Praca na 3 zmiany zastąpiona 4-brygadówką

Wprowadzenie pracy w ruchu ciągłym

Zgodnie z art. 138 ustawy Kodeks pracy „przy pracach, które ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane (praca w ruchu ciągłym), może być stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 151¹ § 1 pkt 1”.

O tym, czy mamy do czynienia z pracą w ruchu ciągłym, przesądza to, czy technologia produkcji wymaga pracy przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, w tym w niedziele i święta. Stosowane do produkcji urządzenia nie mogą być zatrzymane, gdyż spowodowałoby to zniszczenie lub uszkodzenie produktu lub maszyn. Taki proces produkcyjny może odbywać się w całym zakładzie pracy lub tylko w jego części i realizowany jest przy pomocy odpowiedniej liczby pracowników.

Jeśli w danym zakładzie pracy nie jest wymagana ciągłość, nie ma podstaw do wprowadzenia system z art. 138.

Kiedy praca w niedzielę i święta jest dozwolona?

Praca w niedziele i święta jest co do zasady zakazana. Jednak Kodeks pracy przewiduje, że jest ona dozwolona:

1. w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2. w ruchu ciągłym;
3. przy pracy zmianowej;
4. przy niezbędnych remontach;
5. w transporcie i w komunikacji;
6. w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7. przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8. w rolnictwie i hodowli;
9. przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności;
10. zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
11. jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
12. zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
13. w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Z powyższego wynika, że praca w soboty jest generalnie dozwolona (sobota jest takim samym dniem jak inne dni tygodnia – za wyjątkiem niedzieli). Można ustalić tydzień pracy na przykład od wtorku do soboty. Wówczas dniami wolnymi od pracy będą niedziele i poniedziałki i nie będzie to naruszeniem przepisów.

Rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedzielę i święta

Praca w niedziele jest co do zasady zabroniona, chyba że mamy do czynienia z określonymi sytuacjami – jakie wymieniłam wyżej.

W każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, pracownikom zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie.

Jeśli z uwagi na przyjęty system czasu pracy (na przykład zmianowy) praca będzie się odbywała w niedziele – pracownicy nie mają prawa odmówić pracy w tym dniu.

Natomiast jak już wspomniałam, sobota jest traktowana jak każdy inny dzień tygodnia i wówczas niezależnie od system czasu pracy nie można odmówić wykonywania pracy.