Przyłącze elektryczne a spór z sąsiadem

Czy zakład energetyczny może odmówić przyłącza energetycznego ze względu na spór z sąsiadem?

Podłączanie tymczasowe jest szybsze w realizacji, ale czy jest opłacalne? Zacznę od tego, że zakład energetyczny nie może odmówić przyłącza elektrycznego bez względu na spór z sąsiadem.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (jt. Dz. U. 2006 r. Nr 89, poz. 625, w skrócie Pr.e.) „przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki dostarczania, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru”.

Przepisy art. 4j i 5a ust. 1 Pr.e. konstytuują po stronie przedsiębiorstwa energetycznego publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy. Ponadto obowiązek taki może wynikać z treści udzielonej przedsiębiorstwu koncesji (zob. wyrok Sądu Antymonopolowego z dnia 1 marca 2000 r., sygn. akt XVII Ame 53/99). Powyżej wskazany obowiązek różni się od obowiązku zawarcia umowy przyrzeczonej, występującego na gruncie prawa cywilnego (art. 390 § 2 Kodeksu cywilnego), w ten sposób, że w przypadku umowy przyrzeczonej uprawniony może domagać się zawarcia umowy o ustalonej wcześniej (w umowie przedwstępnej) treści. O treści umowy sprzedaży energii decyduje prezes URE, wydając w tym zakresie decyzję administracyjną, przy uwzględnieniu wniosków obu stron, a więc także wniosków przedsiębiorstwa energetycznego.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 Pr.e. „w sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usługi przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy o świadczenie usługi transportu gazu ziemnego, umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych, umowy o świadczenie usługi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, a także w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii rozstrzyga Prezes URE, na wniosek strony”. Rozpoznając taką sprawę, prezes URE, zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 Pr.e., stosuje przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej przedsiębiorstwa

Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej przedsiębiorstwa następuje na podstawie umowy o przyłączenie, po spełnieniu przez podmiot przyłączany opracowanych przez przedsiębiorstwo energetyczne warunków przyłączenia. Podmiot przyłączany, chcąc, aby jego obiekt został przyłączony do sieci przedsiębiorstwa, powinien wystąpić do jednostki organizacyjnej przedsiębiorstwa właściwej ze względu na miejsce przyłączenia ze stosownym wnioskiem

Najogólniej brak technicznych warunków dostarczania (art. 7 ust. 1) zachodzi wówczas, gdy stan sieci (zob. art. 3 pkt. 9–11) w danym miejscu i czasie uniemożliwia dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej bądź ciepła konkretnemu odbiorcy w sposób niezagrażający bezpieczeństwu energetycznemu, bezpieczeństwu osób i mienia, środowisku naturalnemu, względnie interesom innych odbiorców.

Zgodnie z art. 7 ust. 3 „przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 1, mają obowiązek spełnienia technicznych warunków dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w zakresie określonym w odrębnych przepisach i w koncesji. Z powyższego wynika, iż poziom wymogów co do technicznych warunków dostarczania określonych w odrębnych przepisach i w koncesji determinuje pośrednio zakres obowiązku kontraktowania, o którym mowa w ust. 1”. Należy przyjąć, iż „odrębnymi przepisami”, w rozumieniu art. 7 ust. 3, są zarówno przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ustawy, jak i przepisy innych ustaw oraz przepisy wykonawcze do tych ustaw (zob. uwaga 2 do art. 1). Do kategorii „odrębnych przepisów” należy w szczególności miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (patrz niżej).

Obowiązek przedsiębiorców energetycznych do realizacji budowy i rozbudowy sieci

O spełnieniu technicznych warunków dostarczania można mówić, z natury rzeczy, tylko w odniesieniu do sieci już istniejących. Dlatego też obowiązek, o którym mowa w ust. 3, powiązano z obowiązkiem przedsiębiorców energetycznych do realizacji budowy i rozbudowy sieci, w tym przyłączeń odbiorców (ust. 4). Ten drugi obowiązek powstaje pod warunkiem, iż odnośne sieci są przewidziane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (w takim wypadku nie tylko sama budowa czy rozbudowa, ale również ich finansowanie obciążają wyżej wymienionych przedsiębiorców energetycznych). Jest przy tym oczywiste, że o realizacji obowiązku budowy (rozbudowy) sieci i przyłączeń można mówić jedynie wówczas, gdy są one zdolne do pełnienia swych funkcji, tzn. gdy spełniają techniczne warunki dostarczania, o których mowa w ust. 3.

Należy mieć na uwadze, iż przesłanka obowiązku kontraktowania, o której mowa na tym miejscu, ma – w świetle art. 7 ust. 1 – charakter obiektywny, jej brak powoduje, iż nie można mówić o obowiązku zawarcia umowy bez względu na to, z jakiego powodu nie są spełnione techniczne warunki dostarczania. Na powyższym tle powstaje pytanie, jaka jest sytuacja prawna potencjalnego odbiorcy w razie, gdy niespełnienie technicznych warunków dostarczania jest wynikiem niewykonania przez przedsiębiorcę energetycznego obowiązków, o których mowa w art. 7 ust. 3 i 4 ustawy.

Odpowiadając na to pytanie, należy stwierdzić, iż zarówno obowiązek, o którym mowa w ust. 3, jak i obowiązek, o którym mowa w ust. 4, mają charakter wyłącznie publicznoprawny. Oznacza to, iż potencjalny odbiorca nie ma w stosunku do zobowiązanego przedsiębiorcy „roszczenia'” o podjęcie stosownych działań w celu realizacji nakazów wynikających z wyżej wymienionych przepisów. Wydaje się natomiast, że podjęcie takich działań może nakazać (na wniosek strony) prezes URE na podstawie i w trybie określonym w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy. Prezes URE może również w omawianym przypadku nałożyć na przedsiębiorców energetycznych karę pieniężną (art. 56 ust. 1 pkt 12), a w przypadkach skrajnych także cofnięcia koncesji (art. 41 ust. 3 pkt 3).

Przedsiębiorcy energetyczni, którzy wbrew ustawie nie dopełnili obowiązków, o których mowa w art. 7 ust. 3 i 4, nie są wprawdzie zobowiązani do zawarcia umowy, mogą jednak ją zawrzeć na zasadzie dobrowolności – w takim przypadku umowa powinna zawierać postanowienie, z którego wynikałoby „odroczenie” w czasie chwili rozpoczęcia dostaw do czasu spełnienia technicznych warunków dostarczania. W grę wchodzi również – jako rozwiązanie alternatywne -–zawarcie odpowiedniej umowy przedwstępnej na ogólnych zasadach.

Analogicznie należy ocenić sytuację, w której brak „technicznych warunków dostarczania” dotyczy takich warunków, których – w świetle „odrębnych przepisów” i koncesji – przedsiębiorcy energetyczni w ogóle nie są zobowiązani spełniać. Chodzi tu w szczególności, choć nie wyłącznie, o stan faktyczny, o którym mowa w art. 7 ust. 5. Możliwe jest wówczas zawarcie umowy (albo przedwstępnej, albo od razu definitywnej) na zasadzie dobrowolności; umowa taka powinna m.in. określać termin (odroczony) rozpoczęcia dostaw oraz sposób rozłożenia ciężarów finansowych związanych z budową (rozbudową) sieci i przyłączeń, jak również kosztów osiągnięcia dodatkowych technicznych warunków dostarczania (w porównaniu z warunkami określonymi w odrębnych przepisach i w koncesji).

Przyłącze elektryczne tymczasowe

Jeśli chodzi o przyłącze elektryczne budowlane tymczasowe, to na słupie montuje się rozdzielnię budowlaną (RB-tkę). Może je wykonać uprawniony elektryk, warto poprosić o polecenie kogoś w zakładzie energetycznym.

Od przyłącza prowadzi się kabel na plac budowy. Rejon energetyczny dokonuje odbioru, zakłada plomby i podpisuje umowę sprzedaży energii na czas budowy.Warto pamiętać, że jest rozliczana według wyższej taryfy.

Jeśli już posiada Pan miejsce, gdzie można zamontować urządzenie pomiarowe, proponuję doprowadzić stałe przyłącze. Koszty tymczasówki to mimo wszystko kilka tysięcy złotych, a i tak trzeba to podłączyć do słupa sąsiada.