Prawo do mieszkania należącego do zmarłego konkubenta

Zamieszkiwanie w lokalu po śmierci konkubenta będącego jego wyłącznym właścicielem

Przedstawiona przez Panią sytuacja jest skomplikowana pod wieloma względami. Prawo polskie w żaden sposób nie reguluje prawnie stosunku konkubinatu.

Zgodnie z art. 926 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą”.

Według art. 931 K.c. „w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.

Czy konkubina ma prawo do spadku?

W przypadku braku zstępnych i małżonka dziedziczy rodzeństwo – a więc siostra. Prawo polskie nie przewiduje dziedziczenia ustawowego przez konkubentów.

Ustawa zapewnia jednakże możliwość zamieszkiwania w lokalu przez oznaczony czas. Zgodnie bowiem z art. 923 K.c.:

§ 1. „Małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym. Rozrządzenie spadkodawcy wyłączające lub ograniczające to uprawnienie jest nieważne.

§ 2. Przepisy powyższe nie ograniczają uprawnień małżonka i innych osób bliskich spadkodawcy, które wynikają z najmu lokali lub ze spółdzielczego prawa do lokalu”.

Eksmisja partnerki po śmierci konkubenta

Wobec powyższego jedynym właścicielem z ustawy jest siostra spadkodawcy. Może ona żądać Pani eksmisji. Wymaga to jednak przeprowadzenia sprawy sądowej. W prawie polskim nie istnieją eksmisje na bruk. Stąd też sąd w wyroku eksmisyjnym może orzec o lokalu socjalnym dla Pani. Wykonanie eksmisji zostanie wstrzymane do czasu wskazania przedmiotowego lokalu.

Oczywiście od dnia wniesienia przez spadkobierczynię pozwu będzie Pani stroną toczącego się postępowania i w konsekwencji będzie Pani powiadamiana o każdym posiedzeniu sądu, jak też będzie Pani otrzymywać odpisy orzeczeń sądowych.

W razie nieprzyznania lokalu socjalnego komornik wstrzyma wykonanie eksmisji do czasu wskazania przez wierzyciela lokalu zastępczego.