Próba zastraszenia przez telefon

Groźby karalne przez telefon

Groźbę karalną stanowi zapowiedź popełnienia przestępstwa na szkodę osoby, która jest adresatem takiej groźby lub osoby jej najbliższej w rozumieniu art. 115 § 12 Kodeksu karnego. Przedmiotem ochrony jest „ochrona przed strachem”. Bez znaczenia w przypadku groźby karalnej jest, czy grożący zapowiada, iż przestępstwa dokona sam, czy też zrobi to za niego inna osoba, jeżeli grożący ma bezpośredni wpływ na jej działanie. Istotą i warunkiem popełnienia przestępstwa groźby karalnej jest wzbudzenie w ofierze strachu i obawy, a więc podjęcie działań z pobudek nieprzyjaznych. Jeżeli powyższe przesłanki nie zachodzą, przedstawiciele doktryny prawa karnego wskazują, iż mamy do czynienia jedynie z niekaralnym ostrzeżeniem.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnai 24.08.1987 r., sygn. akt I KR 225/87, nie ma przy tym znaczenie forma wyartykułowania groźby. Może być ona wyrażona nie tylko słownie, ale także przez każde zachowanie się sprawcy, które w sposób nie budzący wątpliwości uzewnętrznia groźbę popełnienia przestępstwa. Może to być pismo, gest, wyraz twarzy i każde inne zachowanie, które w sposób ewidentny i zrozumiały dla pokrzywdzonego wyraża swoją treść intelektualną.

Istotny z punktu widzenia Pańskiego interesu i ochrony praw jest fakt, że dla zaistnienia niniejszego przestępstwa nie jest konieczne stwierdzenie obiektywnego niebezpieczeństwa realizacji groźby. Innymi słowy, nie jest ważne, czy sprawca miał rzeczywisty zamiar spełnienia ani też czy miał faktycznie możliwości jej spełnienia, jak również również i to, w jakim faktycznie celu sprawca wyraża groźbę.

Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich orzeczeniach dawał wyraz, że ważny jest jedynie subiektywny odbiór tej groźby u pokrzywdzonego, tj. to, czy faktycznie wzbudziła ona u niego obawę spełnienia, czy wywołała uczucie strachu lub zagrożenia (zob. wyrok SN z dnia 27.04.1990 r., sygn. akt IV KR 69/90,; wyrok SA w Lublinie z dnia 11.10.2005 r., sygn. akt II AKa 233/2005).

Obawa ta musi być ponadto uzasadniona, a więc do jej oceny niezbędny będzie czynnik obiektywny. Obawę uznać można za uzasadnioną, jeśli przeciętny człowiek o podobnych do ofiary cechach osobowości, psychiki, intelektu i umysłowości, w analogicznych warunkach, wedle wszelkiego prawdopodobieństwa uznałby tę groźbę za realną i wzbudzającą obawę. Na wszystko powyższe składają się przede wszystkim okoliczności z życia pokrzywdzonego, albowiem one mogą potwierdzać fakt, iż groźba jest realna.

Przestępstwo groźby karalnej

Przestępstwo ma charakter materialny. Jest dokonane w momencie, w którym u adresata groźby powstaje uzasadniona obawa jej spełnienia (a nie w momencie wypowiedzenia groźby).

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 15.02.2007 r., sygn. akt IV KK 273/2006:

„Przestępstwo groźby karalnej skierowane jest przeciwko wolności człowieka w sferze psychicznej, tj. poczucia bezpieczeństwa, rozumianego jako wolność od strachu i obawy o naruszenie innych jego – lub osób mu najbliższych – dóbr.

Bez wątpienia wolność od uczucia strachu, zagrożenia nie jest dobrem mierzalnym w sensie fizycznym, zatem ocena szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu w sferze psychicznej, zachowaniem stypizowanym w normie art. 190 § 1 kk, może być także dokonywana, m.in. przez pryzmat charakteru i czasu podjęcia przez pokrzywdzonego działań zmierzających do ochrony naruszonego dobra. Zachowanie pokrzywdzonego będzie bowiem wskazywało na poziom jego indywidualnych negatywnych dolegliwości w sferze psychicznej, a więc poziom obaw, strachu, czy wręcz przerażenia, wywołanych bezprawnym zachowaniem sprawcy czynu. Oczywiście ocena takiego zachowania pokrzywdzonego winna być wnikliwa – chociażby z tego powodu, że zachowanie to może zostać wykorzystane także w innych celach – ale właściwe ustalenia w tym zakresie nie pozostają bez znaczenia dla oceny następstw bezprawnego działania (w innym nieco kontekście na okoliczność złożenia z opóźnieniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu).”.

Czy należy zgłaszać próby zastraszania przez telefon?

Przenosząc rozważania teoretyczne na grunt przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że jeżeli z Pańskiego punktu widzenia, tj. osoby zagrożonej popełnieniem przestępstwa, w subiektywnym odczuciu, groźna ta wzbudziła przekonanie, że jest poważna oraz że może zostać spełniona, może być to zakwalifikowane jako wypełnienie normatywnej treści art. 190 § 1 Kodeksu karnego. Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa można złożyć ustnie do protokołu lub pisemnie w organach ścigania. Bark identyfikacji numeru nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. Wskazać bowiem należy, że jeżeli organy ścigania wydadzą postanowienie w wszczęciu dochodzenia, wówczas mogą zwrócić się do operatora sieci telekomunikacyjnej o doręczenie wykazu numerów telefonów połączeń przychodzących i na ich podstawie podjąć czynności zmierzające do poszukiwania ewentualnego sprawcy przestępstwa.