Przekroczony próg dla ulgi prorodzinnej, korekta PIT-37

Na czym polega ulga prorodzinna?

Rodzice samotnie wychowujący dzieci mają prawo korzystać z tzw. ulgi prorodzinnej. Polega ona na odliczaniu od podatku określonej kwoty, której wysokość zależy od liczby wychowywanych dzieci oraz okresu opieki nad nimi.

Ulga prorodzinna w 2013 r. przysługiwała rodzicowi samotnie wychowującemu, tzn. będącemu panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwodnikiem lub rozwódką.

Prawo do ulgi na dziecko przysługiwało zarówno rodzicowi, który faktycznie sam, czyli bez pomocy i udziału partnera lub drugiego rodzica, wychowuje dziecko, jak również rodzicowi wspomaganemu w tej roli przez tę drugą osobę. W przypadku wspomagania rodzica w wychowywaniu przez drugiego rodzica – w 2014 istniały ograniczenia w korzystaniu z ulgi w przypadku wychowywania jednego dziecka – jeżeli rodzic nie będzie samotnie wychowującym.

Limit dochodów uprawniających do ulgi prorodzinnej

Gdy dany rodzic wychowuje dziecko samotnie (nie korzysta ze wsparcia drugiego rodzica), limit dochodów uprawniający do korzystania z ulgi wzrastał i wynosił 112 000 zł.

Jak widać samotny rodzic, wychowujący jedno dziecko, gdy jego dochody w roku korzystania z ulgi prorodzinnej przekroczyły 112 000 zł – nie miał prawa do tej ulgi.

Taka sama sytuacja była przy rozliczeniu za rok 2014 oraz 2015.

Niestety, twierdzenie, że nic Pan nie wiedział o limicie swoich dochodów, nie nadaje się do obrony (aczkolwiek nic nie stoi na przeszkodzie, by się nim posłużyć). Ustawa o podatku dochodowym jest powszechnie znana (i powinna być znana). A sam fakt, że wiedział Pan o uldze, prowadzi do wniosku, że nie sprawdził Pan do końca, na jakich zasadach ona przysługuje (co daje wniosek końcowy fiskusa – Pana wina).

Nienależne skorzystanie z ulgi prorodzinnej

W zaistniałej sytuacji fiskus dokona kontroli lat 2013-2015 oraz uzna, że ulga nie przysługiwała. Zostanie na nowo ustalony Pana podatek z rocznego rozliczenia i będzie Pan musiał go zapłacić. Stanie się Pan dłużnikiem fiskusa.

Może Pan niezależnie od działania fiskusa wyprzedzić jego działania – złożyć korekty zeznań rocznych za lata 2013-2015. Efekt będzie taki sam, jak po decyzji fiskusa w wyniku kontroli. Także będzie Pan dłużnikiem US, z tą różnicą, że w tym przypadku z dniem złożenia korekty. Przy tym działaniu proponuję złożenie oddzielnego pisma, w którym wyrazi Pan tzw. czynny żal (ubolewanie z powodu doprowadzenia do tego, że złożył Pan złe zeznanie podatkowe i naraził Skarb Państwa na straty) z uzasadnieniem, że nie zdawał Pan sobie sprawy z takich regulacji.

Wniosek o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych

Ulga podatkowa (co do podatku lub zaległości podatkowej) udzielana jest na Pana wniosek. Trzeba byłoby sprawdzić, czy Pana US nie ma odpowiednich formularzy. Jeżeli nie, to wniosek o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych powinien zawierać:

· wskazanie rodzaju wnioskowanej ulgi (odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę; umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej);

· dokładne wskazanie przedmiotu żądania (wskazanie rodzaju podatku, okresu, kwoty);

· wskazanie argumentów stanowiących podstawę do wnioskowania o ulgę, świadczących o wystąpieniu ważnego interesu strony lub interesu publicznego uzasadniających udzielenie ulgi;

· w przypadku wniosku o odroczenie lub rozłożenie na raty podatku lub zaległości podatkowej – określenie terminu odroczenia lub określenie ilości i terminów rat oraz wskazanie argumentów uprawdopodabniających, że istnieje realna możliwość spłaty zobowiązania we wnioskowanych terminach;

· podanie informacji o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, dochodach oraz wydatkach, ewentualnych chorobach itp., celem uzasadnienia niemożności dokonania spłaty jednorazowo.

Do wniosku należy załączyć:

· wszelkie dokumenty, które Pana zdaniem potwierdzają argumenty podane we wniosku, przemawiające za przyznaniem ulgi;

· wszelkie dokumenty, które Pana zdaniem potwierdzają, że istnieje realna możliwość spłaty zobowiązania we wnioskowanych terminach.

Rozłożenie na raty zaległości podatkowych

Organ podatkowy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może: nie tylko odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę na dzień złożenia zeznania, ale także umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną (nie dotyczy zaległości płatników lub inkasentów). Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

W przypadku rozłożenia zaległości na raty należy płacić je wraz z odsetkami w terminach wyznaczonych przez fiskusa. W przypadku niezapłacenia w terminie którejkolwiek z rat terminem zapłaty całej zaległości podatkowej stanie się dzień właściwy do zapłaty sprzed podjęcia decyzji.

Ulga prorodzinna - przepisy

Jeszcze słów kilka o samej uldze prorodzinnej. Otóż od 2013 r. zmieniły się zasady jej udzielania. Były one takie same w roku 2013, w roku 2014 oraz w roku 2015.

Stosownie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), (brzmienie od 01.01.2013):

„Art. 27f.1. Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art.27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1) wykonywał władzę rodzicielską;

2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

2. Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a; (…).”

Przepis ten miał takie samo brzmienie w 2014 oraz 2015 r.

Art. 6 ust. 4, do jakiego odwołuje się cytowany przepis, mówi o dochodach rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1) małoletnie,

2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3) do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Dochód w wysokości 112 000 zł, jako limit dla samotnego rodzica przy jednym dziecku, był progiem wprowadzonym od 2013 r. Dotyczyło to ulgi w postaci odliczenia określonej kwoty od podatku. Limit ten obowiązywał w roku 2014 oraz w roku 2015.

W rozliczeniu rocznym za 2013 r., dokonywanym w 2014 r., osoby samotnie wychowujące jedno dziecko straciły prawo do ulgi, jeśli ich dochody przekroczyły wskazany próg.

Powinien Pan zrobić korektę zeznania w ten sposób, że usunie z PIT zastosowaną ulgę.

* Opis sprawy z 2016 r.