Przypadkowe wyniesienie towaru i oskarżenie o kradzież, jak bronić się przed oskarżeniami?

Pojednanie stron

Jeżeli mama faktycznie wyniosła towar ze sklepu i za niego nie zapłaciła, to niestety należy mówić o wykroczeniu – mając na uwadze wartość produktu. Nie widzę też po Pana opisie, aby doszło do naruszenia ze strony sklepu. Proponuję, aby uniknąć drogi sądowej, udać się do sklepu, przeprosić za zdarzenie, wyjaśnić, iż jest to spowodowane wiekiem mamy – tak, aby firma wycofała wniosek o ukaranie z uwagi na pojednanie się stron.

Zgodnie bowiem z treścią art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń, „kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 500 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Kradzież jako czyn umyślny

Ustawodawca w komentowanym przepisie uregulował odpowiedzialność za wykroczenie polegające na kradzieży lub przywłaszczeniu cudzej rzeczy ruchomej, której wartość nie przekracza 500 zł (art. 119 § 1). Podnieść przy tym należy, iż wykroczenia określone w art. 119 § 1 można popełnić wyłącznie umyślnie. Wniosek ten wynika z istoty czynów zabronionych unormowanych w tym przepisie. W związku z tym słusznie przyjmuje się w orzecznictwie, że wykroczenie z art. 119 § 1 należy do wykroczeń kierunkowych, które mogą być popełnione wyłącznie w zamiarze bezpośrednim. Podmiotową cechą kradzieży jest zabór w celu przywłaszczenia, czyli chęć włączenia skradzionego mienia do majątku sprawcy lub postąpienia z nim jak z własnym (tak SN w wyr. z 29.10.2001 r., sygn. akt III KKN 364/01).

Za aktualne uznać należy zatem poglądy upatrujące istotę zamiaru przywłaszczenia w dążeniu do osiągnięcia możności dowolnego postępowania z rzeczą, a nie osiągnięciem korzyści majątkowej (tak S. Łagodziński, Glosa do uchw. SN z 23.4.1998 r., s. 105). Zabór mienia z zamiarem jego niezwłocznego porzucenia oznacza, że sprawca zamierza postąpić z nim jak właściciel, a w związku z tym celem jego działania jest przywłaszczenie tego mienia (tak SN w uchw. z 23.4.1998 r., sygn. akt I KZP 1/98).

Rozmowy ze sklepem

Jak jednak wskazałam, bardzo ciężko będzie Państwu wykazać, iż mama nie miała zamiaru dokonać kradzieży – bowiem można ten czyn popełnić w zamiarze ewentualnym, a więc zdając sobie sprawę, iż można czyn popełnić.

Co do zasady więc czyn został popełniony i doszło do wypełnienia jego znamion, skierowanie sprawy na policję z wnioskiem o ukaranie jest więc uzasadnione. Jeżeli sklep posiada nagrania z monitoringu, mama nie musiała być od razu zatrzymana – wykroczenie przedawnia się z upływem roku od dnia jego popełnienia. Jeżeli więc przedmiot nie przekracza wartości 500 zł, niniejsze stanowi jedynie wykroczenie. Dlatego proponuję udać się do sklepu i spróbować ugodowo zakończyć spór, bowiem, jak wskazałam, sprawa i tak zostanie skierowana do sądu z wnioskiem o ukaranie. Po załączonym opisie nie widzę natomiast innych naruszeń ze strony sklepu.

Potraktowanie klientki jak złodzieja

Jeżeli dobra osobiste mamy zostały naruszone – działania ochroniarzy były według Pana podjęte nadmiernie, proszę udać się do kierownictwa sklepu i wyjaśnić sytuację. Jeżeli nie dojdzie do porozumienia, można dochodzić naruszenia dóbr osobistych na drodze sądowej, ale będzie to wymagała wykazania tego naruszenia – konieczne będzie przesłuchanie np. policjantów, którzy mieli w tym dniu interwencje.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2001 r., sygn. akt III KKN 364/01
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1998 r., sygn. akt I KZP 1/98