Pocałunki z 14-latką jako inna czynność seksualna

Czy całowanie się dorosłego mężczyzny z osobą małoletnią może być uznane za inną czynność seksualną?

Trudno jest odpowiedzieć konkretnie na Pańskie pytanie, gdyż sąd zawsze odnosi się do konkretnego przypadku i okoliczności, w jakich czyn został popełniony. Ogólnie można stwierdzić, że całowanie osoby nieletniej może odpowiadać znamionom czynu zabronionego opisanego w art. 200 Kodeksu karnego.

„Inna czynność seksualna jest to takie zachowanie, niemieszczące się w pojęciu obcowania płciowego, które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka, polegające na kontakcie cielesnym sprawcy z pokrzywdzonym lub przynajmniej na cielesnym i mającym seksualny charakter zaangażowaniu ofiary” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19.05.1999 r., sygn. akt I KZP 17/99, OSNKW 1999, nr 7-8, poz. 37).

Strona przedmiotowa czynu sankcjonowanego w § 1 polega na obcowaniu płciowym z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczeniu się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej albo na doprowadzeniu jej do poddania się takim czynnościom bądź do ich wykonania (zob. uwagi do art. 197). W art. 200 § 1 mowa jest o obcowaniu płciowym z małoletnim, a nie o doprowadzeniu do obcowania płciowego, co oznacza, że penalizacją objęto także sytuację, gdy inicjatywa w zakresie obcowania płciowego wyszła od małoletniego.

Całowanie się z osobą poniżej 15 lat

Należy zatem jedynie wskazać, iż „poddanie się innej czynności seksualnej” obejmuje te sytuacje, w których sprawca, zmierzając do pobudzenia lub zaspokojenia swojego popędu płciowego, dotyka narządów płciowych ofiary (choćby poprzez bieliznę lub odzież) lub podejmuje inne czynności w zetknięciu z ciałem ofiary (np. pieszczoty, pocałunki). W tym miejscu nawiązać należy do wątku sygnalizowanego w uzasadnieniu postanowienia sądu odwoławczego, który wystąpił z tzw. pytaniem prawnym. Co do zasady, słuszne jest spostrzeżenie tego sądu, iż „obcowanie płciowe” i „inna czynność seksualna” to znamiona przedmiotowe, które powinny być zatem rozpatrywane w takim właśnie (tj. przedmiotowym) kontekście, bez wiązania ich z celem działania sprawcy. Problem jednak polega i na tym, że taka sama – z czysto przedmiotowego punktu widzenia – czynność raz będzie stanowiła zachowanie całkowicie pozbawione zabarwienia seksualnego, innym razem zaś będzie czynnością o niewątpliwie seksualnym wyrazie i intencji (np. takie same, przedmiotowo, pieszczoty osoby najbliższej w stosunku do dziecka, a pieszczoty pedofila w stosunku do małoletniego). „Tak więc, przy ustalaniu znamienia »innej czynności seksualnej«, in concreto niejednokrotnie nie da się uniknąć rzutowania ocen o charakterze podmiotowym na płaszczyznę przedmiotową. Warto w tym kontekście wskazać też na słuszne spostrzeżenie, że o tym, czy dana czynność jest, czy też nie jest »czynnością seksualną«, decydować mogą także, a w niektórych przypadkach przede wszystkim, oceny kulturowe” (zob. M. Rodzynkiewicz, Kodeks karny. Część szczególna, komentarz pod red. A. Zolla, t. 2, Kraków 1999, str. 512).

Jeśli chodzi o przesłanki działające na korzyść osoby całującej, może być brane pod uwagę np. to, że osoba taka jest już na tyle dojrzała psychicznie i emocjonalnie, że trudno mówić o wykorzystaniu naiwnego dziecka, lub że różnica wieku między całującymi jest nieznaczna (nastolatek całuje 14-letnią nastolatkę) albo że osoba całująca nie miała świadomości, że całuje osobę poniżej 15. roku życia (osoba 14-letnia wyglądała na np. 16 lat, a nie zdradziła swojego wieku i całujący nie mógł wiedzieć, że ma mniej lat). Okolicznością łagodzącą może być też wprowadzenie w błąd całującego, że się ma np. 16 lat, a nie 14 (gdy faktycznie wygląda się dojrzalej). Okolicznością łagodzącą może być też to, że ktoś nie jest notorycznym podrywaczem nieletnich (np. ktoś, kto loguję się na portale dla młodzieży, a sam jest dużo starszy).

Naprawdę trudno jest odpowiedzieć na Pańskie pytanie, nie znając wszystkich okoliczności konkretnego przypadku.