Preferencyjna stawka podatku od nieruchomości przeznaczonej na gabinet lekarski

Nie wdając się w ogólne zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości, przejdę od razu do meritum, którym jest art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych:

„Art. 5. 1. Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie:

1. od gruntów:
   1. związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,62 zł od 1 m² powierzchni,
   2. pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych – 3,38 zł od1 ha powierzchni,
   3. pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,30 zł od 1 m² powierzchni;

    

2. od budynków lub ich części:
   1. mieszkalnych – 0,51 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
   2. związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 17,31 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
   3. zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 8,06 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
   4. związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 4,27 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
   5. pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 5,78 zł od 1 m² powierzchni użytkowej;

• od budowli – 2% ich wartości określonej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7”.

Przytoczony powyżej art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2011 r., zmieniony przez art. 133 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej z dniem 1 lipca 2011 r., brzmiał wcześnie w sposób następujący „zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych – 4,01 zł od 1 m² powierzchni użytkowej”.

Oczywiście stawki zmieniały się częściej niż sama konstrukcja przepisów.

Słusznie wskazuje Paweł Ziółkowski (Vademecum Doradcy Podatkowego, komentarz praktyczny: Opodatkowanie nieruchomości wykorzystywanych przez zakłady opieki zdrowotnej), że „przed 1 stycznia 2011 r. preferencyjna stawka dotyczyła budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych. Nowy zwrot (budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, zajęte przez podmioty udzielające tych świadczeń) jest pojęciem szerszym. Obejmuje nie tylko budynki wykorzystywane bezpośrednio do udzielania świadczeń zdrowotnych, ale także budynki pomocnicze”.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 01.02.2011 r. (sygn. akt SA/Kr 1967/10) sąd dokonał następującej analizy:

„Odnoszące się do budynków pojęcie »zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej« ma zakres węższy niż pojęcie »związanych z działalnością gospodarczą«. Nie wystarczy zatem sam związek budynku lub jego części z działalnością polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, aby możliwe było ich objęcie preferencyjną stawką opodatkowania. Budynek lub jego część musi służyć wykonywaniu tak określonej działalności, a to oznacza, że muszą być w nim wykonywane świadczenia zdrowotne. (…) Przy czym definicję świadczenia zdrowotnego zawiera ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 tej ustawy świadczeniem zdrowotnym są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub zapisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. Świadczeniami zdrowotnymi są zatem wyłącznie działania o charakterze medycznym, a nie mają takiego charakteru wszelkie świadczenia pomocnicze opisywane przez stronę skarżącą we wniosku o wydanie interpretacji (zapewnienie łóżek pacjentom, wyżywienia, obsługa administracyjna szpitala itp.) – por. np. wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2010 r., sygn. akt II FSK 373/09, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 554/08, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 8 lipca 2009 r., I SA/Sz 325/08”.

Natomiast w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 05.04.2007 r. (sygn. akt II FSK 420/06) czytamy, że „tylko faktyczne zajęcie budynku lub jego części na realizowanie świadczeń zdrowotnych prowadzi do możliwości jego opodatkowania stawką preferencyjną, a więc nie jest wystarczające do jej zastosowania, tylko posiadanie tego budynku lub jego części przez podmiot świadczący działalność gospodarczą w zakresie świadczeń zdrowotnych, pojęcie »zajęcie« należy wiązać z bezpośrednim związkiem pomieszczeń budynku z udzielaniem tego rodzaju świadczeń”.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 08.07.2009 r. (sygn. akt I SA/Sz 325/08) stanowi, iż „do budynków i ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych zalicza się tylko te budynki i ich części, które służą bezpośrednio świadczeniu usług medycznych, tj. np. budynki przychodni i gabinetów lekarskich, a nie budynki i ich części o charakterze hotelowym, gospodarczym, czy administracyjnym”.

Podobnie wskazuje pismo z dnia 03.10.2007 r. wydane przez Ministerstwo Finansów Departament Podatków i Opłat Lokalnych (sygn. akt PL-833-106/AP/07/663), iż „pomieszczenia administracyjne, gospodarcze i socjalne, jako nieprzeznaczone do udzielania świadczeń zdrowotnych, nie są objęte preferencyjną stawką podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych”.

Konkludując, z preferencyjnej stawki dla budynków lub ich części korzystały do roku 2011 jedynie budynki lub ich części wykorzystywane bezpośrednio do udzielania świadczeń zdrowotnych – pozostałe powierzchnie nie miały prawa do korzystania ze stawki obniżonej. Prawdą zatem jest, iż zachodziła konieczność „rozbicia” powierzchni na części i opodatkowania ich właściwymi (różnymi) stawkami.

By obronić stawkę obniżoną dla pomieszczenia gospodarczego i poczekalni, musiałby Pan przekonać urzędnika. Można argumentować, że np. bez poczekalni udzielanie świadczeń zdrowotnych jest niemożliwe – w praktyce nie na wiele się to zdaje, sądy odrzucają taką argumentację, bazując na autonomii prawa podatkowego. Dowodem na złą konstrukcję omawianego przepisu jest jego zmiana omówiona na wstępie, niemniej jednak niekorzystne i nielogiczne brzmienie przepisu obowiązywało wiele lat.