Przywłaszczenie cudzej rzeczy

Przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej

Odnosząc się do poruszonego przez Panią problemu prawnego dotyczącego przywłaszczenia cudzej rzeczy, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Sprawa przez Panią opisana, jakkolwiek nieprzyjemna, powinna znaleźć dla Pani szczęśliwy finał w sądzie. W sytuacji, którą Pani opisała, mamy do czynienia z przestępstwem przywłaszczenia, opisanym w art. 284 § 1 Kodeksu karnego (K.k.): „kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

W tej sytuacji należy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, co można uczynić w dwojaki sposób. Najprostsze jest złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Należy wybrać się na komisariat policji i złożyć tam stosowne oświadczenie ustne. Przy ustnej formie przyjmujący nasze oświadczenie policjant jest zobowiązany do sporządzenia protokołu. Często jest to połączone z czynnością przesłuchania zawiadamiającego w charakterze świadka. Drugą formą składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa jest dokonanie tej czynności na piśmie. Pisemnie składa się zawiadomienie przede wszystkim do prokuratury. Złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa jest bezpłatne.

Jak napisać zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia cudzej rzeczy?

Oto jak pismo powinno wyglądać od strony technicznej:

• w prawym górnym rogu powinno znajdować się oznaczenie miejscowości i daty sporządzenia pisma,
• w lewym górnym rogu należy zamieścić dane osoby zawiadamiającej o popełnieniu przestępstwa, takie jak: imię, nazwisko, adres zamieszkania lub pobytu,
• poniżej i od środka strony powinno znaleźć się określenie właściwej prokuratury – będzie to zazwyczaj prokuratura rejonowa właściwa miejscowo dla miejsca zamieszkania składającego wniosek,
• poniżej na środku umieszcza się tytuł pisma: „Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa”,
• poniżej tytułu znajduje się treść zawiadomienia; powinna ona określać osobę, która popełniła przestępstwo, jakie przestępstwo zostało popełnione – odpowiedni art. np. z K.k. (w Pani przypadku będzie to wyżej wymieniony art. 284 § 1 K.k.),
• w treści powinno znaleźć się również uzasadnienie – powinno ono uwzględniać dokładny opis sytuacji, jej czas oraz wskazywać szkody materialne i niematerialne, które zostały wyrządzone (wartość przywłaszczonego mienia, okoliczności, w jakich doszło do przywłaszczenia),
• pod uzasadnieniem warto wymienić dowody, jakie załącza się do zawiadomienia – mogą to być na przykład zeznania świadków lub zaświadczenia od lekarza (w przypadku opisywanym przez Panią SMS będzie dobrym dowodem, gdyż jego treść świadczyć może, że Pani były chłopak rozporządził Pani rzeczami, które znajdowały się pod jego pieczą, jak swoimi własnymi, wypełniając tym samym znamiona przestępstwa przywłaszczenia cudzej rzeczy),

• pismo należy zakończyć odpowiednim sformułowaniem, np.: „Mając na uwadze powyższe, zwracam się z uprzejmą prośbą o wszczęcie postępowania karnego wobec ………………… zam. w ………………… przy ul…………………………”,

• zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa należy podpisać.

Powództwo windykacyjne

Przysługuje Pani również tzw. roszczenie windykacyjne zgodnie z art. 222 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą”.

W tym wypadku bardzo pomocne będą dowody, że to Pani jest właścicielem rzeczy, czyli dokumenty, dowody zakupu, dokonane przelewy itp.

Z powództwem windykacyjnym może także wystąpić prokurator zgodnie z art. 7 Kodeksu postępowania cywilnego: „Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie”.

Można skorzystać także z instytucji bezpodstawnego wzbogacenia opisanej w art. 405 K.c.: „kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.

W tym przypadku można – w sytuacji gdyby nie było możliwe oddanie rzeczy – wyegzekwować od Pani byłego chłopaka ich równowartość.

Strata rzeczy pozostawionych u byłego partnera a roszczenie o odszkodowanie

Istnieje też możliwość wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym (niewątpliwie strata rzeczy pozostawionych u Pani byłego chłopaka stanowi szkodę, i to wymierną). Jeżeli będzie Pani dochodzić odszkodowania pieniężnego, to wysokość szkody ustala się według cen z chwili ustalenia odszkodowania zgodnie z art. 363 § 2 K.c.: „jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili”.

Proszę również pamiętać o tym, że na szkodę składa się nie tylko rzeczywiście poniesiona strata, lecz także utracone korzyści. Jeżeli wśród straconego sprzętu był taki, który był Pani niezbędny do wykonywania pracy, i jest Pani w stanie wykazać, że wskutek straty sprzętu nie odniosła Pani korzyści, które by najprawdopodobniej zwiększyły Pani aktywa, to należy się Pani również zwrot tych korzyści. Wynika to z treści art. 361 § 2 K.c.: „w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”.

Proszę pamiętać, że proces cywilny może Pani wytoczyć niezależnie od procesu karnego.

Istnieje także możliwość wystąpienia w postępowaniu karnym z tzw. powództwem adhezyjnym, zgodnie z art. 62 Kodeksu postępowania karnego: „pokrzywdzony może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej wytoczyć przeciw oskarżonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa”.

W takiej sytuacji można w postępowaniu karnym dochodzić roszczeń cywilnych, co pozwala uniknąć prowadzenia dwóch odrębnych spraw i oszczędza czas (rzadziej trzeba przychodzić do sądu). Proszę pamiętać, że powództwo adhezyjne można wytoczyć do momentu odczytania aktu oskarżenia, co stanowi otwarcie przewodu sądowego. Potem jest to niemożliwe. Można jedynie wytoczyć odrębne powództwo cywilne, niezależnie od procesu karnego.