Praca w Niemczech i Polsce a podatki

Uzyskiwanie dochodów w Polsce i Niemczech a rezydencja podatkowa

Prawdopodobnie nie zmieni Pan rezydencji podatkowej z polskiej na niemiecką.

Należy bowiem zaznaczyć, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT – osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. (art. 3 ust. 1a ustawy o VAT)

Polsko-niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

Przepis ten stosować należy z uwzględnieniem polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: „umowa”). Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy – rezydencja podatnika wyznaczana jest co do zasady przez przepisy państwa, w którym ma on miejsce zamieszkania. Jeśli przepisy obu państw stron umowy wskazują, iż podatnik posiada w tych państwach rezydencję, to ostatecznie rezydencję należy ustalić na podstawie przesłanek wskazanych w umowie. Umowa wskazuje w tym miejscu na szereg przesłanek rozpoznawanych w kolejności. Pierwszą przesłanką jest stałe miejsce zamieszkania, tzn. osoba fizyczna uznana jest za rezydenta tego państwa, w którym posiada stałe miejsce zamieszkania. Jeśli w obu państwach podatnik ma stałe miejsce zamieszkania, decydujące są ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze z jednym z państw.

Z przedstawionych informacji wynika, iż w przypadku zatrudnienia w Niemczech Pana ośrodek interesów życiowych pozostanie niezmieniony, ponieważ nadal, jak rozumiem, będzie Pan mieszkał z rodziną w Polsce, dojeżdżając do pracy w Niemczech. Częściowo będzie Pan też wykonywał pracę oraz inne czynności zarobkowe w Polsce. Innymi słowy, nie przeniesie się Pan na stałe do Niemiec, a jedynie będzie Pan tam bywał ze względu na pracę.

Z drugiej strony trzeba będzie zweryfikować, jaką liczbę dni będzie Pan w roku podatkowym przebywał w Polsce, a jaką w Niemczech. Może okazać się, iż nie spełni Pan drugiej z rozłącznych przesłanek, o których mowa w art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, tzn. będzie Pan w Polsce przebywał krócej niż 183 dni w ciągu roku. Może się jednocześnie okazać, że będzie Pan przebywał w Niemczech powyżej 183 dni w roku. W takim wypadku krajowe przepisy niemieckie mogą rozpoznać Pana jako rezydenta niemieckiego. Nawet gdyby jednak tak się stało, to zadecyduje kryterium stałego miejsca zamieszkania, o którym mowa w umowie, ewentualnie ośrodek interesów życiowych. Wstępnie z przedstawionych informacji wynika, że zarówno stałe miejsce zamieszkania, jak i ośrodek interesów życiowych ma Pan w Polsce. W konsekwencji należałoby stwierdzić, iż najprawdopodobniej pozostanie Pan polskim rezydentem podatkowym po rozpoczęciu pracy dla pracodawcy niemieckiego.

Obowiązek podatkowy z tytułu pracy świadczonej w Niemczech

Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy będzie Pan podlegał obowiązkowi podatkowemu z tytułu pracy świadczonej w Niemczech, zarówno w Polsce (rezydencja), jak i w Niemczech (państwo źródła przychodu – wykonywania umowy o pracę). Ponieważ Pański nowy pracodawca będzie miał siedzibę w Niemczech (a nie w Polsce), nie znajdzie zastosowania zwolnienie z opodatkowania w państwie wykonywania pracy, o którym mowa w art. 15 ust. 2 umowy.

Zgodnie jednak z art. 24 ust. 2 lit. a umowy – w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, podwójnego opodatkowania unikać się będzie w następujący sposób: Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majtek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majtek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Zgodnie natomiast z art. 27 ust. 8 ustawy o PIT, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT (rezydent), oprócz dochodów podlegających opodatkowani w Polsce, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych – podatek określa się w następujący sposób:

1) do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT;

2) ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów;

3) ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania i zakładając utrzymanie Pana rezydencji w Polsce po zmianie pracodawcy, Pana przychód z pracy w Niemczech powinien zostać zwolniony z opodatkowania w Polsce, przy czym wysokość przychodu uzyskanego w Niemczech posłuży do ustalenia wysokości stopy procentowej opodatkowania pozostałych przychodów uzyskanych przez Pana w Polsce. Jednocześnie będzie Pan w pełni opodatkowany w Niemczech z tytułu umowy o pracę tam wykonywanej (tylko z tej umowy), na zasadach obowiązujących w tym kraju.