Prezes zarządu fundacji – rezygnacja z funkcji

Rezygnacja członka zarządu z pełnionej funkcji

Po analizie przedstawionego przez Pana stanu faktycznego sprawy oraz zapoznaniu się z przesłaną przez Pana dokumentacją w pierwszej kolejności wskazać należy, że co do zasady kwestię rezygnacji członka zarządu z pełnionej funkcji powinien, ze względów praktycznych, regulować statut danej fundacji.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 4 ustawy o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 21, poz. 97 z późn. zm.) „fundacja działa na podstawie przepisów niniejszej ustawy i statutu”.

Z kolei przepis art. 5 ust. 1 ustawy stanowi, że „fundator ustala statut fundacji, określający jej nazwę, siedzibę i majątek, cele, zasady, formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków. Statut może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i warunków jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statutu, a także przewidywać tworzenie obok zarządu innych organów fundacji”.

Jak zrezygnować z funkcji prezesa fundacji?

W praktyce zatem to właśnie statut, wobec stosownych zapisów samej ustawy, reguluje kwestię rezygnacji członków zarządu z pełnionej funkcji. Jednakże wobec braku takich zapisów w treści przesłanego przez Pana statutu oraz braku wyraźnej regulacji ustawy o fundacjach, sięgnąć należy do przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących umowy zlecenia, gdyż takim właśnie zleceniem jest pełnienie funkcji członka zarządu.

I tak, zgodnie z przepisem art. 746 § 2 Kodeksu cywilnego, „przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie”. Gdy jednak zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.

W tym miejscu wskazać również należy na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 11 września 2002 r., sygn. akt V CKN 1152/00, a zgodnie z którym „możność bezwarunkowego rozwiązania umowy zlecenia przez obydwie strony dotyczy tylko umów zawartych pod tytułem darmym, natomiast w przypadku, gdy przyjmujący zlecenie zobowiąże się wykonać czynność za wynagrodzeniem, rozwiązanie umowy przez wolę stron może nastąpić tylko z ważnych przyczyn. Jeżeli zdarzy się, że umowa zostanie rozwiązana bez ważnego powodu, stosunek prawny wprawdzie wygasa, a więc takie rozwiązanie jest skuteczne, ale strona, która od umowy odstąpiła bez ważnego powodu, jest zobowiązana dać drugiej odszkodowanie za straty, wynikłe z rozwiązania umowy (art. 746 § 1 infine i § 2 infine k.c.)”.

Z kolei według tezy wyroku Sądu Najwyższego z 28 września 2004 r., sygn. akt IV CK 640/03, także „umowa zlecenia zawarta na czas oznaczony może być wypowiedziana przez każdą ze stron w każdym czasie (art. 746 k.c.)”.

Odwołanie członka zarządu

Mając zatem powyższe na uwadze, chcąc ustąpić z funkcji członka zarządu fundacji, powinien Pan złożyć w tym celu pisemne oświadczenie wobec zarządu i, z ostrożności, do wiadomości rady fundacji, a to ze względu na to, że statut przyznaje jej określone kompetencje związane z odwoływaniem członków zarządu.

Po uzyskaniu takiego oświadczenia zarząd fundacji zobowiązany jest do zgłoszenia zmian w składzie zarządu do Krajowego Rejestru Sądowego, zgodnie z przepisem art. 53a w związku z art. 39 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769 z późn. zm.), na co zarząd ma 7 dni.

Kiedy ustaje odpowiedzialność z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu?

Pańska odpowiedzialność z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu, tj. odpowiedzialność za dalszą działalność zarządu fundacji, ustaje z chwilą złożenia przez Pana rezygnacji, dlatego też warto, aby uzyskał Pan dowód jej złożenia wraz z datą dokonania tej czynności (np. pieczęć fundacji ze stosownym oświadczeniem członka zarządu o przyjęciu oświadczenia) na wypadek ewentualne późniejszego wykazania tej daty.

Jeżeli chodzi zaś o przekazanie dalszego pełnienia Pańskich obowiązków na pozostałych dwóch członków zarządu, to uznać należy, iż obowiązki te przechodzą na nich z samego już faktu Pańskiej rezygnacji, gdyż analiza przesłanego przez Pana statutu wskazuje na to, że uprawnienia prezesa zarządu różnią się od uprawnień pozostałych jego członków jedynie tym, że prezes uprawniony jest do składania w imieniu fundacji oświadczeń woli jednoosobowo, a pozostali członkowie w liczbie co najmniej dwóch jednocześnie. Nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że na Panu jako na prezesie fundacji w świetle postanowień statutu spoczywają większe obowiązki niż na pozostałych członkach tego organu. Ponadto, w związku z tym, że zarząd fundacji jest organem kolektywnym, naturalne jest, że jego działalność opiera się na wszystkich jego członkach, ilu by ich nie pozostało.