Przesłuchanie świadka mieszkającego za granicą

Odebranie listu z wezwaniem na rozprawę za syna mieszkającego za granicą 

Ponieważ syn mieszka za granicą, nie musi specjalnie przyjeżdżać na rozprawę, by złożyć zeznania w charakterze świadka.

Teoretycznie osoba prawidłowo wezwana do sądu powinna stawić się w oznaczonym terminie lub usprawiedliwić brak stawiennictwa. W przeciwnym razie ryzykuje, że sąd nałoży na nią karę pieniężną lub nakaże doprowadzenie przez policję.

Z faktu, że odebrał Pan list, wynika jedynie domniemanie prawidłowości doręczenia wezwania, nie oznacza to jednak, iż syn wezwanie odebrał.

Teraz powinien Pan listownie poinformować sąd, że syn mieszka za granicą (proszę wskazać jego adres zamieszkania). W piśmie do sądu należy podać sygnaturę sprawy, która jest zamieszczona w wezwaniu na rozprawę.

Przesłuchanie w charakterze świadka osoby przebywającej za granicą

Jeżeli sąd uzna, iż przesłuchanie Pana syna w charakterze świadka jest niezbędne, może zwrócić się o to do organów konsularnych. Taką możliwość przewiduje zarówno art. 1134 Kodeksu postępowania cywilnego, jak i art. 586 § 1 Kodeksu postępowania karnego (nie wskazał Pan, w jakim postępowaniu syn ma zostać przesłuchany).

„Art. 1134. Sądy mogą występować do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego o przeprowadzenie dowodu lub o doręczenie pisma, jeżeli osoba mająca być przesłuchana lub odbiorca pisma jest obywatelem polskim przebywającym za granicą”.

„Art. 586. § 1. O doręczenie pisma przebywającej za granicą osobie, która ma obywatelstwo polskie, lub o przesłuchanie takiej osoby w charakterze oskarżonego, świadka lub biegłego sąd lub prokurator zwraca się do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego”.

Art. 1134 K.p.c. i art. 586 § 1 K.p.k. korespondują z art. 18 ustawy o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej. Według art. 18 ust. 1 ww. ustawy na wniosek sądu lub innego właściwego organu Rzeczypospolitej Polskiej konsul doręcza pisma i inne dokumenty, przesłuchuje strony, podejrzanych, świadków i biegłych, przekazuje do wykonania sądom i innym organom państwa przyjmującego wnioski o udzielenie pomocy prawnej.

Przesłuchanie świadka mieszkającego poza RP przez sąd zagraniczny w sprawie toczącej się w polskim sądzie

Ponadto w oparciu o przepisy unijne, np. rozporządzenie Rady (WE) nr 1206/2001 w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, sąd polski może zwrócić się o przesłuchanie świadka przez sąd zagraniczny w miejscu zamieszkania świadka. Obecnie, jeżeli tylko sądy dysponują możliwościami technicznymi, jest możliwe zorganizowanie telekonferencji i sąd za pośrednictwem łączy telekomunikacyjnych może dokonać przesłuchania świadka na odległość.

W postępowaniu cywilnym, cechującym się zasadą kontradyktoryjności, strony decydują o przeprowadzanych dowodach i ponoszą związane z nimi koszty. Mając na uwadze, że Pana syn mieszka za granicą (we Francji), strona, która złożyła wniosek o jego przesłuchanie, może z tego zrezygnować i wycofać wniosek.

W postępowaniu karnym, jeżeli Pana syn był już wcześniej przesłuchiwany w postępowaniu przygotowawczym (przez policję lub prokuratora), zgodnie z art. 333 § 2 K.p.k. prokurator może wnieść o zaniechanie wezwania i odczytanie na rozprawie zeznań świadków przebywających za granicą lub mających stwierdzić okoliczności, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył, a okoliczności te nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie świadków na rozprawie.