Prowadzenie gospodarstwa i jednoczesne pracowanie w innej branży

Przejęcie gospodarstwa przez syna nieposiadającego wykształcenia rolniczego

Wymogi jakie musi Pan spełnić (wykształcenie rolnicze czy praca w gospodarstwie rolnym), zależą od tego, jakie świadczenie rodzice chcą uzyskać w zamian za przekazanie gospodarstwa rolnego.

Jeśli chodzi o „zwykłą” emeryturę rolniczą, nadawaną na podstawie z art. 19 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, warunkiem jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolnej, nie musi Pan posiadać wykształcenia rolniczego.

Art. 28 ust. 4 ustawy stwierdza, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego produkcji rolnej, nie uwzględniając m.in. gruntów wydzierżawionych na podstawie pisemnej umowy zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej: małżonkiem emeryta lub rencisty, jego zstępnym (dzieckiem, wnukiem) lub pasierbem, osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym.

Ja widać, ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nie przewiduje warunków specjalnych dla nabywcy gospodarstwa rolnego. Zbędne jest zdobywanie wykształcenia rolniczego. Wykształcenie jest potrzebne w przypadku renty strukturalnej (czasem wystarczy wymóg odpowiedniego stażu w rolnictwie) czy w niektórych dotacjach – gdzie także zamiennie uznaje się doświadczenie w pracy w rolnictwie.

Przekazanie gospodarstwa w zamian za rentę strukturalną 

Jeśli jednak rodzice chcą uzyskać rentę strukturalną – sprawa jest bardziej skomplikowana. Renta strukturalna stanowi realizację zadań z zakresu wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich określonych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

Renta strukturalna nadawana jest na mocy przepisów ustawy z 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich wraz z aktem wykonawczym – rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i rozwoju w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wraz z aktem wykonawczym – rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i rozwoju wsi z 19 czerwca 2007 r.

§ 7 powyższego rozporządzenia precyzuje, jakie warunki musi spełniać osoba, której rolnik chce przekazach gospodarstwo rolne. Przejmujący gospodarstwo rolne nie może mieć ukończonego 50. roku życia oraz ustalonego prawa do renty lub emerytury. Ponadto musi posiadać kwalifikacje zawodowe:

1. „wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub
2. tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
3. wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
4. wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie”.

Staż pracy w rolnictwie

„Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie renty strukturalnej, w którym osoba przejmująca gospodarstwo rolne:

1. podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub
2. prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha, będących jej własnością, przedmiotem użytkowania wieczystego lub przedmiotem dzierżawy, lub
3. była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub
4. odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 i Nr 70, poz. 416), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej”.

Jeżeli więc spełnia Pan któryś ze wskazanych warunków, może Pan przejąć gospodarstwo rolne, a rodzice otrzymają rentę strukturalną.

Będzie Pan mógł prowadzić działalność gospodarczą i gospodarstwo rodziców, jednakże nie będzie Pan podlegał pod ubezpieczenie rolnicze – czyli KRUS. Obecnie, prowadząc działalność, jest Pan ubezpieczona w ZUS; posiadanie innego tytułu ubezpieczenia wyklucza Pana z ubezpieczenia społecznego rolników.

Warunkiem otrzymania emerytury przez rodziców jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej, ale nie sądzę, że za takową uznana zostanie sporadyczna pomoc synowi w pracach w gospodarstwie.