Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego a postępowanie egzekucyjne wobec partnera

Co należy rozumieć przez wspólne gospodarstwo domowe?

Przez wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego rozumie się wspólne zamieszkiwanie określonych osób, a także związane z tym wspólne zaspokajanie potrzeb życiowych, w tym wzajemną ścisłą współpracę w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione powinno być cechami stałości.

Według definicji Sądu Najwyższego zawartej w uzasadnieniu do wyroku z 2 lutego 1996 r. (sygn. akt II URN 56/95): „Ocena, czy osoba pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym zależy od okoliczności konkretnego przypadku, przy czym sam fakt wspólnego zamieszkiwania nie może tu mieć decydującego znaczenia. Cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują”.

Podobne stanowisko prezentuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, który w wyroku z 27 listopada 2009 r. stwierdził, że przez wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego rozumie się nie tylko wspólne zamieszkiwanie, lecz także wspólne zaspokajanie potrzeb życiowych (sygn. II SA/Lu 587/09).

Czy konkubina może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za zobowiązania finansowe partnera?

Według tych definicji Pani i partner prowadzicie wspólne gospodarstwo domowe, ale nie ma to znaczenia dla zadłużeń egzekwowanych przez komornika czy urząd skarbowy. W żadnym wypadku Pani nie zostanie pociągnięta do odpowiedzialności za zobowiązania partnera.

Jeśli zaś w wyniku egzekucji komornik zechce zająć jakikolwiek składnik Pani majątku czy mamy – przysługuje Pani powództwo przeciwegzekucyjne – o zwolnienie z egzekucji danego przedmiotu.

Zarówno przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (patrz art. 38-44 ustawy), jak i przepisy postępowania cywilnego (patrz art. 842-843 K.p.c.) przewidują odrębny tryb postępowania w przypadkach, gdy osoba trzecia, niebędąca zobowiązanym, rości sobie prawo do rzeczy objętych egzekucją administracyjną. W takich przypadkach osoba trzecia powinna wystąpić do administracyjnego organu egzekucyjnego w odpowiednim terminie z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji, a w razie odmowy uwzględnienia żądania przysługuje jej powództwo cywilne do sądu powszechnego. Należy uznać, że w związku z przekazaniem tego rodzaju spraw do właściwości sądów powszechnych droga postępowania przed sądem administracyjnym jest wyłączona. W sprawach należności podatkowych objętych tytułami wykonawczymi urzędu skarbowego nie istniał obowiązek uprzedniego doręczenia upomnienia, albowiem spółka miała ustawowy obowiązek obliczenia i uiszczenia wymienionych zobowiązań podatkowych.

Roszczenie o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji

Powództwo osoby trzeciej o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji toczy się przeciwko wierzycielowi i dłużnikowi, gdy zaprzecza on prawu powoda. Reguła ta dotyczy także powództwa o zwolnienie od egzekucji administracyjnej. Pozwanym więc w takiej sprawie powinien być także wierzyciel, a nie organ egzekucyjny.

Organ egzekucyjny mógłby być pozwanym w sprawie o zwolnienie od egzekucji, gdyby jednocześnie – co w postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest możliwe – był także wierzycielem, na rzecz którego prowadzona jest egzekucja. W przypadku wielości wierzycieli w egzekucji osoba trzecia występująca z roszczeniem o zwolnienie od egzekucji pozywa wszystkich wierzycieli łącznie. Egzekucja w równym stopniu toczy się na rzecz wszystkich, a tym samym ich udział w procesie o zwolnienie od egzekucji jest konieczny, a konieczność współuczestnictwa wierzycieli wynika z istoty sprawy, co powoduje, że jest to jednocześnie współuczestnictwo jednolite.

Powództwo o zwolnienie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji administracyjnej wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia administracyjnego organu egzekucyjnego o odmowie wyłączenia spod egzekucji. Nie jest przy tym konieczne wyczerpanie drogi zażalenia do organu egzekucyjnego wyższej instancji. Termin 14 dni ma charakter procesowy i jest przywracalny. Powód powinien wykazać zachowanie tego terminu.

W zakresie zaś egzekucji komorniczej – od razu do sądu.

Jeśli chce Pani uniknąć posądzania Was o wspólne gospodarstwo domowe, proszę zawrzeć z partnerem umowę najmu umeblowanego pokoju, np. za 50 zł.