Prawa ojca do dziecka urodzonego w Anglii

Status prawnym dziecka pozamałżeńskiego urodzonego w Wielkiej Brytanii

Zarówno Polska, jak i Wielka Brytania są stronami Konwencji o Prawach Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526).

Według tej konwencji „niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt urodzenia, a dziecko od momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa oraz, jeśli to możliwe, prawo do poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opieką”.

Jak wskazuje europejska konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1975 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 79, poz. 888) w art. 3, pochodzenie „dziecka pozamałżeńskiego od ojca może być stwierdzone lub ustalone na podstawie dobrowolnego uznania lub orzeczenia sądu”.

Pani dziecko nie pochodzi ze związku małżeńskiego, a więc to, czy biologiczny ojciec będzie też ojcem w rozumieniu prawa, jest uzależnione od tego, czy ojciec uzna dziecko lub też czy sąd wyda orzeczenie o ustaleniu ojcostwa.

Jak wskazuje polska ustawa Prawo prywatne międzynarodowe, stosunki prawne między rodzicami a dzieckiem podlegają prawu ojczystemu dziecka.

Prawem ojczystym Pani dziecka jest prawo polskie, ponieważ dziecko jest obywatelem polskim.

Ustalenie ojcostwa

Jak wskazuje art. 19 § 2 Prawa prywatnego międzynarodowego, „ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa podlega prawu ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia. Jednakże uznanie dziecka podlega prawu państwa, którego dziecko jest obywatelem w chwili uznania. Uznanie dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, podlega prawu ojczystemu matki”.

Z tego co udało mi się ustalić, ojciec biologiczny Pani dziecka może wystąpić do sądu angielskiego z pozwem o ustalenia, że jest ojcem Pani dziecka. Niestety, nie udało mi się dotrzeć do stosownych przepisów angielskich regulujących to zagadnienie.

Z pewnością sprawa o ustalenie ojcostwa może odbyć się w sądzie angielskim i według angielskiego prawa, jednak może się okazać, że sąd w sprawie ustalenia ojcostwa zastosuje prawo polskie. Niestety, nie udało mi się dotrzeć do angielskiej ustawy regulującej prawo prywatne międzynarodowe.

Stosownie do polskiego prawa (art. 84 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), „sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Jednakże matka ani domniemany ojciec nie mogą wystąpić z takim żądaniem po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności”.

„Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. Okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne” (art. 85).

Według polskich przepisów ojciec dziecka mógłby pozwać Panią i dziecko o ustalenie ojcostwa. W postępowaniu musiałby wykazać, iż domniemanie z art. 85 zachodzi w Państwa przypadku.

Badania DNA w postępowaniu o ustalenie ojcostwa

W postępowaniu o ustalenie pochodzenia dziecka od ojca można dopuścić dowody naukowe, które mogą pomóc w ustaleniu lub wykluczeniu ojcostwa. Takimi dowodami z pewnością mogłyby być badania DNA.

Odrębną sprawą od ojcostwa jest sprawa władzy rodzicielskiej. Jeżeli ojciec biologiczny zostanie uznany za prawnego ojca Pani dziecka, to o tym, czy ojciec uzyska władzę rodzicielską nad dzieckiem, może zadecydować porozumienie między rodzicami lub sąd.

Według angielskiego prawa osoba, u której zgodnie z postanowieniem sądu dziecko zamieszkuje na stałe, posiada władzę rodzicielską na czas obowiązywania postanowienia.

Sąd angielski może sprawować jurysdykcję w sprawie władzy rodzicielskiej, jeżeli wnioskodawca jest obywatelem Wielkiej Brytanii lub zwykle zamieszkuje albo przebywa w Anglii i Walii.

Powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców

Sąd może powierzyć wyłącznie Pani wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jest to istotne, ponieważ jeżeli oboje rodzice posiadają władzę rodzicielską, rodzic, który otrzymał decyzję o zamieszkaniu z dzieckiem, musi uzyskać zgodę drugiego rodzica np. na wyjazd dziecka ze Wielkiej Brytanii na stałe lub zezwolenie sądu na taki wyjazd.

Jeżeli ojciec uzyskałby orzeczenie o ustaleniu ojcostwa, będzie Pani mogła ubiegać się o alimenty na dziecko.

Jak wskazuje art. 6 wyżej wskazanej konwencji o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego, ojciec i matka dziecka pozamałżeńskiego mają w zakresie jego utrzymania takie same obowiązki, jakby pochodziło ono z małżeństwa.

W Wielkiej Brytanii dochodzenie alimentów jest ułatwione, nie zajmują się tym sądy, lecz Child Support Agency.

Należy też pamiętać, że dziecko pozamałżeńskie ma takie same prawa do dziedziczenia po ojcu i matce, a także po członkach ich rodzin, jak dzieci pochodzące z małżeństwa.