Potrącenie pieszego podczas cofania

Nieumyślne potrącenie pieszego podczas cofania

Poniżej wyjaśniam Panu wątpliwości dotyczące potrącenia pieszego podczas cofania.

Obawiam się, że opisanym zachowaniem dopuścił się Pan występku określonego w art. 177 § 1 Kodeksu karnego (K.k.):

„Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Zasady bezpieczeństwa dotyczące manewru cofania w ruchu lądowym zostały określone w ustawie Prawo o ruchu drogowym w art. 23 ust 1 pkt 3), który stanowi: „kierujący pojazdem jest obowiązany: […]

3) przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:

a) sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia,

b) upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby”.

Niezachowanie szczególnej uwagi przy cofaniu pojazdem

„Cofanie pojazdu – jak zaznaczył Sąd Najwyższy w wyroku z 27 czerwca 1972 r. (sygn. akt V KRN 227/72) – jest manewrem specjalnym, którego inni użytkownicy dróg oraz osoby znajdujące się na drodze cofanego pojazdu w zasadzie nie przewidują. Nakłada to na kierującego pojazdem szczególne obowiązki [...]. Oskarżony obowiązany jest upewnić się przed manewrem cofania samochodu, że nikt nie znajduje się za pojazdem, przy czym wobec trudności przekonania się o tym osobiście z uwagi na rodzaj pojazdu, powinien był zapewnić sobie podczas cofania pomoc innej osoby [...]. Albo kierowca sam dokładnie widzi drogę za cofającym pojazdem, albo ma kontakt wzrokowy z inną osobą ustawioną tak, że widzi ona dokładnie tę drogę i może natychmiast zasygnalizować o niebezpieczeństwie”.

Przytoczony wyrok jest powszechnie akceptowany w orzecznictwie i stanowił bazę dla brzmienia art. 23 ust 1 pkt 3) Prawa o ruchu drogowym.

Naruszenie zasady bezpieczeństwa przy cofaniu - co grozi za potrącenie pieszego?

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że naruszył Pan zasady bezpieczeństwa przy cofaniu, gdyż wykonując ten manewr, nie miał Pan pełnej widoczności, a nie zapewnił sobie Pan pomocy innej osoby.

Ponieważ popełniony przez Pana występek zagrożony jest karą pozbawienia wolności do 3 lat, sąd może warunkowo umorzyć karę zgodnie z art. 66 K.k.:

„§ 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

§ 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności”.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może zobowiązać Pana do zapłacenia świadczenia pieniężnego lub nawiązki.

Sąd może również wymierzyć karę i zawiesić jej wykonanie zgodnie z art. 69 K.k.:

„§ 1. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

§ 2. Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa”.

Zawieszając wykonanie kary, sąd może orzec karę grzywny.

Potrącenie pieszego podczas cofania a zakaz prowadzenia pojazdów

Teoretycznie sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów w myśl art. 42 § 1 K.k.: „sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji”.

Środek karny określony w art. 42 § 1 K.k. ma charakter fakultatywny i nie sądzę, by w Pana przypadku sąd chciał go zastosować. Nie można powiedzieć, żeby z okoliczności popełnionego przestępstwa (potrącenia pieszego podczas cofania) wynikało, że prowadzenie przez Pana pojazdu zagrażałoby bezpieczeństwu w komunikacji. Mimo naruszenia zasad bezpieczeństwa, wykonując manewr cofania, podjął Pan środki mające na celu wykonanie go bezpiecznie chociażby poprzez włączenie świateł awaryjnych.