Prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku

Prawo do renty po mężu, który zmarł

Generalnie rozwiedziona małżonka ma prawo uzyskać rentę po zmarłym byłym małżonku, jeżeli w dniu śmierci tegoż męża przysługiwało jej prawo do alimentów przez niego świadczonych, przyznane wyrokiem lub ugodą sądową. Wszak art. 70 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazuje: „Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową”.

Ponadto rozwiedziona małżonka, aby uzyskać świadczenie, musi spełnić dodatkowo jeden z następujących warunków przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

• w chwili śmierci byłego męża osiągnęła 50 lat lub
• w chwili śmierci męża była uznana za niezdolną do pracy
• albo wychowuje jedno z dzieci, wnuków, rodzeństwa, które jest uprawnione do otrzymywania renty rodzinnej po zmarłym i nie ukończyło 16 roku życia, a w przypadku kontynuacji nauki – 18 roku życia
• albo wychowuje dziecko uprawnione do otrzymania renty po zmarłym, które jest w stopniu całkowitym niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji – niezależnie od jego wieku.Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
  

Alimenty a prawo do renty po zmarłym małżonku

Natomiast zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 13 maja 2014 r. (sygn. akt SK 61/13) „uzależnienie uprawnienia małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej od wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów, ustalonych wyłącznie wyrokiem lub ugodą sądową, jest niezgodne z konstytucją”. Tym samym również alimenty płacone w dniu śmierci męża rozwódce polubownie (tj. ugoda polubowna, a nie sądowa lub na mocy wyroku sądu) nie powinny pozbawiać prawa do renty wdowy-rozwódki, o ile spełnia dodatkowo jeden z ww. warunków wskazanych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Ustawodawca dopuścił możliwość nabycia prawa do renty rodzinnej dla małżonki rozwiedzionej, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, jeżeli spełniała warunki określone w art. 70 ust. 1 lub 2, dodatkowo zaś miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową, a w ocenie TK – także polubownie wypłacane alimenty.

Art. 70 ust. 3 został bowiem częściowo uznany za niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt SK 61/13 (Dz.U.2014.683) z dniem 26 maja 2014 r. Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej poza spełnieniem przesłanek określonych w art. 70 ust. 1 i 2 tej ustawy oraz wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony uzależnia od tego, aby alimenty były ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118

2. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt SK 61/13