Pacjentka wymagająca całodobowej opieki a brak zainteresowania ze strony rodziny

Obowiązek alimentacyjny względem rodzica

Niestety polskie prawo rodzinne w opisanym przypadku i podobnych daje jedynie możliwość uzyskania zabezpieczenia alimentacyjnego ze strony rodziny osobie, która popadła w niedostatek. Jednak to także wymaga podjęcia określonych działań, mianowicie:

1. złożenia wniosku alimentacyjnego pochodzącego od takiej osoby, a gdy nie jest ona w stanie reprezentować swoich interesów – doprowadzenie najpierw do ubezwłasnowolnienia.
2. zasądzenie alimentów od najbliższej rodziny – w opisanym przypadku byłyby to dzieci.

Wówczas to z alimentów zostaną pokryte usprawiedliwione potrzeby takiej osoby, w tym w mojej ocenie nawet prywatny ZOL na czas oczekiwania na miejsce w ZOL-u funkcjonującym w społecznym systemie opieki zdrowotnej.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi bowiem:

Kogo obciąża obowiązek alimentacyjny względem osoby nieporadnej?

„Art. 128. [Treść obowiązku alimentacyjnego]

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Art. 129. [Kolejność]

§ 1. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

§ 2. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Art. 130. [Pierwszeństwo obowiązku alimentacyjnego małżonka]

Obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Art. 132. [Zobowiązany w dalszej kolejności]

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Art. 133. § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Art. 135. [Zakres świadczeń alimentacyjnych]

§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.”

Czy można zmusić dorosłe dziecko do opieki nad rodzicem?

Nie ma zaś przepisu zmuszającego dorosłe dziecko do opieki nad rodzicem – smutne, ale prawdziwe. Jednak jak wykazałam – można w takim przypadku, gdy jest niedostatek i usprawiedliwione potrzeby – zapewnić tę opiekę za alimenty płacone przez zobowiązanych (tu – dzieci). W praktyce o realizacje tej procedury powinien zadbać właściwy miejscowo OPS. Co do samego wypisania ze szpitala – teoretycznie pacjentkę można wypisać, tylko wówczas szpital, wypisując osobę w takim stanie, bez zapewnionej dalszej opieki, w istocie skazuje ją na śmierć. W praktyce – jak pisałam – motorem działania opieki powinien być ośrodek pomocy, zarówno w temacie poszukiwania miejsca w ZOL, jak i zasądzenia alimentów (solidnych!) od wyrodnych dzieci. Czasami jednak możliwości są niezbyt sprzyjające albo po prostu OPS wykazuje zbyt małe zaangażowanie.