Przyjęcie mandatu za potrącenie rowerzysty, czy można zmienić decyzję?

Wniosek o uchylenie nałożonego mandatu

Zgodnie z art. 101 § 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r., poz. 1124) „prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie albo na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat, albo gdy ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art. 15–17 Kodeksu wykroczeń tj. (działanie w obronie koniecznej, w stanie wyższej konieczności lub stanie niepoczytalności). Uchylenie następuje na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, albo z urzędu”. W związku z powyższym jeżeli nie minęło jeszcze 7 dni od dnia przyjęcia mandatu, to może Pan złożyć wniosek o uchylenie nałożonego mandatu.

Inne sytuacje uchylenia kary

Przepisy wskazują również inne sytuacje, w których dochodzi do uchylenia prawomocnego mandatu, tj.:

Jeżeli grzywnę nałożono wbrew zakazom określonym w art. 96 § 2 (tj. w drodze mandatu karnego nie nakłada się grzywny za wykroczenia, za które należałoby orzec środek karny, a także w wypadku określonym w art. 10 § 1 Kodeksu wykroczeń. W sytuacji określonej w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego jest możliwe jedynie, gdy w zakresie wszystkich naruszonych przepisów postępowanie mandatowe jest dopuszczalne).

Gdy grzywnę nałożono w wysokości wyższej, niż wynika to z art. 96 § 1–1b, z tym że w takim wypadku jedynie w części przekraczającej jej dopuszczalną wysokość;

Natomiast w każdym czasie na wniosek uprawnionego (czyli nie tylko w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się mandatu) prawomocny mandat karny podlega uchyleniu, jeżeli:

• Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego została nałożona grzywna tym mandatem;
• potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.

W przypadku, gdy zdecydowałby się Pan na złożenie wniosku o uchylenie prawomocnego mandatu karnego, to wniosek należy złożyć do sądu rejonowego właściwego do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona grzywna.

W przedmiocie uchylenia mandatu karnego sąd orzeka na posiedzeniu. W posiedzeniu ma prawo uczestniczyć ukarany, organ, który lub którego funkcjonariusz nałożył grzywnę w drodze mandatu, albo przedstawiciel tego organu oraz ujawniony pokrzywdzony. Przed wydaniem postanowienia sąd może zarządzić stosowne czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.

Uchylając mandat karny, nakazuje się podmiotowi, na rachunek którego pobrano grzywnę, zwrot uiszczonej kwoty.

Opinia biegłego o winie rowerzysty

Biorąc jednak pod uwagę wskazane przez Pana okoliczności sprawy oraz przesłane zdjęcie, należy uprzedzić, że złożenie przedmiotowego wniosku wiąże się z ryzykiem jego nieuwzględnienia oraz obciążenia Pana dodatkowymi kosztami, które związane byłyby z prowadzonym postępowaniem. Aby wykazać winę rowerzysty, powinien Pan złożyć wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadku drogowego. Aby wynik był dla Pana pomyślny, biegły musiałby wydać opinię, że wyłączną przyczyną wypadku było zachowanie rowerzysty. Wydanie takiego rozstrzygnięcia jest w podanych przez Pana okolicznościach wątpliwie. Natomiast kwestia nieposiadania oświetlenia i czarny ubiór rowerzysty powinny być ewentualnie rozpatrywane pod kątem przyczynienia się rowerzysty do zaistnienia wypadku, co nie wpłynie na uchylenie mandatu karnego. Zatem należałoby się liczyć z możliwością obciążenia Pana kosztami postępowania, w tym kosztami opinii biegłego sądowego, a wynik sprawy mógłby być dla Pana niekorzystny.

Wskazać również należy na przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 988) w skrócie PoRD, które miałyby znaczenie w ocenie Pana zachowania przezsSąd. Zgodnie z art. art. 16 ust. 1 PoRD kierującego pojazdem obowiązuje ruch prawostronny. Należy też zauważyć, że zgodnie z art. 17 ust. 2 PoRD kierujący pojazdem, włączając się do ruchu, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu, zaś zgodnie z art. 25 ust. 1 PoRD kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo. Zgodnie z art. 25 ust. 3 przepisy ust. 1 stosuje się również w razie przecinania się kierunków ruchu poza skrzyżowaniem. Ponadto zgodnie z art. 25 ust. 4 PoRD kierującemu pojazdem zabrania się wjeżdżania na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy. Zgodnie z art. 27 ust. 3 PoRD kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi.

W związku z powyższym był Pan zobowiązany do przestrzegania wyżej wskazanych reguł ostrożności. Dlatego też nie rekomendowałabym składania wniosku o uchylenie prawomocnego mandatu. Natomiast w przypadku, w którym akceptuje Pan ewentualne ryzyko niepowodzenia złożonego wniosku oraz gdy nie minął jeszcze 7-dniowy termin od przyjęcia mandatu, może Pan złożyć przedmiotowy wniosek.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114