Pełnomocnictwo do odrzucenia spadku

Jaki jest termin na odrzucenie spadku?

Pani ma 6 miesięcy na odrzucenie spadku, a termin ten liczy się od dnia, w jakim dowiedziała się Pani o podstawie swego powołania do spadku. W praktyce będzie to pozyskanie informacji o odrzuceniu spadku przez spadkobierców mających przed Panią pierwszeństwo ustawowe dziedziczenia lub w przypadku testamentu – dowiedzenie się o treści testamentu.

Dla Pani dzieci termin ten biegnie praktycznie od dnia, w którym Pani spadek odrzuci. Wtedy dzieci dowiedzą się o podstawie swego powołania – z uwagi na to, że Pani spadek odrzuci i ma o tym wiedzę jako ich przedstawiciel ustawowy. Według Kodeksu rodzinnego:

„Art. 98. § 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.

§ 2. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:

1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;

2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.

§ 3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym.”

Jak małoletnie dzieci mogą odrzucić spadek?

Rodzice powinni wystąpić do sądu rejonowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez swoje dzieci. Następnie można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka np. w formie aktu notarialnego. We wniosku do sądu rodzinnego trzeba wskazać, że odrzucenie spadku jest konieczne, ponieważ babcia pozostawiła długi oraz dołączyć dokumenty potwierdzające takie zadłużenie, a także wskazać z imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania osobę, która będzie przedstawicielem dziecka na rozprawie w sądzie. Z jednej strony są rodzice działający jako wnioskodawcy, ale nie mogą oni jednocześnie reprezentować dziecka jako drugiej strony postępowania.

Udzielenie pełnomocnictwa do odrzucenia spadku

Zasadą działania przed sądami polskimi jest działanie osobiste lub poprzez pełnomocnika.

Stosownie do Kodeksu postępowania cywilnego:

„Art. 87. § 1. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

§ 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Osoba prawna prowadząca, na podstawie odrębnych przepisów, obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej może udzielić pełnomocnictwa procesowego – w imieniu podmiotu, którego obsługę prawną prowadzi – adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli została do tego upoważniona przez ten podmiot.

§ 3. W sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie.

§ 4. W sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem.

§ 5. W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów.

§ 6. W sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.”

W takiej sytuacji rodzice jako przedstawiciele ustawowi dziecka mogą działać przed sądem poprzez pełnomocnika.

Postanowienie o zgodzie wymaga dla swej ważności uprawomocnienia się i dopiero po tym uprawomocnieniu możliwe jest złożenie oświadczenia przez rodziców o odrzuceniu spadku.

Gdzie można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

A oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Natomiast pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym. Jest to pełnomocnictwo niezależne od pełnomocnictwa procesowego w sprawie o zgodę na odrzucenie spadku przez małoletnie dzieci.

Dodatkowo wskażę na przepis Kodeksu postępowania cywilnego:

Art. 583. Zezwolenia na dokonanie przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub na wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko sąd opiekuńczy udziela na wniosek jednego z rodziców po wysłuchaniu drugiego. Postanowienie sądu opiekuńczego w tym przedmiocie staje się skuteczne dopiero z chwilą uprawomocnienia się i nie może być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich.