Prawo do nagrody jubileuszowej

Wcześniejsza emerytura a prawo do nagrody jubileuszowej

W podanych okolicznościach faktycznych brak jest podstaw do powstania po Pańskiej stronie roszczenia o wypłatę nagrody jubileuszowej z tytułu 40 lat zatrudnienia u danego pracodawcy.

Jak wynika z przedstawionych informacji, nabył Pan uprawnienie do wcześniejszego świadczenia emerytalnego po ukończeniu 60 roku życia i przeszedł Pan na emeryturę, jednocześnie kontynuując stosunek pracy u dotychczasowego pracodawcy. Przejście na emeryturę, bez względu na to, czy jest to wcześniejsza emerytura, czy też emerytura wypracowana na skutek osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, może nastąpić tylko raz. Jak wynika z bogatego orzecznictwa sądowego, nie można przechodzić na emeryturę wielokrotnie, podobnie jak nie można ponownie nabyć prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej, jeśli już została raz pobrana (art. 92¹ § 2 Kodeksu pracy – dalej K.p.). Jak wskazała Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w postanowieniu z 28 stycznia 2011 r. (sygn. akt I PK 186/10): „regulacja art. 92¹ Kodeksu pracy nie uzasadnia tezy o istnieniu po stronie pracownika, który pobrał odprawę rentową lub emerytalną w poprzednim zatrudnieniu, prawa do odprawy uzupełniającej w razie ponownego ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę”.

Zasady przyznawania nagrody jubileuszowej

W konsekwencji cytowane przez Pana postanowienie z regulaminu wynagradzania: „w razie rozwiązania stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę pracownikowi, któremu brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę jubileuszową wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy” nie może stanowić podstawy do domagania się od pracodawcy wypłaty tej nagrody. Gdyby w chwili przejścia na emeryturę, ponad 2 lata temu, zaktualizował się ów zapis zawarty w regulaminie, Pańska sytuacja wyglądałaby zupełnie inaczej. Niestety wówczas brakowało Panu więcej niż 12 miesięcy zatrudnienia, aby skutecznie żądać, także na drodze sądowej, wypłaty nagrody.

Wskazane wyżej postanowienie regulaminu wynagradzania nie wprowadza żadnych wyjątków od zasady, że brakujące nie więcej niż 12 miesięcy do nabycia uprawnień do nagrody jubileuszowej może zostać potraktowane „łagodniej” w razie jakichkolwiek innych okoliczności niż przejście na emeryturę. Regulamin wynagradzania to akt wewnętrznego prawa pracy, wydawany w zakładzie pracy zatrudniającym więcej niż 20 pracowników, gdy nie obowiązują w stosunku do nich postanowienia układu zbiorowego pracy (art. 77² § 1 K.p.), ustala on nie tylko warunki wynagrodzenia za pracę, lecz także inne świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania, przykładem takiego świadczenia jest właśnie nagroda jubileuszowa.

W podanym przez Pana postanowieniu brak przede wszystkim określenia: „w szczególności”, co uzasadniałoby w drodze interpretacji rozszerzenie katalogu podstaw wypłaty nagrody mimo niespełnienia wymaganego warunku okresu zatrudnienia. Jak łatwo jednak przewidzieć, taka otwarta regulacja stanowiłaby zagrożenie dla interesów pracodawcy. Pracownik w zasadzie w wielu innych sytuacjach mógłby żądać wypłaty nagrody jubileuszowej, gdyby brakowałoby mu nie więcej niż 12 miesięcy do nabycia do niej prawa, nie tylko wówczas, gdy przechodziłby na emeryturę. Pański przypadek, polegający na zakończeniu stosunku pracy wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę z przyczyn nie dotyczących pracownika, lecz wynikających z likwidacji stanowiska pracy (lub wskutek rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron), nie kwalifikuje się więc do wypłaty nagrody jubileuszowej. 

Jeśli nie mamy do czynienia ze sferą budżetową, gdzie warunki wypłaty nagrody jubileuszowej reguluje stosowne rozporządzenie ministerialne, to pracodawca samodzielnie ustala ów regulamin, ewentualnie uzgadniając go z działającą u niego zakładową organizacją związkową (art. 77² § 4 i art. 77³ K.p.). Nie można więc czynić mu zarzutu, że jakaś kwestia powinna zostać inaczej ujęta, rozszerzona, uszczegółowiona.

Prawo do nagrody jubileuszowej

Nagroda jubileuszowa nie jest świadczeniem należnym wszystkim pracownikom z mocy przepisów powszechnie obowiązującego prawa, odmiennie niż np. odprawa emerytalna. W świetle wyroku SN z 29 czerwca 2010 r. (sygn. akt I PK 33/10): „jeżeli roszczenie o odprawę emerytalną uregulowaną w układzie zbiorowym pracy okaże się nieuzasadnione, sąd obowiązany jest ocenić to żądanie na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących”. Ponieważ nie istnieją przepisy powszechnie obowiązujące, które wprowadzałyby prawo do nagrody jubileuszowej dla wszystkich pracowników (dotyczy ona tylko sfery budżetowej i zakładów pracy, w których obowiązują przewidujące ją układy zbiorowe lub regulaminy wynagradzania), nie będzie skuteczne poszukiwanie w Pańskim przypadku innej, czyli pozaregulaminowej, podstawy prawnej do wypłaty nagrody.

Proszę jednak pamiętać, że pracodawca może z własnej inicjatywy mimo niespełnienia warunków do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej wypłacić Panu ją w całości lub w odpowiedniej, zależnej od swego uznania części. Będzie to jednak wyłącznie jego dobra wola, a nie przymus wynikający z unormowań obowiązującego regulaminu.