Kiedy następuje przedawnienie karalności?

Rozbój z bronią w ręku

Istotny z punktu widzenia Pana interesu jest fakt, iż w treści pytania posługuje się Pan zwrotami „oskarżony”, „sankcje”, co pozwala stwierdzić, iż było w tej sprawie prowadzone postępowania przygotowawcze przeciwko osobie.

Zgodnie z art. 210 dawnego Kodeksu karnego:

„§ 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia mienie, używając lub grożąc natychmiastowym użyciem gwałtu na osobie albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§ 1¹. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§ 2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną lub innym niebezpiecznym narzędziem albo działa wspólnie z osobą, która posługuje się taką bronią lub takim narzędziem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci”.

Zgodnie z art. 105 „karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

1) 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię,

2) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą lat 5,

3) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki”.

Innymi słowy mając na uwadze, iż czyn, o którym mowa w art. 210 § 2, zagrożony jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci, w takiej sytuacji karalność takiego przestępstwa nastąpi dopiero z upływem lat 30 od czasu, kiedy było ono popełnione.

Kiedy ustaje karalność przestępstwa?

Przestępstwo uważa się za popełnione w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

Istotnym jest jednak wskazanie na treść art. 4 obowiązującego Kodeksu karnego, zgodnie z którym:

„Art. 4. § 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

§ 2. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagrożony jest karą, której górna granica jest niższa od kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie.

§ 3. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności.

§ 4. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa”.

Nie ulega wątpliwości, iż w chwili obecnej orzekanie, o ile takie nastąpi, będzie na podstawie innego Kodeku karnego, który w zakresie przedawnienia jest dla Pana względniejszy. W chwili obecnej, zgodnie z art. 280 § 2, jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Przedawnienie karalności

Wskazać zatem należy na treść art. 101:

„§ 1. Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

1)  30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,

2)  20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię,

2a)  15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat,

3)  10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,

4)  5 – gdy chodzi o pozostałe występki.

5)  (uchylony)”.

Jeżeli w okresie przewidzianym w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1–3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. W tej sytuacji przedawnienie karalności nastąpi po upływie lat 20.