Pośrednictwo w obrocie złomem metali kolorowych

UWAGA! Poniższy tekst stanowi jedynie fragment dłuższej odpowiedzi.

Modele pośrednictwa

Zacznijmy od przeanalizowania, jaki charakter ma Pańska działalność jako pośrednik. Istnieją dwa modele pośrednictwa. Pierwszy z nich polega na tym, że pośrednik zawiera umowy w imieniu swojego kontrahenta, a zatem jedynie technicznie realizuje czynność, której stroną jest kto inny – wtedy korzyści i ryzyko wynikające z dokonanej czynności nie obciążają pośrednika. W drugim modelu pośrednik dokonuje czynności w imieniu własnym i to on ponosi związane z tym ryzyko – ten właśnie model został przez Pana przyjęty.

Powyższe oznacza, że pośrednicząc w handlu złomem, działa Pan jako osobny podmiot, a zatem Pana obowiązkiem jest postarać się o uzyskanie stosownych zezwoleń. Jak słusznie Pan zauważył, na fakturach i zleceniach figurowała będzie firma Pańskiego przedsiębiorstwa. Pan także będzie osobą rozliczająca się z VAT-u.

Zezwolenia związane z obrotem odpadami

Zagadnienie zezwoleń na handel odpadami uregulowane jest w przepisach unijnych oraz wydanych na ich podstawie przepisach krajowych. Należy tu wskazać na Rozporządzenia (WE) 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów oraz ustawę z dnia 29.06.2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów.

Załącznik III oraz IIIb do rozporządzenia UE zawiera tzw. zieloną listę odpadów, tzn. takich, których dotyczy uproszczona procedura przewożenia przez granicę. Na liście znajduje się także różnego rodzaju złom metalowy. Oczywiście może się zdarzyć, że skupowany przez Pana złom będzie zanieczyszczony składnikami niewskazanymi na liście – wówczas zastosowanie znajdzie procedura ogólna, dość skomplikowana.

Przyjmijmy jednak, że w takim wypadku na podmiocie przewożącym złom przez granicę ciąży jedynie obowiązek informacyjny, tzn. ma on obowiązek złożenia Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska dwóch jedynie dokumentów:

1. Formularza przewidzianego w załączniku VII do rozporządzenia UE: http://www.gios.gov.pl//zalaczniki/artykuly/Zalacznik_VII_nowy_PL.pdf.
2. Umowy między wysyłającym a odbiorcą. Umowa ta musi obowiązywać w momencie rozpoczęcia przemieszczania odpadów i obejmować zobowiązanie, że w przypadku gdy przemieszczanie odpadów lub ich odzysk nie zostaną zrealizowane zgodnie z planem albo też w przypadku gdy przemieszczanie będzie nielegalne, osoba, która organizuje przemieszczanie, lub odbiorca – w przypadku gdy osoba ta nie ma możliwości zakończenia przemieszczenia odpadów lub ich odzysku (np. z powodu niewypłacalności):
   1. odbierze odpady z powrotem lub zapewni ich odzysk w inny sposób;
   2. w razie potrzeby zapewni ich składowanie w tym czasie.

Jednakże jeżeli zamierza Pan jako pośrednik dokonywać wysyłki odpadów z terytorium innego kraju, np. Czech, do Polski, wówczas powinien Pan być zarejestrowany jako podmiot zagraniczny (w naszym przykładzie – czeski). W przeciwnym razie (tj. zarejestrowania na terytorium Polski) jest Pan zobowiązany prowadzić działalność w zakresie odzysku odpadów.

Uzyskanie zezwolenia na odzyska lub unieszkodliwianie odpadów

W stosunku do działalności odnoszącej się do odpadów w postaci metali kolorowych konieczne będzie uzyskanie stosownego zezwolenia. Organem właściwym do wydania zezwolenia na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów jest właściwy ze względu na miejsce przetwarzania odpadów:

1. marszałek województwa:
   • w przypadku gdy – mówiąc nieco skrótowo – odzysk może zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
   • w przypadku przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych,
2. regionalny dyrektor ochrony środowiska – w przypadku, gdy proces odzysku lub unieszkodliwiania odpadów prowadzony jest na terenie zamkniętym,
3. starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) – w pozostałych przypadkach.

Opłata skarbowa za zezwolenie wynosi 616 zł.

(…)

Problem pojawia się w sytuacji, gdy okaże się, że np. podmiot A jest nieuczciwy i VAT-u nie odprowadzał, mimo że wystawiał fakturę i powiększał cenę zakupu o podatek. W takim wypadku fiskus przeniesienie ciężar podatku na B, kwestionując jego prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez A (skoro A tego podatku nie odprowadził, a B go odliczył).

Tym samym urząd skarbowy otrzymuje ostatecznie kwotę, jakiej się domaga, ale za oszustwo A czyni się odpowiedzialnym podmiot B, który w takiej sytuacji uiszcza VAT podwójnie – raz kupując towar od A, drugi raz na żądanie urzędu, do którego A podatku nie odprowadził (poprzez pozbawienia prawa do odliczenia VAT z tych faktur).

Sytuacja taka – mimo że przerzuca odpowiedzialność za dokonane oszustwa podatkowe na osoby niewinne, zdarza się stosunkowo często, zwłaszcza w handlu paliwem, złomem itp. Aby ustrzec się przed powyższą sytuacją, należy szczególnie uważnie sprawdzać, czy podmiot, od którego nabywamy odpady, nie jest podmiotem fikcyjnym, tylko czy faktycznie prowadzi danego rodzaju działalność. Z drugiej strony należy się spodziewać ze strony kontrahentów (nabywców odpadów), że będą oni wymagali od Pana odpowiedniego wykazania, że Pan nie jest takim podmiotem fikcyjnym. (…)

Informujemy, że świadczymy pomoc prawną z zakresu przedstawionej tematyki.