Przycinanie drzew a odpowiedzialność prawna, czy można ukarać za ponowne zniszczenie drzewa po przedawnieniu?

Usuwanie gałęzi z drzew

Na wstępie wskazuję, że zgodnie z art. 87a ust. 2 ustawy o ochronie przyrody prace w obrębie korony drzewa nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają na celu:

1) usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych;

2) utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa;

3) wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywróceniu statyki drzewa.

Powyższego przepisu nie stosuje się do drzew wyłączonych z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa, o których mowa w art. 83f ust. 1 ww. ustawy. Analogicznie: Ujmując art. 87a ust. 6 u.o.p. w związku z art. 83f ust. 3a u.o.p. w formułę zwięzłej zasady należy przyjąć, że odpowiedzialność za ponadnormatywne usunięcie gałęzi drzewa (art. 87a ust. 2 u.o.p.) jest wyłączona, jeżeli znajduje się ono na nieruchomości stanowiącej własność osoby fizycznej, a cel prac redukcyjnych nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 16 czerwca 2020 r., sygn. akt II SA/Rz 1451/19).

Nadto w myśl art. 87a ust. 4-5 ustawy:

4. Usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, w celu innym niż określony w ust. 2, stanowi uszkodzenie drzewa.

5. Usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 50% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, w celu innym niż określony w ust. 2, stanowi zniszczenie drzewa.

Odnosząc się do wątpliwości opisanych w pytaniu, wskazuję, że w orzecznictwie panuje pogląd, zgodnie z którym: W przepisach art. 87a ust. 2 i 5 u.o.p. posłużono się czasownikiem dokonanym „rozwinęła się”, co powoduje konieczność każdorazowego ustalenia czy dokonane usunięcie nie spowodowało skrócenia objętości korony o 30%, ale nie tylko względem stanu korony, jaki poprzedzał te konkretne czynności, lecz stanu z całego okresu rozwoju drzewa – od chwili powstania korony do czasu sprzed dokonania ostatniego przycięcia, nie pomijając tych gałęzi korony, które zostały usunięte w ramach wszystkich przeprowadzonych zabiegów (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 24 października 2019 r., sygn. akt II SA/Rz 831/19).

Zaś jako koronę, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa należy rozumieć objętość korony przed pierwszym zabiegiem jej redukcji, plus objętość korony, która przyrosła w okresie od ostatniej redukcji do kolejnej itd. (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 24 października 2019 r., sygn. akt II SA/Rz 831/19).

Należy również mieć na względzie, że przy stosowaniu art. 87a ust. 2 i 4 u.o.p. nie można pominąć kwestii tego, że regulacje te zostały dodane do ustawy o ochronie przyrody na mocy art. 29 pkt 10 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045), który wszedł w życie 1 stycznia 2016 r. Tym samym, przedmiotowych regulacji nie można odnieść do okresu rozwoju drzewa i do czynności przycięcia korony mających miejsce przed wejściem w życie tego unormowania (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 24 października 2019 r., sygn. akt II SA/Rz 831/19).

Przedawnienie sprawy o usunięcie gałęzi

Następnie wyjaśniam, że zgodnie z art. 89 ust. 10 ustawy nie wszczyna się postępowania w sprawie wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli od końca roku, w którym usunięto lub zniszczono drzewo lub krzew albo uszkodzono drzewo, upłynęło 5 lat.

Podsumowując, z powyższego wynika, że jeżeli za poprzedni czyn nie podjęto postępowania w sprawie nałożenia kary, a okres, który minął, jest większy niż 5 lat od końca roku, w którym uszkodzono lub zniszczono drzewo, zaś nowe cięcia nie przekraczają dopuszczalnych 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, takie działanie wydaje się zgodne z przepisami prawa.

Jednocześnie wskazuję, że niniejsza opinia prawna wyłącznie przedstawia obowiązujący stan prawny, zaś ewentualna ostateczna ocena co do procentowego usunięcia części korony w wyniku cięć w przypadku podjęcia postępowania należy do organu prowadzącego postępowanie, w tym m.in. w oparciu o opinię biegłego dokonującego ustaleń w sprawie na zlecenie organu.