Nieuznanie przez ZUS szkoły zawodowej do lat pracy

Uprawnienia absolwentów zasadniczych szkół górniczych

Przepisy regulujące uprawnienia absolwentów zasadniczych szkół górniczych w okresie wskazanym w treści pytania wielokrotnie się zmieniały, ale zmiany te dotyczyły głównie uprawnień do tzw. wynagrodzenia kwartalnego. Zgodnie z regulacją prawną okres 1 roku nauki w zasadniczej szkole górniczej zaliczany był do uprawnień z Karty górnika (podstawa prawna: uchwała nr 6 Rady Ministrów z dnia 5 stycznia 1957 r.; Monitor Polski, nr 91, poz. 1014 ze zm.).

Po zmianie przepisów prawa uprawnienia absolwentów szkół górniczych rozszerzono na stosunek pracy w zakresie zaliczania całego okresu nauki w zasadniczej szkole górniczej jako 1 roku do uprawnień urlopowych i jubileuszowych.

Kolejne zmiany przepisów doprowadziły do wydania – wspomnianego przez Panią w treści pytania – zarządzenia nr 18 z dnia 10 czerwca 1985 r. w sprawie organizacji zasadniczych szkół górniczych, które rozszerzyło uprawnienia absolwentów.

I tak, na mocy powyższego zarządzenia, uprawnienia absolwentów szkół górniczych rozszerzono w dalszym ciągu na stosunek pracy w zakresie zaliczania całego okresu nauki w szkole zasadniczej górniczej jako okresu zaliczanego do uprawnień jubileuszowych i okresu uprawniającego do wynagrodzeń specjalnych z Karty górnika.

Zaliczenie okresu praktycznej nauki zawodu do stażu ubezpieczeniowego

Przechodząc na grunt przepisów ubezpieczeniowych, to według art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) „za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

1) zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia”.

Okresem zatrudnienia po ukończeniu 15 roku życia jest okres wykonywania tzw. praktycznej nauki zawodu. Młodociani w okresie nauki zawodu pozostawali z pracodawcą w stosunku pracy.

W tym miejscu należy podkreślić, że uczniów zasadniczych szkół górniczych nigdy nie wiązała indywidualna umowa o pracę w celu nauki zawodu, a jedynie pomiędzy szkołą a zakładem pracy (kopalnią) była spisywana umowa o naukę.

W treści wskazanego wyżej przepisu ustawy emerytalnej podstawą zaliczenia okresu do stażu ubezpieczeniowego jest fakt opłacania składek.

Za uczniów nie była odprowadzana składka. Owszem, otrzymywali oni w trakcie nauki pomoc materialną, ale pomoc ta nie miała charakteru wynagrodzenia za pracę.

Dlatego brak jest podstaw do uznania, że spełniona jest przesłanka podstawowa z treści art. 6 ust. 2 pkt 1 do zaliczenia okresu praktycznej nauki zawodu do stażu ubezpieczeniowego, tj. do stażu uprawniającego do emerytury, ponieważ jest to okres nieskładkowy. Niestety w tym zakresie należy ZUS-owi przyznać rację.

Dowodem, w oparciu o który okres praktycznej nauki zawodu może być doliczony do stażu ubezpieczeniowego, jest wymóg posiadania zawartej indywidualnej umowy pomiędzy zakładem pracy, który zatrudniał ucznia, a tym uczniem.

Reasumując powyższe, należy stwierdzić, że w oparciu o stan faktyczny sprawy brak jest podstaw do zaliczenia okresu praktycznej nauki zawodu w szkole górniczej do okresu składkowego.

Od decyzji ZUS-u przysługuje odwołanie do sądu. Po złożeniu odwołania to sąd zajmuje stanowisko ostateczne.

W mojej ocenie brak stosunku pracy w okresie praktycznej nauki zawodu przekreśla możliwość wygrania sprawy.