Produkty wytwarzane na zamówienie a odstąpienie od umowy

Pozornie odpowiedź na Pana pytanie może wydawać się dość prosta, choć w gruncie rzeczy może wymagać nieco większej analizy.

Ustawodawca, najpierw unijny, a za nim polski wprowadził szereg udogodnień dla konsumentów, którzy są z reguły słabszą ekonomicznie stroną umowy. Wprowadzono więc dla nich różne uprawnienia, z którymi korelują szersze obowiązki przedsiębiorców. Zostały one uregulowane w dużym stopniu w ustawie o prawach konsumenta (zwana dalej ustawą). Określa ona m.in. uprawnienia dla konsumenta kupującego poza lokalem przedsiębiorstwa.

Prawo do odstąpienia od umowy zostało wprowadzone w art. 27 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią konsument, który zawarł umowę na odległość, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów (oprócz tych dotyczących zwrotu). Jest to uzasadnione faktem, iż klient nie wie dokładnie, jaki towar kupuje, i powinien mieć możliwość sprawdzenia go oraz podjęcia decyzji.

W niektórych jednak przypadkach prawo to zostało wyłączone, gdyż nie zawsze powinno się to stosować, co zostało opisane w przywołanym przez Pana art. 38. W ustępie 3, który Pan przywołał, opisano, iż nie można odstąpić od umowy, której przedmiotem jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb. Istnieje wiele sytuacji, które niewątpliwie i wprost podpadają pod ten przepis, jednakże równie dobrze są sytuacje już nie tak proste i jasne. Nie wiem, o jakie produkty chodzi, gdyż Pan o tym nie wspomniał, w związku z tym siłą rzeczy uwagi muszą być raczej ogólne. Komentatorzy podkreślają, iż znamiona tej sytuacji wypełnia np. zrobienie mebli pod konkretny projekt, okularów czy oczywiście ubrania na miarę. Stwierdzają oni, że nie może być beneficjentem „sprzedaży na próbę” osoba, na której życzenie i pod którą zostało wykonane dane zamówienie.

Nie jest wprost wyjaśnione, co to jest rzeczy nieprefabrykowana, ale określenie prefabrykat to gotowy element fabryczny łączony w całość, a więc przeciwnie – nieprefabrykowany to produkt, który nie jest masowo produkowany jako gotowy do użycia, ale wymaga indywidualnego toku produkcji, robiony jest według indywidualnych potrzeb klienta. Trudno jest powiedzieć jednoznacznie, gdyż nie wiem, na ile Państwa produkty są zindywidualizowane, choć fakt, że produkt wytwarzany jest dopiero po zakupie może świadczyć o tym, że robiony jest on „pod klienta”, a nie ogólnie dla jakiegokolwiek konsumenta i że istnieje wiele takich samych egzemplarzy.  Z drugiej jednak strony nie przesądza ten sam fakt o tym automatycznie, ale może być poważnym argumentem przemawiającym za tym. Jeśli dodać do tego fakt, że klient wybiera sobie jakiś konkretny wzór, ornament itp., wydaje się już być niemal pewne, że spełnione zostały warunki określone w ustawie.

Dla Państwa bezpieczeństwa najlepiej byłoby, aby informacja o braku możliwości odstąpienia od umowy była wprost na aukcji czy na innej stronie. Wówczas klient nie mógłby zasłaniać się niewiedzą na ten temat, a Pan byłby w dużym stopniu chroniony przed roszczeniami i próbami odstąpienia od umowy, choć oczywiście i tak mogą zdarzać się osoby, które będą chciały i tak to zrobić, jednakże na podstawie Pana opisu wydaje się raczej, że sprzedawany produkt jako produkowany dla konkretnej osoby.