację o tym, do jakiej daty dana osoba była członkiem, ale i trzeba byłoby rozważyć w przypadku konta na Facebook, aby np. nie było otwarte. Domyślam się, że to może spowodować ograniczenie ruchu na stronie FB zespołu, więc pozostaje zrobić taką selekcję zdjęć, aby z ową byłą członkinią było ich mimo wszystko jak najmniej.