Podniesienie alimentów bez wiedzy zobowiązanego

Przeprowadzenie postępowania bez obecności strony

Zasadą jest, że każda strona powinna być właściwie zawiadomiona o toczącym się postępowaniu, a pozwanemu powinien być doręczony pozew.

Przepisy postępowania cywilnego przewidują kilka możliwości, gdy postępowanie toczy się bez udziału strony.

Pierwszym z przypadków jest niemożność wskazania adresu strony.

Jeżeli miejsce pobytu osoby nie jest znane, a osobie tej ma zostać doręczony pozew lub inne pismo sądowe, które uzasadnia obronę praw tej osoby, doręczenie pisma może nastąpić tylko do rąk kuratora osoby nieobecnej. Kuratora takiego ustanawia sąd orzekający w sprawie, do której ten kurator powinien być ustanowiony. Wniosek o ustanowienie kuratora składa osoba, która ma w tym interes prawny. Do czasu zgłoszenia się osoby, dla której ma zostać ustanowiony kurator, albo jej pełnomocnika, kurator reprezentuje osobę nieobecną. Jego podstawowym zadaniem jest odnalezienie osoby nieznanej z miejsca pobytu. Kurator zostanie ustanowiony wówczas, gdy osoba, która składa wniosek, uprawdopodobni, że miejsce pobytu osoby, którą ma zastąpić kurator, nie jest znane.

Ustalenie miejsce zamieszkania lub pobytu osoby pozwanej

W sprawach o alimenty i ustalenie ojcostwa sąd najpierw zarządzi stosowne dochodzenie, mające na celu ustalić miejsce zamieszkania lub pobytu osoby pozwanej. Sąd poinformuje o ustanowieniu kuratora poprzez wywieszenie informacji w budynku sądu i lokalu siedziby władz gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).

Gdy kurator jest już ustanowiony, wówczas doręczenia dokonywane do jego rąk są skuteczne, czyli wywołują taki skutek, jakby to osoba nieobecna odebrała pismo.

Jeśli miejsce pobytu osoby pozwanej jest nieznane – wówczas przepisy przewidują taką możliwość, aby kurator zastąpił osobę pozwaną.

Kolejną możliwością jest błędne wskazanie adresu strony pozwanej, wówczas bez własnej winy strona zostaje pozbawiona obrony swoich praw.

Niekiedy dzieje się też tak, że ktoś z domowników odebrał pozew – zgodnie z art. 138 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego „jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma”.

Prawidłowe doręczenie pozwu i wezwania na przesłuchanie

Doręczenie dorosłemu domownikowi może nastąpić jedynie w mieszkaniu adresata.

W ten sposób sąd może uznać, iż nastąpiło prawidłowe doręczenie, a strona nie jest zainteresowana udziałem w sprawie – wówczas wydaje się wyrok zaoczny. Skoro strona nie brała (domyślnie z własnego wyboru) udziału w sprawie, nie wypowiedziała się co do twierdzeń powoda – to znaczy, że je uznała.

Niemniej w tych dwóch ostatnich przypadkach stronie służy prawo złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku czy złożenia apelacji od wyroku, powołując się na pozbawienie możliwości obrony własnych praw i udziału w sprawie. Wówczas można przedstawić dowody na okoliczność sytuacji zobowiązanego do alimentacji, dochodów i stanu majątkowego.

Termin na wyżej wymienione czynności jest zawity i wynosi 7 dni, od kiedy strona dowiedziała się o wydaniu wyroku. Wówczas bowiem ustały przyczyny, dla których nie dokonała tych czynności wcześniej.

Jak widać, niekiedy strony naginają niektóre przepisy, aby przeprowadzić postępowanie bez udziału drugiej strony, jednakże procedura przewiduje dla strony pozbawionej udziału możliwość obrony własnego stanowiska.