Praca w Austrii przy pobieraniu emerytury w Polsce

Praca za granicą i emerytura w Polsce

W związku z pobieraniem wcześniejszej emerytury podlega Pani obowiązkowemu rozliczaniu.

Przychód osiągany z tytułu dodatkowego zatrudnienia może mieć bowiem wpływ na zmniejszenie wysokości emerytury lub nawet może powodować zawieszenie prawa do emerytury.

Każdego roku, do końca lutego, winna Pani informować ZUS o wysokości osiąganego przychodu. Jeżeli Pani nie wykonana powyższego obowiązku, to ZUS w razie sprawdzenia, jaki przychód Pani osiąga, może w każdym czasie wezwać Panią do przedstawienia dowodów poświadczających osiągane przychody.

W razie stwierdzenia, że przychody przekraczały dozwolone granice, ZUS wyda decyzję o nienależnie pobranej emeryturze i może nakazać zwrot emerytury. Zwrot emerytury z powodu przekroczenia granic dochodu ZUS może nakazać tylko i wyłącznie za okres 3 lat, ale licząc od wydania decyzji ZUS o nienależnie pobranym świadczeniu.

Czy należy poinformować ZUS o pracy za granicą pobierając emeryturę w Polsce?

Może zdarzyć się i tak, że ZUS nie uzyska informacji, nie będzie więc Pani wzywał do ich przedstawienia.

Z dniem ukończenia 60. roku życia może Pani, pobierając emeryturę, osiągać dochód (przychód) bez jakichkolwiek ograniczeń – podstawę prawną stanowi art. 103 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa – art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS – „prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego”.

Działalnością taką jest wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej czy prowadzenie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 104 „wysokość emerytury, ulega zmniejszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona do części renty osiąga przychód w kwocie wyższej niż 70% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyższej jednak niż 130% tej kwoty miesięcznie”.

Przychód osiągany przez osobę uprawnioną do emerytury w wysokości przekraczającej kwotę równą 130% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, powoduje zawieszenie prawa do emerytury.

Reasumując powyższe, osoba pobierająca wcześniejszą polską emeryturę przyznaną według krajowych przepisów emerytalnych podlega obowiązkowemu rozliczeniu z tytułu dodatkowego zarobkowania.

Przepisy koordynacji unijnej przewidują, iż emeryt winien przedstawić w ZUS-ie w Polsce dowody świadczące o osiąganych przychodach (brutto) do końca lutego każdego roku, za rok poprzedni. Takie dochody brutto podlegają przeliczeniu na złotówki.

Zawieszenie lub zmniejszenie emerytury ze względu na osiąganie dochodu w Austrii

Jeżeli osiągany dochód jest większy niż wskazane wysokości (130%), powoduje zawieszenie prawa do emerytury, jeżeli mieści się pomiędzy wskazana wysokością 70% a 130% – powoduje tylko zmniejszenie wysokości emerytury wypłacanej.

Jeśli tego emeryt nie czyni i zakładamy, że ZUS wie, że emeryt zarobkuje, to taka sytuacja trwa do momentu, gdy ZUS się dowie; czyli emeryt jednocześnie pobiera emeryturę i pracuje. Jeżeli ZUS dowie się o uzyskiwanych dochodach, wówczas poprosi o przedłożenie dokumentacji finansowej.

Po ewentualnym stwierdzeniu przekroczenia dozwolonych granic przychodów zawiesi prawo do świadczenia i naliczy zwrot emerytury – ale tylko za 3 lata wstecz. Takie są konsekwencje sytuacji, o którą Pani pyta.

Kiedy ZUS może dowiedzieć się o zarobkowaniu?

1. Jak zawsze, ktoś życzliwy może przesłać anonim, wówczas ZUS zdecyduje, czy należy sprawdzić te informacje.
2. Podejrzewam jednak, że dopiero może poprosić o przedstawienie dokumentacji w dniu ukończenia 60 lat przez daną osobę – wówczas bowiem osoba nabywa prawo do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego i ma prawo do przeliczenia świadczenia.

Gdy ZUS stwierdzi fakt przekroczenia dochodów (przychodów), naliczyć może zwrot emerytury z okresu 3 lata wstecz.

Biorąc pod uwagę przepisy koordynacji wspólnotowej – przepisy emerytalne, to obowiązuje zasada, że każde państwo ustala odrębnie prawo do emerytury w oparciu o swoje przepisy. W tej sytuacji Austria ustali swoje prawo do emerytury.

Sprawa może dopiero ujrzeć światło dzienne wówczas, gdy w Polsce będzie Pani ubiegać się o pełną emeryturę po ukończeniu 60. roku życia.

W dniu 1 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa o ratyfikacji protokołu między Polską i Austrią dotyczącego zmiany umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dzięki któremu Polacy pracujący w Austrii nie muszą już dopłacać do podatku w Polsce. W umowie przyjęto korzystniejszą dla podatników metodę unikania podwójnego opodatkowania, czyli wyłączenie z progresją.

Oznacza to, że Polacy zarabiający wyłącznie w Austrii nie muszą składać w Polsce zeznania podatkowego i dopłacać do podatku w Polsce.

Jeśli natomiast ktoś ma dochody w obu krajach, to dochód z Austrii zostanie wzięty pod uwagę jedynie przy obliczaniu stopy podatku właściwej dla całego dochodu, która zostanie zastosowana do opodatkowania tylko polskich zarobków.

Mówiąc wprost, jeżeli urząd skarbowy skontroluje Panią, to może ustalić tylko, jaka była właściwa stopa opodatkowania (dla całego dochodu), i obliczyć ewentualnie różnice podatkowe.