Przejęcie opieki nad dzieckiem

Przejęcie opieki nad dzieckiem przez drugiego z rodziców

Poniżej wyjaśniam Panu wątpliwości związane z możliwością przejęcia opieki nad dzieckiem przez Pana.

Tytułem wstępu należy wspomnieć, że w postępowaniu o orzeczenie rozwodu między małżonkami obowiązkiem sądu jest rozstrzygnięcie, z którym z małżonków przebywać po rozwodzie będzie małoletnie dziecko.

Wspomniany obowiązek wynika z art. 58 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 – dalej K.r.o.), zgodnie z którym: „W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia”.

Stosownie zaś do art. 58 § 1a K.r.o.: „Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, o którym mowa w § 1, i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka”.

Zmiana miejsca zamieszkania dziecka na miejsce zamieszkania drugiego rodzica

Rozumiem, że w wyroku orzekającym rozwód sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem obojgu rodzicom, ustalając jednocześnie, iż każdorazowym miejscem zamieszkania dziecka będzie miejsce zamieszkania matki.

Mając na uwadze, że Pana intencją jest zmiana miejsca zamieszkania dziecka, proszę zwrócić uwagę na art. 106 K.r.o., w myśl którego: „jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka”.

Z powyższego przepisu wynika, że przesłanką zmiany orzeczenia w przedmiocie władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania jest dobro dziecka. Podane przez Pana okoliczności w mojej ocenie uzasadniają żądanie zmiany wyroku rozwodowego w zakresie miejsca pobytu małoletniego syna i przejęcie przez Pana opieki nad nim.

Wniosek o zmianę wyroku rozwodowego w części dotyczącej władzy rodzicielskiej

Proszę mieć na uwadze, że wniosek o zmianę wyroku rozwodowego w części dotyczącej władzy rodzicielskiej należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.

Zgodnie z art. 37 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594) wniosek o zmianę wyroku orzekającego rozwód podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł.

Postanowienie w przedmiocie zmiany rozstrzygnięcia dotyczącego władzy rodzicielskiej sąd może wydać jedynie po przeprowadzeniu rozprawy, co wynika z art. 579 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w myśl którego: „Postanowienia w sprawach o powierzenie wykonywania, ograniczenie, zawieszenie, pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej, ustalenie, ograniczenie albo zakazanie kontaktów z dzieckiem mogą być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Dotyczy to także zmiany rozstrzygnięć w tym przedmiocie, zawartych w wyroku orzekającym rozwód, separację, unieważnienie małżeństwa albo ustalającym pochodzenie dziecka. Postanowienia takie stają się skuteczne i wykonalne po uprawomocnieniu się”.

Na zakończenie chciałbym zwrócić Pana uwagę na postanowienie Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1998 r. (sygn. akt I CKN 1122/98), w którym zaprezentowane zostało następujące stanowisko: „Kierując się celowością, przy uwzględnieniu stopnia dojrzałości małoletniego oraz charakteru sprawy opiekuńczej właściwy sąd powinien zapoznać się ze stanowiskiem tego małoletniego, mając na względzie jego dobro (art. 12 Konwencji o prawach dziecka oraz art. 573, 574 i 576 § 2 k.p.c.)”.

Powyższe postanowienie oznacza, że w toku postępowania sąd wysłucha Pana syna i z pewnością zapyta, gdzie i z kim chce mieszkać.

Oczywiście możliwa jest również zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie władzy rodzicielskiej polegająca na ograniczeniu władzy rodzicielskiej matce syna, jednakże proszę zastanowić się i podjąć decyzję w tym przedmiocie.