Przedemerytalna ochrona pracownika na umowie czasowej• Data: 15-11-2024 • Autor: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk |
Pracowałam w supermarkecie, miałam umowę o pracę na czas określony 1,5 roku. Właśnie z końcem tego miesiąca umowa dobiegła końca, ale jestem w wieku przedemerytalnym, mam 57 lat. Wydaje mi się, że uzyskałam już okres ochronny, czy mam jeszcze jakieś prawo do zatrudnienia lub odszkodowania? Nie jest tajemnicą, że w moim wieku bardzo trudno znaleźć inną pracę na stałe. Nikt nie chce zatrudnić osób przed emeryturą. |
|
Ochrona pracowników w wieku przedemerytalnymPodstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe pytanie jest Kodeks pracy K.p.). W pierwszej kolejności należy wskazać, na czym polega szczególna ochrona w okresie przedemerytalnym. Zgodnie z art. 39 K.p.: Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. W tym kontekście należy wskazać, że cytowany przepis wprowadza zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Ochrona przedemerytalna pracownika zatrudnionego na podstawie umowy na czas określony – rozbieżności interpretacyjneW wyroku z 27.07.2011 r., sygn. akt. II PK 20/11, Sąd Najwyższy stwierdził, że przewidziany w art. 39 zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę nie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony, która uległaby rozwiązaniu z upływem okresu jej trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego umożliwiającego mu uzyskanie prawa do emerytury. W ocenie komentatorów bardziej przekonujące od tego poglądu jest stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w wyroku z 18.12.2014 r., sygn. akt. II PK 50/14, według którego zakaz wypowiedzenia z art. 39 Kodeksu pracy dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony także, gdy zawarto ją na okres, który upływa przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Warunkujący ochronę z art. 39 „okres zatrudnienia umożliwiający pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego” pracownik może bowiem posiadać już na 4 lata przed osiągnięciem tego wieku. Ponadto może on uzupełnić go do wymaganego wymiaru aż do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, przy czym nie ma tu wymogu, aby nastąpiło to u jednego, tego samego pracodawcy. Zakaz wypowiadania umowy o pracę, wygaśniecie stosunku pracy poza ochroną art. 39Wskazać należy, że ochrona z art. 39 Kodeksu pracy dotyczy tylko i wyłącznie wypowiadania umowy o pracę, a nie jej rozwiązania. W związku z powyższym, jeżeli miała Pani zawartą umowę o pracę na czas określony, to stosunek pracy powstały w wyniku takiej umowy ustaje wraz z upływem okresu, na jaki taka umowa została zawarta. Wobec tego, niestety, ochrona z art. 39 K.p. tutaj nie obowiązuje, ponieważ dotyczy tylko i wyłącznie wypowiedzenia umowy.
Wyrażam nadzieję, że przedmiotowe informacje będą dla Pani pomoce. W razie wątpliwości co do treści udzielonej odpowiedzi uprzejmie proszę o zadanie pytania dodatkowego. PrzykładyPrzykład 1 Pani Zofia, pracownica zakładu produkcyjnego, miała umowę na czas określony wygasającą pół roku przed jej 60. urodzinami. Z powodu wieku przedemerytalnego spodziewała się, że jej umowa zostanie przedłużona lub że otrzyma wsparcie od pracodawcy. Niestety, umowa zakończyła się zgodnie z planem, a Zofia nie była objęta ochroną z art. 39 Kodeksu pracy, gdyż dotyczy ona wyłącznie sytuacji wypowiedzenia umowy przez pracodawcę.
Przykład 2 Pan Marek, 61-letni pracownik ochrony, miał kontrakt na dwa lata, ale firma nie planowała jego przedłużenia. Marek liczył na ochronę wynikającą z art. 39, gdyż do emerytury brakowało mu trzech lat. W praktyce jednak, gdy umowa wygasła, Marek nie mógł skorzystać z ochrony przedemerytalnej, ponieważ nie dotyczyła ona umów na czas określony wygasających bez wypowiedzenia.
Przykład 3 Pani Krystyna, sprzątaczka w instytucji publicznej, miała umowę na czas określony, kończącą się kilka miesięcy przed jej 62. urodzinami. Ze względu na bliskość wieku emerytalnego Krystyna była przekonana, że ochrona przedemerytalna pozwoli jej utrzymać pracę do emerytury. W rzeczywistości jednak jej umowa wygasła zgodnie z terminem, a pracodawca nie musiał jej przedłużać, gdyż art. 39 Kodeksu pracy nie obejmuje umów kończących się automatycznie. PodsumowaniePracownicy w wieku przedemerytalnym są objęci szczególną ochroną przed wypowiedzeniem umowy, jednak przepisy nie gwarantują automatycznego przedłużenia umów na czas określony. Ochrona ta dotyczy jedynie wypowiedzeń ze strony pracodawcy, co oznacza, że umowy wygasające z upływem okresu ich trwania nie są objęte tym zabezpieczeniem. Oferta porad prawnychOferujemy profesjonalne wsparcie prawne dla pracowników w wieku przedemerytalnym, w tym analizę umów oraz ochronę praw przed ich wygaśnięciem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.07.2011 r., sygn. akt. II PK 20/11 3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.12.2014 r., sygn. akt. II PK 50/14
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu. Absolwentka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz studiów podyplomowych – Prawo medyczne i bioetyka na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa i Administracji w Krakowie. Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem zawodowym zdobywanym w kancelariach prawnych będących liderami w branżach medycznych, odszkodowawczych oraz windykacyjnych. Aktywność zawodową łączy z działalnością pro bono na rzecz organizacji pozarządowych. Posiada umiejętności lingwistyczne poparte certyfikatami. Od 1 października 2019 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Wrocławskim w Zakładzie Postępowania Cywilnego. Przedmiotem naukowych zainteresowań i badań jest prawo medyczne. Nieustannie podnosi swoje kompetencje zawodowe uczestnicząc w konferencjach, seminariach i szkoleniach. Specjalizacja: prawo medyczne, prawo cywilne (prawo pracy, prawo rodzinne), prawo oświatowe oraz ochrona danych osobowych. https://www.linkedin.com/in/paulina-olejniczak-suchodolska-84b981171/ |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale