Prawo do mieszkania socjalnego a limit zarobków

Prawo do mieszkania w lokalu socjalnym przez męża

Może Pan mieszkać z żoną w lokalu socjalnym jej przysługującym tylko wówczas, jeśli nastąpi przepisanie umowy na mieszkanie na Państwa (zamiast na żonę, wymaga to bowiem obowiązkowo zgody gminy jako właściciela lokalu). Może to mieć miejsce tylko w ramach zmiany umowy. Niestety prawo nie przewiduje sytuacji, w której nawiązanie stosunku najmu przez jednego z małżonków jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego automatycznie „rozciąga” się na drugiego z małżonków.

Tym niemniej jednak, zgodnie z treścią art. 281 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego po zawarciu związku małżeńskiego będzie Pan uprawniony do zamieszkiwania w tym mieszkaniu. Przepis ten stanowi bowiem, że jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedmiotów urządzenia domowego.

Gmina nie może zatem zakazać Panu zamieszkiwania w tym lokalu, podobnie zresztą jak żona nie może tego zakazać.

Zamieszkiwanie z żoną mimo brak zmian w umowie

Jeżeli nie będzie Pan najemcą lokalu, tj. gmina nie zgodzi się na zmianę umowy, będzie Pan bezpieczny, o ile będzie Pan w tym lokalu mieszkać wraz z żoną do chwili jej śmierci, bo wstąpi Pan w stosunek najmu po hipotetycznie zmarłej żonie – dzieje się to z mocy prawa, bez konieczności robienia czegokolwiek w tym zakresie. Wynika to wprost z art. 691 § 1 Kodeksu cywilnego, który to przepis stanowi, że „w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą”. § 2 tego przepisu mówi natomiast, że „osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci”.

Zgłoszenie zamieszkiwania męża w lokalu socjalnym

Jeżeli przyjmiemy pod dach osobę lub osoby nieujęte w umowie najmu, bez wcześniejszej pisemnej zgody właściciela (gminy), możemy narazić się na utratę prawa do lokalu. Przy czym należy pamiętać, że nie wystarczy zameldowanie tej osoby lub osób w lokalu (zameldowanie osoby lub osób potwierdza wyłącznie, że rzeczywiście mieszkają pod danym adresem, ale nie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody przez gminę na ich zamieszkiwanie). Natomiast wskazuję, że Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyroku z 26 września 2014 r. (sygn. akt II Ca 729/14) uznał, że uprawnienie małżonka do korzystania z mieszkania należącego wyłącznie do współmałżonka, na podstawie tzw. prawnorodzinnego tytułu do lokalu, nie może być podstawą do wypowiedzenia przez gminę umowy najmu mieszkania komunalnego. Tutaj sytuacja jest zatem dość sporna i brak jest co do zasady jednolitego stanowiska, dlatego lepiej wnioskować w gminie o zmianę umowy (tj. stron umowy) najmu lokalu socjalnego.

Kwestie lokali socjalnych reguluje ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w tym lokali socjalnych – uchwala rada gminy. Powinny one określać m.in.:

• tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i o najem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej,
• kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego;
• wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą zastosowanie obniżek czynszu.

To również gmina zawiera z osobą uprawioną umowę o najem. Jest ona zawierana na czas oznaczony. Może być ona zawarta przede wszystkim z osobą, która nie ma tytułu prawnego do lokalu i której dochody gospodarstwa domowego nie przekraczają wysokości określonej w uchwale rady gminy.

Limit dochodów a najem mieszkania socjalnego

W pierwszej kolejności należy więc spojrzeć do uchwały rady gminy dla miejscowości, w której narzeczona ma prawo do lokalu socjalnego, i sprawdzić, czy nie reguluje ona w sposób szczególny kwestii związanych z wchodzeniem w związek małżeński przez osoby uprawnione do lokalu socjalnego. Jeśli nie, to co do zasady żona powinna wnioskować w gminie o zmianę umowy najmu. Wówczas, jeśli Państwa dochody przekroczą dochody określone w uchwale rady gminy dla gospodarstwa domowego na osobę, żona (i Pan) może stracić prawo do owego lokalu. Nawet jeśli żona nie zawnioskuje o zmianę Umowy, ale Pana przyjmie z mocy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego to wówczas również powinna już liczyć dochód z uwzględnieniem Pana dochodów. Za członków gospodarstwa domowego uznaje się bowiem wszystkie osoby bliskie, z którymi zamieszkuje osoba pierwotnie ubiegająca się o najem lokalu socjalnego.

Utrata prawa do lokalu socjalnego

Nadto wskazuję, że wiele uchwał rad gmin ma zapis typu: „Lokal mieszkalny może być wynajęty osobie jeżeli osoba ubiegająca się, jej współmałżonek oraz osoba zgłoszona do wspólnego zamieszkiwania nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego”.

Wówczas również żona utraci prawo do lokalu, jeśli Pan posiada tytuł prawy do innego lokalu (nie ważne czy własność, czy najem, czy użyczenie).

Podsumowując, Pana dochody zapewne będą liczone do dochodu, jakiego wymaga uchwała rady gminy, aby prawo do lokalu socjalnego przysługiwało. Istnieje ryzyko, że żona utraci prawo do owego lokalu po ślubie, jeśli Pan ma tytuł prawny do innego lokalu, przekroczycie Państwo próg dochodów na członka gospodarstwa opisany w uchwale rady gminy. Niemniej to gmina (każda na swój sposób) reguluje te kwestie w uchwale, zatem proszę koniecznie się z jej treścią zapoznać, bowiem być może gmina właściwa dla żony ma jakieś specyficzne regulacje w tej kwestii (do czego zresztą ma prawo). Proszę zatem skonfrontować owe ogólne reguły, jakie wskazuję w niniejszej opinii z dokumentem o nazwie UCHWAŁA RADY GMINY (tu nazwa gminy) w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy (tu nazwa gminy). Można ją znaleźć w Internecie albo w gminie (trzeba poprosić urzędnika).