Przedawnienie składek w ZUS - kiedy następuje?

Egzekucja administracyjna ZUS

W Polsce mamy do czynienia z dwoma sposobami egzekucji, jest to egzekucja sądowa – realizowana przez komornika, oraz administracyjna realizowana przez ZUS, US lub samorządy. Komornik prowadzi swoje postępowanie na podstawie wniosku wierzyciela oraz dołączonego do niego tytułu wykonawczego. Klauzula wykonalności to swego rodzaju postanowienie, które wydaje sąd celem przedłożenia wyroku lub innego orzeczenia właściwemu komornikowi. Komornik, otrzymując wniosek wraz ze wspomnianym tytułem, dokonuje wszczęcia postępowania egzekucyjnego, doręczając dłużnikowi przy pierwszej czynności odpis zawiadomienia o wszczęciu postępowania wraz z odpisem tytułu wykonawczego. Jeśli wierzycielem jest ZUS, dokonuje on egzekucji za pośrednictwem komornika sądowego na ogół w przypadku, gdy dochodzi do zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej i komornik został wyznaczony niegdyś przez sąd jako organ właściwy do prowadzenia egzekucji w trybie egzekucji sądowej lub z uwagi na to, iż dokonał jako pierwszy zajęcia danego składnika majątku, np. świadczenie emerytalno-rentowego, to przejmuje on prowadzenie egzekucji. Jeśli do zbiegu nie dochodzi, to ZUS prowadzi egzekucję sam i w zasadzie nie ma różnic poza samą naturą proceduralną. Tytułem wykonawczym w przypadku należności ZUS czy US jest administracyjny tytuł wykonawczy, w którym organ ma wskazane numery tych tytułów, daty ich wydania oraz kwoty, które ma wyegzekwować wraz ze wskazaniem należności, które tej egzekucji podlegają.

Z opisu wynika, że póki co przeciwko Panu nie toczy się egzekucja. Jest to bardzo istotne, bowiem zaległości, które są w egzekucji, się nie przedawniają. Zanim ZUS rozpocznie egzekucję, powinien Pana o tym zawiadomić. Pytanie tylko o aktualność Pańskich adresów w systemach ZUS, bowiem to na Panu ciąży obowiązek ich aktualizacji, jeśli uległy zmianie.

Okres przedawnienia składek ZUS

Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Za moment wymagalności przyjąć należy dzień, w którym składki winny zostać uiszczone przez płatnika.

Do końca 2011 r. obowiązywał okres przedawnienia składek ZUS wynoszący 10 lat. Tak długi okres przedawnienia został wprowadzony w roku 2003 (przed tą datą okres przedawnienia składek również wynosił 5 lat).

Od 1 stycznia 2012 roku okres przedawnienia ponownie wynosi 5 lat, licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne. W związku z tym trzeba faktycznie ustalić, czy te należności mogły już ulec przedawnieniu, w zależności od tego z jakiego okresu pochodziły.

Kiedy podnieść zarzut przedawnienia należności?

Jak najbardziej może Pan skierować pismo do ZUS o ewentualnym przedawnieniu należności, jednak należy wskazać, że zarzuty przedawnienia można podnosić w toku postępowania, które jest już prowadzone. Można spróbować podnieść zarzut przedawnienia, różne są w tej kwestii opinie ZUS oraz sądów, ale ta regulacja przewidziana jest w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym, a dokładniej w art. 33 § 1 p.e.a., który stanowi, że „podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być:

1) wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku;

2) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;

3) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4;

4) błąd co do osoby zobowiązanego;

5) niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;

6) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego;

7) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1;

8) zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;

9) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny;

10) niespełnienie w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27, a w zagranicznym tytule wykonawczym – wymogów określonych w art. 102 ustawy o wzajemnej pomocy”.

Może Pan wystąpić z takim pismem do ZUS teraz lub czekać na ewentualne wszczęcie postępowania wobec Pana, co może wcale nie nastąpić. Proszę też pamiętać, że jeśli roszczenie jest przedawnione, to nawet skierowanie teraz egzekucji nie spowoduje, że bieg ten zostanie przerwany, a to dlatego, że można przerwać tenże bieg poprzez np. uznanie długu, ale nie w sytuacji, gdy roszczenie już w dacie uznawania czy kierowania egzekucji jest przedawnione.