Podsłuch w domu

Założenie podsłuchu w celu uzyskania dowodów na rozprawę rozwodową

Istotny z punktu widzenia Pani interesu jest przepis art. 267 Kodeksu karnego, zgodnie z którym:

„Art. 267. § 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.

§ 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.

§ 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 13 ujawnia innej osobie.

§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

„Czyn zabroniony penalizowany w art. 267 § 3 polega na tym, że sprawca w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem specjalnym. Warunkiem karalności na podstawie tego przepisu jest nie uzyskanie informacji, ale już samo działanie w tym celu, w sposób opisany w art. 267 § 3. Zabronione jest zatem zakładanie (instalowanie) oraz posługiwanie się w celu bezprawnego uzyskania (poznania treści) informacji urządzeniami podsłuchowymi, wizualnymi albo innym urządzeniem specjalnym. Urządzenie, o którym mowa w art. 267 § 3, to każde urządzenie służące do rejestracji przede wszystkim obrazu lub dźwięku, a zatem przeznaczone do tego celu urządzenie mechaniczne i elektroniczne typu analogowego bądź cyfrowego, np. aparat fotograficzny, kamera filmowa i kamera wideo oraz magnetofon, radiomagnetofon, dyktafon, kamera filmowa i kamera wideo, które wyposażone są w aparaturę utrwalającą dźwięk” (B. Kunicka-Michalska, Przestępstwa…, s. 496-497).

Konsekwencje prawne założenia podsłuchu 

Wskazuje Pani, że najprawdopodobniej do założenia podsłuchu w domu doszło kilka miesięcy temu. Przestępstwa przewidziane w art. 267 ścigane są na wniosek pokrzywdzonego. Należy zatem złożyć wniosek o ściganie we właściwej jednostce prokuratury rejonowej bądź na komendzie lub komisariacie policji. Strona podmiotowa przestępstw określonych w art. 267 § 1 i 2 polega na umyślności w formie zamiaru bezpośredniego. W przypadku czynu sankcjonowanego w art. 267 § 3 dopuszczalny jest także zamiar ewentualny.

Reasumując, mając na uwadze powyższe stanowisko doktryny, nie mogę zgodzić się z twierdzeniem funkcjonariusza policji, jakoby działanie takie (założenie podsłuchu w domu) było możliwe bez jakichkolwiek konsekwencji prawnych.

Jednocześnie pragnę zauważyć, iż uzyskane w ten sposób dowody nie powinny zostać przez sąd dopuszczone w ramach prowadzonego postępowania rozwodowego.

Czy dowodem w postępowaniu rozwodowym mogą być nagrania z podsłuchu?

Kwestia jednak dowodów w ramach postępowania rozwodowego jest sporna w doktrynie. Z jednej bowiem strony wskazać należy, iż takim przypadku mamy do czynienia z teorią owoców zatrutego drzewa. Zgodnie z nią to, co zostało uzyskane w sposób sprzeczny z prawem, nie może być dowodem w postępowaniu sądowym. W wyroku z 06.07.1999 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że „ochroną art. 23 K.c. objęte jest prawo do swobody wypowiedzi, wyboru rozmówcy i tajemnica rozmowy. Gromadzenie materiału dowodowego w procesie i prezentowanie go przez strony nie powinno odbywać się z naruszeniem zasad współżycia społecznego” (sygn. akt I ACa 380/99, OSA 2001/4/21).

Wskazać należy także na stanowisko dla Pani niekorzystne, w szczególności na pogląd wyrażony w wyroku z 25.04.2003 r. Sądu Najwyższego, który stwierdził, że „w procesie rozwodowym w zakresie wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego służyć może także nagranie magnetofonowe rozmów prowadzonych przez strony, nawet jeżeli tych nagrań dokonano bez wiedzy jednej z nich i w okresie trwania małżonków w faktycznej separacji” (sygn. akt IV CKN 94/01, „Lex Polonica”, Nr 370634). Większość praktyków stoi na stanowisku, iż dowody z naruszenia prywatnej korespondencji uzyskane bez zgody zainteresowanego, nie powinny być dopuszczone w postępowaniu cywilnym w ramach postępowania rozwodowego. Wyjątkowo zdarza się, że sąd dopuści taki dowód z podsłuchu w domu, jeśli uzyskujący go działał w obronie swojego usprawiedliwionego interesu prywatnego, a interes ten przedstawia wartość znacznie wyższą niż ochrona prywatności i tajemnicy komunikowania się osoby, której dobra zostały naruszone.

Trudno zatem jednoznacznie wskazać, czy takie wiadomości mogą stanowić dowód w sprawie.