Procedura ekshumacji i kremacji zwłok

Możliwość przeprowadzenia ekshumacji zwłok

W pierwszej kolejności wskazać należy dwa akty prawne dotyczące ekshumacji zwłok, tj. ustawę z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1947) i rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. z 2021 r., poz. 1910).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1947) „ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego, na zarządzenie prokuratora lub sądu, a także na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel”.

Zgodnie z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. z 2021 r., poz. 1910) „ekshumacja zwłok i szczątków jest dopuszczalna w okresie od 16 października do 15 kwietnia” (chyba że właściwy powiatowy lub portowy inspektor sanitarny dopuści jej wykonanie w innym czasie przy zachowaniu ustalonych środków ostrożności).

Przewiezienie ekshumowanych zwłok

O zamierzonej ekshumacji należy zawiadomić powiatowego inspektora sanitarnego. Zwłoki ekshumowane przed upływem okresu mineralizacji wydobywa się wraz z trumną, którą bez otwierania umieszcza się, na czas przewozu na obszarze państwa, w skrzyni szczelnie wybitej blachą (§ 12 ust. 3 rozporządzenia wskazanego powyżej). Na miejscu ponownego pochowania trumnę wydobywa się ze skrzyni i chowa się bezzwłocznie na cmentarzu bez jej otwierania. W przypadku ekshumacji wykonywanej po upływie okresu mineralizacji wydobyte szczątki wraz z resztkami trumny umieszcza się w nowej trumnie i przygotowuje do przewozu zgodnie z wymaganiami określonymi w § 11 ust. 1, które zakładają, co następuje:

„1. Zwłoki przewożone na obszarze państwa na odległość większą niż 60 km składa się w szczelnej drewnianej trumnie, wypełnionej warstwą substancji płynochłonnej o grubości 5 cm. Trumnę zamyka się w obecności powiatowego lub portowego inspektora sanitarnego, który następnie dokonuje jej opieczętowania. Trumnę umieszcza się na czas przewozu w szczelnie zamkniętym worku z nieprzepuszczalnego tworzywa sztucznego, odpornego na uszkodzenia mechaniczne. Po dostarczeniu trumny na miejsce przeznaczenia worek zdejmuje się i spala”.

Zatem procedura postępowania w takim wypadku jest dość ściśle uregulowana. Dodatkowo o zamierzonej ekshumacji na cmentarzu zawiadamia się na piśmie zarząd cmentarza.

Kiedy można dokonać ekshumacji?

Z uwagi na to, że termin 15 kwietnia już się zbliża, może być trudno uzyskać odpowiednie zgody i przeprowadzić procedurę teraz na wiosnę. Natomiast może Pan się do tego przygotować i sporządzić stosowne wnioski według wyżej wskazanego schematu tak, aby dokonać ekshumacji w otwartym terminie, tj. od 16 października 2024 r.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych - Dz.U. 1959 nr 11 poz. 62

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi - Dz.U. 2001 nr 153 poz. 1783