Prawomocność postanowienia wykreślenia spółki z KRS

Wyrejestrowanie spółki z KRS-u

Co do zasady wyrejestrowanie spółki z KRS-u wymaga przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Od reguły tej można odstąpić w przypadku spółek jawnych, partnerskich i komandytowych, które mogą zdecydować o rezygnacji z postępowania likwidacyjnego. Otwarcie likwidacji nie ma wpływu na osobowość prawną spółki. Nadal ma ona zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, może pozywać oraz być pozywana. Decydujące znaczenie ma uprawomocnienie się postanowienia sądu rejestrowego o wykreśleniu jej z rejestru. Nie wiem, jakiej spółki dotyczy pytanie, więc odpowiedź będzie bardzo ogólna.

Wobec każdej spółki sąd wydaje postanowienie o wykreśleniu jej z rejestru, a spółka przestaje istnieć z chwilą wykreślenia jej z KRS-u.

Kiedy kończy się byt prawny zlikwidowanej spółki?

W związku z powyższym byt prawny spółki zlikwidowanej kończy się z chwilą uprawomocnienia się postanowienia zarządzającego to wykreślenie. Zgodnie z art. 694⁵ Kodeksu postępowania cywilnego:

„§ 1. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie postanowienia, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej.

§ 2. Postanowienia o wpisie są skuteczne i wykonalne z chwilą ich wydania, z wyjątkiem postanowień dotyczących wykreślenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego”.

Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego

W większości przypadków wpis do KRS-u polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego niezwłocznie po jego wydaniu. Wpisem jest również wykreślenie. Przy tym jednak, zgodnie z cytowanym art. 694⁵ § 2, postanowienia co do istoty sprawy są skuteczne i wykonalne z chwilą ich wydania, z wyjątkiem postanowień dotyczących wykreślenia podmiotu z KRS-u.

W myśl art. 20 ustawy o Krajowym Rejestrze Sadowym niezwłocznie po wydaniu postanowienia jego treść powinna być wprowadzona do systemu informatycznego tworzącego rejestr. Z chwilą zamieszczenia danych w rejestrze dokonany jest wpis. W aktach rejestrowych podmiotu zamieszcza się wzmiankę o dacie, godzinie i minucie dokonania wpisu. Treść wpisu jest dokładnie określona w postanowieniu sądu. W sprawach, w których postanowienie sądu rejestrowego jest skuteczne lub wykonalne z chwilą uprawomocnienia, wraz z wpisem zamieszcza się wzmiankę o jego nieprawomocności. Postanowienie o wykreśleniu podmiotu z rejestru, na podstawie którego dokonuje się wpisu do rejestru – co oznacza wprowadzenie danych z tego postanowienia do systemu informatycznego (art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o KRS) – jest skuteczne i wykonalne z chwilą uprawomocnienia (art. 694⁵ § 2) (post. SN z 25.6.2014 r., sygn. akt I CSK 360/13). Po uprawomocnieniu się takiego postanowienia sąd rejestrowy wydaje z urzędu postanowienie zarządzające wykreślenie wzmianki o nieprawomocności i wpisanie wzmianki o uprawomocnieniu się postanowienia wraz z podaniem daty uprawomocnienia. Sąd po wydaniu postanowienia o wykreśleniu podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego wprowadza je niezwłocznie do systemu teleinformatycznego, jednakże wraz ze wzmianką o jego nieprawomocności. Dane objęte treścią wpisu są przekazywane do Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników i krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej po uprawomocnieniu się postanowienia sądu (art. 20 ust. 2 ustawy o KRS). Po uprawomocnieniu się postanowienia o wykreśleniu podmiotu z rejestru sąd wpisuje datę uprawomocnienia z urzędu (art. 20 ust. 3 ustawy o KRS).

Wpis ten nie podlega ogłoszeniu. Wpisy, o których mowa w art. 12 ust. 3, art. 24 ust. 3 i 4 i w art. 41 ustawy o KRS oraz wpis dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych, następują po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie wpisu.

Data wykreślenia spółki z KRS-u

Powyższe oznacza to, że wykreślenie spółki jest dokonywane niezwłocznie po wydaniu postanowienia w tej sprawie, a więc w przypadku Państwa spółki jest to data 10 października 2018 r. Jednak na zaświadczeniu o dokonaniu wpisu podana jest wzmianka o nieprawomocności postanowienia. Spółka utraci swój byt prawny dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego w kwestii wykreślenia z KRS-u.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt III CZ 80/12: „Upływ terminu do zaskarżenia orzeczenia warunkuje jego prawomocność (art. 363 k.p.c.), natomiast podstawą mocy wiążącej orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) jest stwierdzona przez sąd jego prawomocność. Moc wiążąca orzeczenia odnosi się zarówno do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia, jak i mocy określonego waloru prawnego zawartego w nim rozstrzygnięcia”.

Odwołanie się od postanowienia o wykreśleniu spółki z KRS

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 września 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 740/07: „Postanowienia o wykreśleniu wpisu z rejestru zalicza się do postanowień rozstrzygających do co istoty sprawy, od których przysługuje środek odwoławczy. Stąd skutki prawne wywiera dopiero po uprawomocnieniu się (art. 363 § 1 i 365 KPC). Błędny jest zatem pogląd o utożsamieniu daty wydania postanowienia o wykreśleniu z rejestru z datą uprawomocnienia się tego postanowienia i rozpoczęciem wywoływania skutków prawnych przez to postanowienie”.

W postępowaniu nieprocesowym w myśl art. 518 Kodeksu postępowania cywilnego od postanowień sądu I instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje apelacja. Postanowienie wydane w postępowaniu rejestrowym, dotyczące wpisu do KRS-u, jest postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy. Zatem środkiem odwoławczym jest apelacja. Termin do wniesienia apelacji wynosi dwa tygodnie liczone od doręczenia uczestnikowi postanowienia co do istoty sprawy z uzasadnieniem (art. 369 § 1 w zw. z art. 13 § 2), zaś do wniesienia zażalenia – tydzień liczony od dnia doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała doręczenia postanowienia – od ogłoszenia postanowienia (art. 394 § 2 w zw. z art. 13 § 2).

Zgodnie z art. 363 § 1 orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Orzeczenia, które nie zostały w terminie zaskarżone, stają się prawomocne z dniem następnym, przypadającym bezpośrednio po ostatnim dniu terminu zaskarżenia orzeczenia. W ten sam sposób oznacza się datę prawomocności orzeczenia, które wprawdzie zaskarżono, ale następnie wniesiony środek zaskarżenia został odrzucony jako spóźniony, niedopuszczalny lub nieopłacony.