Powołanie na stanowisko prezesa zarządu spółki z o.o. a emerytura wojskowa

Przychody wpływające na wysokość emerytury

Analizując przedstawiony przez Pana stan faktyczny, wskazuję, że pełnienie funkcji członka zarządu spółki z o.o. tylko i wyłącznie na podstawie aktu powołania nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie – przychód z tego tytułu nie ma wpływu na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury lub renty.

„Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz z tytułu służby” (art. 104 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dalej u.e.r.). „Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa powyżej, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności” (art. 104 ust. 2 u.e.r.).

Przy stosowaniu przepisów u.e.r. dotyczących zawieszenia lub zmniejszenia emerytury lub renty:

a) bierze się pod uwagę przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą,

b) stosuje się również do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu ustalenia prawa do emerytury i renty lub wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu,

c) nie stosuje się do honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej,

d) za przychód, o którym mowa powyżej, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego (art. 104 ust. 3, 4 i 6 u.e.r.).

W literaturze prawniczej w odniesieniu do art. 104 u.e.r. wskazuje się, że „Po pierwsze – ogólną przesłanką brania pod uwagę przychodów, które wpływają na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury/renty, jest wykonywanie działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń – emerytalnemu i rentowych. Istotne jest zatem nie to, czy dany świadczeniobiorca podlega obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym, lecz fakt, że przychody uzyskiwane są z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczenia. Jednak na mocy art. 104 ust. 4 uwzględnieniu podlegają również przychody uzyskiwane przez osoby wyłączone z obowiązku ubezpieczenia ze względu na ustalone prawo do emerytury/renty lub wykonujące działalność niepodlegającą obowiązkowi ubezpieczenia z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu. Kwestia podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby pobierające świadczenia emerytalno-rentowe szczegółowo uregulowana jest w art. 9 ust. 4–4c oraz ust. 5 ustawy o s.u.s. Po drugie – według art. 104 ust. 1 na zawieszenie/zmniejszenie świadczeń mają wpływ przychody osiągane z tytułu służby, pomimo wyłączenia żołnierzy i funkcjonariuszy z systemu ubezpieczeń społecznych”.

Natomiast w sytuacji odwrotnej (tj. w razie osiągania przez wojskowego lub policyjnego emeryta/rencistę przychodów z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego) ustawodawca przewidział, w przepisach art. 40 i 41 ustawy o z.e.ż.f., stosowanie zasad zmniejszania świadczeń określonych w art. 104 ustawy o e.r. FUS.

Działalność podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia społecznego została wskazana w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – dalej u.s.u.s.). Z przepisów u.s.u.s. wynika, że pełnienie funkcji członka zarządu spółki z o.o., które odbywa się wyłącznie na mocy aktu powołania, nie jest działalnością, z którą łączy się obowiązek ubezpieczenia społecznego, nawet jeżeli taka funkcja jest pełniona za wynagrodzeniem (art. 6 u.s.u.s.). Uzasadnia to stanowisko, że jeżeli emeryt pełni funkcję członka zarządu spółki z o.o. wyłącznie na podstawie aktu powołania, osiągany z tego tytułu przychód nie może mieć wpływu na ewentualne zawieszenie lub zmniejszenie jego świadczenia emerytalnego.

Warunki doliczenia do wysługi emerytalnej okresów aktywności zawodowej oraz innych okresów po zwolnieniu ze służby

Otóż okresy przypadające po zwolnieniu ze służby podlegają uwzględnieniu w wysłudze emerytalnej, przy ustalaniu wysokości emerytur funkcjonariuszy, którzy pozostawali w służbie przed 2 stycznia 1999 r. Okresy przypadające po zwolnieniu ze służby uwzględniane są w wysłudze emerytalnej, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru oraz emeryt ukończył 55 lat – mężczyzna, a 50 lat – kobieta albo stał się inwalidą.

W myśl art. 14 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2018 r. poz. 132, z późn. zm.), „emerytowi uprawnionemu do emerytury policyjnej, dolicza się na jego wniosek do wysługi emerytalnej okresy przypadające po zwolnieniu ze służby:

1) zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy;

2) opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia”.

Doliczenie do wysługi emerytalnej okresu prowadzenia działalności gospodarczej przypadającego od dnia 1 stycznia 1999 r. możliwe jest tylko w przypadku, gdy opłacane były składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W celu doliczenia do wysługi emerytalnej okresu prowadzenia działalności gospodarczej przypadającego po 31 grudnia 1998 r. należy złożyć zaświadczenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzające okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Nie podlega uwzględnieniu w wysłudze emerytalnej okres prowadzenia działalności gospodarczej przed 1 stycznia 1999 r. Przytoczony art. 14 wyraźnie wskazuje, iż jedyną formę aktywności zawodowej przed dniem 1 stycznia 1999 r., którą można uwzględnić w wysłudze emerytalnej, stanowi zatrudnienie.

Podsumowując, w przypadku zatrudnienia z tytułu powołania na stanowisko prezesa zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie ma to wpływu na potrącenie części emerytury wypłacanej przez wojskowe biuro emerytalne. Dodatkowo, skoro nie są odprowadzane składki, nie ma podstawy do doliczenia okresu zatrudnienia z tytułu powołania na stanowisko prezesa zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do wysługi emerytalnej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118

2. Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin - Dz.U. 1994 nr 53 poz.214