Przejęcie sklepu spożywczego od rodziny - załatwienie spraw z urzędem skarbowym

Umowa sprzedaży działalności gospodarczej

Zawarcie umowy sprzedaży działalności gospodarczej Pana cioci na Pana rzecz jest jedynym wyjściem, aby legalnie to Pan był właścicielem owego sklepu spożywczo-przemysłowego.

Mimo że jednoosobowa działalność gospodarcza związana jest stricte z osobą fizyczną, która ją założyła i która jest wpisana w CEIDG, to jednak prawnie sprzedaż takiej działalności na rzecz innej osoby jest możliwa. Następuje to poprzez sprzedaż majątku firmy. Wówczas na skutek zawarcia umowy sprzedaży przejmie Pan jako kupujący wszelkie towary, wyposażenie, środki trwałe, prawa i wierzytelności związane obecnie ze sklepem. Aby sklep mógł jednak legalnie działać musi Pan założyć swoją własną działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko i zawrzeć wspomnianą umowę sprzedaży przedsiębiorstwa z ciocią. Kodeks cywilny wymaga dla takiej umowy zachowania formy pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami, natomiast gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość i ją też sprzedajemy konieczna jest do zachowania forma aktu notarialnego. Umowa sprzedaży – w zależności od konkretnych składników majątku sklepu – powinna zawierać informacje dotyczące:

• nazwy przedsiębiorstwa,
• nieruchomości oraz o praw wynikających z umów najmu lub dzierżawy,
• rzeczy „ruchomych”, czyli m.in. urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, maszyn, kas, wag;
• zgromadzonych środków pieniężnych, wierzytelności,
• posiadanych koncesji, zezwoleń, licencji,
• ksiąg podatkowych i innych dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Założenie nowej działalności przez nabywcę sklepu

Można także sprzedać określenia stosowane przez sklep (nazwę sklepu), w tym te wpisane do CEIDG. Oczywiście, Pan jako nabywca zakładając własną działalność, może wtedy wykorzystać jedno z tych określeń, wpisując je do CEIDG wraz ze swoim imieniem i nazwiskiem. Może Pan także użyć nowej własnej nazwy sklepu i wówczas nazwa nie będzie przedmiotem umowy sprzedaży.

Przeniesienie umów związanych z DG

„Sprzedając” jednoosobową działalność (w Pana przypadku sklep) należy również dokonać cesji (przeniesienia praw ze zbywcy na Pana jako nabywcę) wszelkich umów związanych z prowadzoną działalnością, w tym m.in. umów o współpracy z kontrahentami (np. dostawcami towarów, usług telekomunikacyjnych, ubezpieczycielami, dostawcami terminali płatniczych itp.). Co do zasady przeniesienie praw na nowego właściciela nie wymaga zgody drugiej strony umowy, chyba że wymóg takiej zgody został wyraźnie ustalony w umowie. Ciocia musi więc przejrzeć wszystkie umowy z dostawcami towarów, mediów itp. i sprawdzić czy wystarczy ich poinformować o sprzedaży firmy i zawrzeć stosowne aneksy czy też czy musi najpierw uzyskać ich zgodę na cesję umów na Pana jako nowego nabywcę sklepu. Będzie Pan bowiem kontynuował działalność cioci jako poprzednika, ale już pod własnym imieniem i nazwiskiem oraz własnym numerem NIP. Zmienią się więc przede wszystkich dane do faktur.

Likwidacja po sprzedaży

Po sprzedaży całego majątku firmy ciocia musi spełnić wszystkie obowiązki likwidacyjne, czyli:

• dokonać zgłoszenia zakończenia działalności do CEIDG za pomocą formularza CEIDG-1 (informacja o zamknięciu firmy przekazywana jest automatycznie do urzędu skarbowego, ZUS-u i GUS-u więc tam nie trzeba nic zgłaszać);
• sporządzić remanent likwidacyjny – jeden na potrzeby podatku dochodowego, a drugi dla celów rozliczenia VAT. W przypadku wcześniejszej sprzedaży całego majątku firmy, remanenty nie zawierają rzecz jasna żadnych składników majątkowych, chyba że przedsiębiorca nie sprzedał całego majątku swojej firmy;
• dokonać zamknięcia KPiR i zgłoszenia zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Podatki przy przekazaniu sklepu spożywczego

Gdy sprzedaż majątku firmy (sklepu cioci) nastąpi przed jego likwidacją, to taka sprzedaż musi być udokumentowana fakturą. Po stronie przedsiębiorcy (cioci) powstanie bowiem przychód z działalności, od którego musi ona zapłacić podatek dochodowy wg stawki 19% (przychód powstanie także, gdy sprzedaż nastąpi po likwidacji działalności). Pan zaś jako kupujący musi zapłacić podatek od czynności cywilno-prawnych (PCC) według stawki zależnej od aktywów sklepu. PCC od wszelkich nieruchomości i ruchomości wchodzących w skład przedsiębiorstwa wynosi 2% ich wartości rynkowej, a w odniesieniu do pozostałych aktywów np. wierzytelności, podatek zostanie naliczony według stawki 1%. Warto pamiętać, że przy kalkulacji PCC nie można uwzględnić zobowiązań przejmowanych w związku z nabyciem przedsiębiorstwa, gdyż ich wartość nie pomniejsza podstawy opodatkowania PCC. Sprzedaż przedsiębiorstwa osoby fizycznej jest natomiast wprost wyłączona z opodatkowania VAT, ale tylko wtedy, gdy przedsiębiorstwo sprzedaje się jako gospodarczą całość (lub ewentualnie jego zorganizowaną część), która może samodzielnie funkcjonować na rynku.

Darowizna sklepu

Inna opcja na to, aby stał się Pan właścicielem sklepu, to dokonanie jego darowizny na Pana rzecz. I tu, podobnie jak w przypadku sprzedaży, konieczne jest sporządzenie dokumentu w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, który będzie wyraźnie wskazywał, że przekazywany jest cały majątek przedsiębiorstwa, a nie tylko jego składniki. Pan zaś jako obdarowany musi także zarejestrować wówczas swoją działalność gospodarczą, a ciocia jako darczyńca rozliczyć i zamknąć swoją sprzedaną firmę (tak jak opisałam wyżej przy sprzedaży). Darowizna przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu VAT, i nie powstanie po stronie cioci jako zbywcy przychód w podatku dochodowym czyli nie będzie ona płaciła podatku dochodowego. Pan zaś będzie obowiązany zapłacić podatek od darowizny w wysokości jak dla II grupy podatkowej (jest Pan bowiem zstępnym rodzeństwa cioci jako darczyńcy). Do 7 276 zł darowizna jest zwolniona z podatku (trzeba ją tylko zgłosić w US w terminie 6 miesięcy od dnia jej otrzymania, ale to zrobi notariusz sporządzający akt notarialny), a powyżej:

• darowizna o wartości do 10 278 (ponad limit) – podatek wynosi 7%,
• darowizna o wartości 10 279–20 556 zł ponad limit – podatek wynosi 719,50 zł i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł,
• darowizna o wartości ponad 20 556 zł (ponad limit) – podatek wynosi 1644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł.

Oczywiście zarówno po sprzedaży, jak i po darowiźnie sklepu (przedsiębiorstwa) ciocia musi pamiętać o spełnieniu obowiązków likwidacyjnych, tj. dokonać zgłoszenie zakończenia działalności do CEIDG oraz dokonać zamknięcia Księgi Przychodów i Rozchodów.