Samochód jest własnością wspólników, a nie własnością spółki
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zasad funkcjonowania spółki cywilnej. Otóż zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego spółka cywilna to umowa, poprzez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Rzeczy wnoszone do spółek cywilnych jako wkłady, jak również rzeczy nabywane przez spółki cywilne, stanowią współwłasność wspólników tych spółek. Co istotne, jest to współwłasność łączna, a nie współwłasność udziałowa – wspólnik nie może bowiem rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.
W rezultacie posiadany przez spółkę cywilną samochód nie stanowi własności spółki, ale współwłasność łączną wszystkich wspólników. Wynika to bowiem z tego, że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, tzn. że nie może być osobnym podmiotem w obrocie gospodarczym i nie może posiadać własnego majątku. W rezultacie wspólnicy spółki cywilnej posiadają dwie odrębne masy majątkowe – swój majątek prywatny oraz współwłasność łączną składników majątku w spółce cywilnej. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 20.06.2007 r., sygn. akt V CSK 132/07: „w przypadku zawiązania spółki prawa cywilnego funkcjonują równolegle obok siebie odrębne masy majątkowe należące do poszczególnych wspólników oraz spółki (wspólność łączna wspólników), przy czym ustawa nie wyklucza przesunięć majątkowych pomiędzy tymi masami”.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Przekształcenie własności samochodu na wspólnika
Powyższe oznacza, że wycofanie samochodu ze spółki cywilnej na prywatne potrzeby oznacza tak naprawdę przekształcenie współwłasności łącznej samochodu (w ramach spółki) w współwłasność ułamkową w ramach majątku prywatnego wspólników.
Wycofanie samochodu ze spółki cywilnej do majątku wspólnika nie podlega opodatkowaniu
W konsekwencji na gruncie podatku dochodowego wycofanie samochodu ze spółki cywilnej do majątku wspólników nie podlega opodatkowaniu, ponieważ udział w aucie stanowił już współwłasność wspólników. W rezultacie brak tu przysporzenia majątkowego czy powstania nowych aktywów, które można by opodatkować. Potwierdza to interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 kwietnia 2011 r., ITPB1/415-102/11/WM:
„W świetle ww. przepisów, samo wycofanie wskazanych we wniosku składników majątku stanowiących środki trwałe z »majątku« spółki cywilnej, t.j. w istocie z majątku wspólników tej spółki, objętego współwłasnością łączną do majątku osobistego tych wspólników (t.j. majątku nie związanego z działalnością gospodarczą), nie powoduje powstania przychodu.
Przekazanie składników majątku wspólników do ich majątku osobistego
W takiej bowiem sytuacji dochodzi, co prawda, do przekazania ww. składników majątku wspólników, wykorzystywanych w prowadzonej w formie spółki cywilnej działalności gospodarczej do ich majątku osobistego, brak jest jednakże odpłatności takiego przesunięcia majątkowego.
Skoro zatem, ze złożonego wniosku wynika, iż planowana operacja wycofania składników majątku z działalności gospodarczej i przeznaczenia ich na potrzeby osobiste nie nosi cech zbycia, jak również pozbawiona jest przymiotu odpłatności, to wycofanie to nie spowoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Z punktu widzenia podatku PIT takie przekazanie nie musi mieć żadnej szczególnej formy. Może być dokonane w formie uchwały podjętej przez wspólników spółki wraz ze sporządzonym protokołem przekazania. W rezultacie w momencie przekazania samochodu ze spółki na potrzeby prywatne wspólników współwłasność łączną przekształca się we współwłasność ułamkową, co oznacza, że obie Panie staniecie się współwłaścicielami samochodu po 50%. Zamysł jest jednak taki, aby samochód stał się właścicielem wyłącznie jednej osoby.
Aby tak się stało, konieczne jest dokonanie zniesienia współwłasności. Trzeba jednak pamiętać, że taka czynność dokonana nieodpłatnie pomiędzy teściową a synową podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wynika to z faktu, że w tym przypadku nie można zastosować zwolnienia od podatku, ponieważ na gruncie ustawy synowa oraz teściowa nie są uważane za członków najbliższej rodziny. Jest jednak sposób, aby uniknąć podatku, wystarczy, aby synowa przekazała w darowiźnie połowę samochodu swojemu mężowi, a następnie aby syn przekazał ową połowę swojej matce. Naturalnie obie darowizny będą zwolnione od podatku pod warunkiem, że osoby obdarowane w ciągu 6 miesięcy od dnia dokonania darowizny złożą do urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2. Dzięki temu teściowa stanie się właścicielem całego samochodu i nie wystąpi podatek.
Podsumowując:
- przekazanie samochodu ze spółki cywilnej do majątku prywatnego wspólników odbywa się bez podatku;
- po przekazaniu każdy ze wspólników staje się właścicielem samochodu po 50%;
- w celu uniknięcia podatku synowa powinna przekazać w darowiźnie połowę samochodu swojemu mężowi (mąż musi zgłosić darowiznę do US na druku SD-Z2 w ciągu pół roku), następnie mąż przekazuje w darowiźnie połowę samochodu swojej matce (matka musi zgłosić darowiznę do US na druku SD-Z2 w ciągu pół roku);
- tym sposobem teściowa staje się wyłącznym właścicielem samochodu.
Od jakiego momentu należy posiadać kasę fiskalną?
