Postępowanie dyscyplinarne wobec żołnierza

Postępowanie dyscyplinarne wobec żołnierza

Zgodnie z art. 380 ustawy o obronie Ojczyzny „Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się niezwłocznie, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez żołnierza czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne. Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się z dniem wydania postanowienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego. Żołnierza, wobec którego wydano postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, uważa się za obwinionego”.

Dopóki więc nie wydano postanowienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, dopóty nie toczy się postępowanie dyscyplinarne. Natomiast zgodnie z art. 381 ww. ustawy „Jeżeli zachodzą wątpliwości co do popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, jego kwalifikacji prawnej albo osoby sprawcy, przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego przełożony dyscyplinarny zleca przeprowadzenie czynności wyjaśniających. Rozpoczęcie czynności wyjaśniających następuje w drodze postanowienia, które zawiera:

1) stopień wojskowy, imię, nazwisko i stanowisko służbowe przełożonego dyscyplinarnego;

2) datę i miejsce wydania;

3) podstawę prawną;

4) datę otrzymania przez przełożonego dyscyplinarnego informacji uzasadniających przeprowadzenie czynności wyjaśniających;

5) określenie okoliczności stanowiących przedmiot czynności wyjaśniających;

6) wskazanie rzecznika dyscyplinarnego do prowadzenia czynności wyjaśniających;

7) podpis przełożonego dyscyplinarnego.

Owe czynności wyjaśniające kończy się w terminie do 30 dni od dnia wydania postanowienia, a w szczególnych przypadkach ze względu na charakter sprawy czynności wyjaśniające za zgodą przełożonego dyscyplinarnego mogą być kontynuowane w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia wydania postanowienia wskazanego wyżej”.

Być może więc w Pana sprawie toczyły się czynności wyjaśniające (lub toczą się nadal), a nie doszło jeszcze do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Skoro jednak nie otrzymał Pan postanowienia co do żadnego z ww. trybów, to prawdopodobnie nie doszło do wszczęcia ani postępowania dyscyplinarnego, ani do postępowania wyjaśniającego.

Ponowne wszczęcie postępowania przez dowódcę

Odpowiadając zaś na pytanie, czy dowódca ma prawo ponownie wszcząć postępowanie, wskazuję, że ponownie o ten sam czyn nie, ale w Pana przypadku nie widzę tak naprawdę podstaw do uznania, że doszło do wszczęcia postępowania. A zatem, co do zasady, dowódca jeszcze może je oficjalnie wszcząć. Co prawda ustawa nakazuje wszcząć postępowanie niezwłocznie, ale tylko, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez żołnierza czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne. Organ może zawsze wskazywać, że ustalał, czy jest ryzyko uznania czynu za przewinienie dyscyplinarne i jak ustalił, że takie ryzyko jest, to niezwłocznie wszczął postępowanie, wydając postanowienie.

Ponadto zgodnie z art. 382 ustawy o obronie Ojczyzny „Nie można wymierzyć żołnierzowi kary dyscyplinarnej dopiero po upływie 1 roku od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego. Jeżeli żołnierz z powodu nieobecności w służbie nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg terminu, rocznego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się żołnierza do służby. Zawieszenie postępowania dyscyplinarnego wstrzymuje bieg terminu rocznego”.

Kiedy nie wszczyna się postępowania dyscyplinarnego?

Również art. 383 przesądza, że „Postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, jeżeli:

1) czynności wyjaśniające nie potwierdziły popełnienia czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne;

2) upłynęły terminy określone w art. 382 ust. 1 lub 4;

3) postępowanie dyscyplinarne w sprawie tego samego czynu i tego samego żołnierza zostało prawomocnie zakończone lub wszczęte wcześniej toczy się”.

Natomiast proszę zwrócić uwagę na art. 384 ww. ustawy. Otóż: „Przełożony dyscyplinarny może wydać orzeczenie bez wszczynania postępowania dyscyplinarnego, jeżeli okoliczności popełnionego czynu i wina żołnierza nie budzą wątpliwości oraz nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary dyscyplinarnej surowszej niż kary pieniężnej w wysokości 3 stawek dziennych”. Wówczas orzeczenie wydaje się tylko po wysłuchaniu żołnierza i złożeniu przez niego wyjaśnienia na piśmie oraz wyrażeniu pisemnej zgody na poddanie się karze dyscyplinarnej bez prowadzenia postępowania dyscyplinarnego.