Jak głośno można słuchać muzyki w dzień?

Słuchanie głośnej muzyki w dzień a wzywanie policji przez sąsiadkę

Jest Pani niestety w błędzie twierdząc, iż hałas jest pojęciem względnym. Wręcz przeciwnie, istnieją urządzenia, które pozwalają na jego precyzyjne zmierzenie, dysponuje nimi m.in. policja i wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska. Opinia sąsiadów, ustna lub pisemna, nie ma większego znaczenia dla przebiegu ewentualnego sporu sądowego z sąsiadką, jak i dla uniknięcia w przyszłości mandatu za popełnione wykroczenie. Dzieje się tak chociażby z tego względu, że ich posesje są inaczej usytuowane w stosunku do nieruchomości sąsiadki, stąd hałas dociera na nie z dużym prawdopodobieństwem w innym natężeniu, z uwagi np. na ukształtowanie terenu, zadrzewienia, kształt i kubaturę istniejącej zabudowy.

Jak stanowi przepis art. 144 Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Przepis ten wprowadza zakaz immisji, czyli oddziaływania na nieruchomość sąsiedzką ponad zwykłą miarę, która w każdym przypadku zależy od konkretnej sytuacji i przeznaczenie terenu. Jak Pani wskazuje, chodzi o obszar zabudowy jednorodzinnej, a w każdym razie teren zamieszkany. Obiektywnie rzecz biorąc, nawet jeśli słucha Pani muzyki nie przekraczając dopuszczalnych norm hałasu w strefie zamieszkania (o czym w dalszej części odpowiedzi), to trwa to przecież codziennie aż przez pół doby (od 10:00 do 22:00). Bez względu więc, że nie jest to czas ciszy nocnej, może okazać się nieznośne dla sąsiadów, uniemożliwiając im odpoczynek, stale zakłócając normalną ciszę, do której we własnym domu także w ciągu dnia każdy ma prawo. Sugeruję przynajmniej spróbować spojrzeć na to w ten sposób, skoro bowiem nie mieszka Pani w miejscu odosobnionym, jakiś wzgląd na sąsiadów należy okazać.

Przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w strefie zabudowy mieszkaniowej

Bez względu na poziom hałasu sąsiadka może wystąpić przeciwko Pani do sądu z pozwem o nakazanie zaniechania określonych działań (immisji). Nie przesądzam tu oczywiście skuteczności takiego powództwa, gdyż to zależy od kwestii udowodnienia roszczenia i szczegółowych okoliczności faktycznych sprawy. Zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, w strefie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej maksymalny dopuszczalny poziom hałasu wynosi 60-64 decybeli (dB), zależnie od czynników, o których mowa w tym rozporządzeniu i okresów dobowych, zaś na terenach zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zamieszkania zbiorowego (np. osiedla mieszkaniowe w miastach, miasteczka akademickie) i na terenach mieszkaniowo-usługowych od 60 do 68 decybeli.

Przepisy powyższego rozporządzenia stosuje się do ustalenia norm hałasu dla potrzeb korzystania ze środowiska, co dotyczy zasadniczo działalności usługowo-produkcyjnej, ale może również stanowić dobry punkt odniesienia dla ustalenia, czy w tym konkretnym przypadku mamy w ogóle do czynienia z przekroczeniem dopuszczalnego poziomu hałasu. Podkreślam jednak, że nie jest to warunek skorzystania przez sąsiadkę z przysługujących jej środków ochrony prawnej.

Zakłócanie spokoju publicznego przez słuchanie głośnej muzyki

Zwracam też uwagę, że Pani zachowanie może wyczerpywać znamiona zakłócania spokoju publicznego (tzw. wybryku), o jakim mowa w art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń. W świetle tego przepisu, kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. W razie stwierdzenia takiego wykroczenia, policja ma prawo nałożyć na sprawcę mandatem karnym grzywnę w wysokości do 500 zł (art. 96 § 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 395 ze zm.). Potencjalny sprawca może nie przyjąć mandatu, wówczas policja sporządzi wniosek o ukaranie do sądu, który może wymierzyć grzywnę wyższą, w przedziale od 20 zł do 5000 zł (art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń), a także pozostałe kary wskazane w tym przepisie oraz nałożyć obowiązek zwrotu kosztów postępowania, poniesionych przez Skarb Państwa (w razie ukarania, a nie uniewinnienia).

Jak wskazał Sąd Najwyższy – Izba Karna w wyroku z dnia 2 grudnia 1992 r. (sygn. akt III KRN 189/92), „zakłócenie porządku publicznego, to wywołanie stanu, który w danym miejscu, czasie i okolicznościach, zgodnie z przyjętymi zwyczajami i obowiązującymi przepisami, uważa się za nienormalny i który, w obiektywnym odbiorze, odczuwany jest jako utrudnienie lub uniemożliwienie powszechnie akceptowanego sposobu zachowania się w miejscach dostępnych dla bliżej nieokreślonej liczby osób. Natomiast zakłócenie spokoju publicznego, to naruszenie równowagi psychicznej ludzi, powodujące negatywne przeżycia psychiczne nieoznaczonych osób, powstające z bezpośredniego oddziaływania na organy zmysłów”.

„Istota »wybryku« uzależniona jest od szczególnych znamion strony podmiotowej, charakteryzującej się umyślnym okazaniem przez sprawcę lekceważenia dla norm zachowania się” (tak Sąd Najwyższy – Izba Karna w wyroku z dnia 30 września 2002 r., sygn. akt III KKN 327/02).

Poniżej treść Art. 51. Kodeksu wykroczeń [Zakłócenie spokoju lub porządku publicznego]
§1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§3. Podżeganie i pomocnictwo są karalne.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

2. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - Dz.U. 2007 nr 120 poz. 826
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 1992 r., sygn. akt III KRN 189/92
5. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2002 r., sygn. akt III KKN 327/02