Przepływ pieniędzy w spółce jawnej

Przepływ pieniędzy w spółce jawnej bez udziału konta bankowego przedsiębiorcy

Stosownie do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:

„Art. 22. 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować obowiązek określony w ust. 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej”.

Ustawa ustala warunki i okoliczności, w jakich płatności powinny być dokonywane za pośrednictwem rachunku bankowego, jednakże mowa jest o płatności na rzecz kontrahentów.

O ile nie zachodzą wskazane okoliczności, o tyle dopuszczalne są inne formy zapłaty (przepływu pieniędzy w spółce jawnej), bez udziału konta bankowego przedsiębiorcy.

Płacenie kontrahentom przedsiębiorcy przez konto prywatne a nie firmowe

W praktyce często spotyka się płacenie kontrahentom przedsiębiorcy przez konto prywatne, a nie firmowe. US z reguły nie wnika zbyt szczegółowo w te zagadnienia. Zdarza się jednak, że odbiera to negatywnie. Wtedy stara się wykazać, że płatności mogą być dokonywane tylko za pośrednictwem konta bankowego. Nie przyjmuje do wiadomości istnienia innych form: gotówka, weksle, potrącenia, zapłata przez osobę trzecią.

Zapłata z konta prywatnego w przypadku spółki jawnej bywa traktowana jako zapłata przez osobę trzecia. Taki sposób zapłaty powoduje, że spółka jawna jako przedsiębiorca nie płaci swego zobowiązania, a pomimo tego zostaje ono uregulowane i przestaje istnieć. Oznacza to, zż spółka jawna osiąga przychód w wysokości kwoty, jakiej nie uregulowała.

Osoba trzecia w takim przypadku staje się wierzycielem spółki i ma wobec niej roszczenie o zapłatę kwoty, jaką sama przelała na rachunek kontrahenta spółki za jej wiedzą i zgodą. Dopóki nie zwolni spółki z długu, dopóty spółka nie osiąga przychodu – to jest sposób obrony przez US w takim przypadku przepływu pieniędzy.

Podatki

NSA w uchwale z 26 maja 2008 r., sygn. akt I FPS 8/07, wskazał, że zobowiązanym do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku spółki jawnej jest sam podatnik – czyli wspólnik. Spółka jawna jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych dla zatrudnionych osób, dla podatku VAT. US ma prawo uznać, że zapłata podatku dochodowego za wspólników z konta spółki nie powoduje uregulowania zobowiązania wspólników z tego tytułu.

Zasilenie konta spółki jawnej z konta jej wspólnika

Zasilenie konta spółki jawnej z konta jej wspólnika to przepływ pieniędzy z majątku wspólnika do majątku spółki, albowiem majątki wspólników są niezależne od majątku spółki.

Przepływ kapitału nie odbywa się ot tak sobie, ale ma określony cel. „Zasilenie”, jak je Pan nazywa, to bardzo eufemistyczne określenie.

W świetle prawa pieniądze są przekazywane przez wspólnika do spółki. Powstaje konieczność nazwania tej czynności stosownie do obowiązujących przepisów (zwłaszcza podatkowych).

A można uznać, że takie zdarzenie to:

• wniesienie wkładu do spółki lub
• podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego,
• pożyczka udzielona spółce przez wspólnika,
• dopłaty,
• oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

W każdym przypadku podlega to podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi:

„Art. 1. 1.Podatkowi podlegają:

1) następujące czynności cywilnoprawne: (…) umowy spółki;

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

3.W przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:

1) przy spółce osobowej – wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania; (…)

3) przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego”.

Przekazanie przez wspólnika pieniędzy dla spółki

W razie dojścia do wiadomości US informacji o takich operacjach przepływu pieniędzy (przekazanie przez wspólnika pieniędzy dla spółki), fiskus potraktuje to jako pożyczkę podlegająca podatkowi PCC – z tytułu zmiany umowy spółki.

W tej sytuacji dobrze byłoby, gdyby spółka sama dokonała opodatkowania, bowiem to spółka staje się podatnikiem przy takiej operacji.

Dodatkowo wskażę, że opodatkowanie przekazanej kwoty stwarza dowód na udzieleniem pożyczki, co ułatwia jej zwrot i dalsze rozliczenia w przyszłości.