Organizacja imprez na własnej posesji, prawa i ograniczenia

Imprezy na własnym ogrodzie a sąsiedzi

Nie ma możliwości, by samemu poprzez ustalenie wewnętrznego regulaminu obowiązującego na własnej possij zmienić prawo. To, co się w sytuacji chęcią zorganizowania imprezy czyni, to uprzedza sąsiadów i w 95% przypadków nie ma problemu. Są jednak wyjątki, tj. sąsiedzi dokuczliwy, którzy nawet raz na jakiś czas nie wyrażają zgody na wyjątek w postaci nocnej imprezy na własnej posesji.

W Pana sprawie chodzi o naruszanie prawa. Wszak art. 52 Kodeksu wykroczeń wskazuje:

„§ 1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 3. Podżeganie i pomocnictwo są karalne”. 

Nie ma zatem znaczenia, że impreza jest na własnym podwórku skoro jej „skutki” w postaci zakłócania spoczynku nocnego są odczuwalne wobec posesji innych (też prywatnych).

Zakłócanie spokoju

Zresztą tu nawet art. 144 Kodeksu cywilnego wskazuje: „właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”, więc gdyby np. imprezy były notoryczne nie jest wykluczony pozew o odszkodowanie i żądanie zakazania immisji przez sąd w drodze procesu cywilnego przez sąsiadów.

Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 22 maja 2019 r., sygn. akt IV KK 219/18: „Przedmiotem ochrony określonym w art. 51 k.w., jest prawo obywateli do niezakłóconego spokoju i porządku publicznego oraz niezakłócony spoczynek nocny, które to nie powinny być zakłócone jakimikolwiek zachowaniami wykraczającymi poza ogólnie, czy też zwyczajowo przyjęte normy społecznego zachowania się. Użycie przez ustawodawcę określenia »zakłócenie« wskazuje, że chodzi o wywołanie gdzieś niepokoju, zamieszania naruszającego ustalony porządek, normy współżycia społecznego czy też naturalny bieg spraw, co w efekcie powoduje oburzenie, podenerwowanie lub zgorszenie. W rozumieniu art. 51 § 1 k.w. zakłócenie spokoju publicznego to naruszenie równowagi psychicznej ludzi, powodujące negatywne przeżycia psychiczne nieoznaczonych osób, powstające z bezpośredniego oddziaływania na organy zmysłów, przy czym skutek działania sprawcy, przewidziany w dyspozycji przepisu, musi wystąpić przynajmniej w stosunku do jednej osoby”.

Dla Pana obrony jest bez wątpienia wyrok SO w Koszalinie z 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt I Ka 157/13, gdzie sąd wskazał: „Nie bez znaczenia w niniejszej sprawie pozostaje charakter i okoliczności przypisanego obwinionej czynu. Podkreślenia bowiem wymaga, iż jedynie G. P. zdecydował się zawiadomić KPP w K. o podejrzeniu popełnienia przez obwinioną wykroczenia. W rezultacie jest on jedyną osobą, której I. S., odtwarzając głośno muzykę, zakłóciła w lipcu 2011 r. odpoczynek nocny, choć w pobliżu baru, jaki prowadziła obwiniona znajdowało się wiele zabudowań. Jednocześnie Sąd miał na względzie, iż do zdarzenia doszło w okresie letnich ferii, kiedy co do zasady społeczeństwo się bawi i jednocześnie w ten sposób w oderwaniu od codziennych obowiązków odpoczywa. Mając powyższe na uwadze, w tym dość niski stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez obwinioną wykroczenia oraz dodatkowo jej warunki osobiste, czy też to, że przed lipcem 2011 r. nie została ukarana za popełnienie wykroczenia, Sąd Okręgowy w Koszalinie uznał, iż wystarczające w przedmiotowej sprawie będzie poprzestanie na stwierdzeniu sprawstwa obwinionej z jednoczesnym odstąpieniem na podstawie art. 39 § 1 k.w., od wymierzenia jej kary”.

Informacja dla sąsiadów

Jak Pan widzi, w przypadku, gdy impreza jest na własnym podwórku, jest jakaś okoliczność, sąsiad/sąsiedzi byli powiadomieni (zalecamy mieć dowód choćby nadania im pisma z powiadomieniem z wyprzedzeniem o imprezie i planowanych jej godzinach, a może nawet w formie „zabezpieczenia” – mimo że z sarkazmem – dorzucenia zatyczek do uszu z prośbą o wyrozumiałość na tę rzadką okoliczność ważną dla Pana), są nikłe szanse, że dojdzie do ukarania Pana, aczkolwiek nie zmienia to faktu, że do zawiadomienia może dojść i policja się pojawi, psując Panu imprezę.

Można ewentualnie już na kilka tygodni przed poinformować w ww. formie i sposób sąsiadów i z wyprzedzeniem przekazać dowody powiadomienia na policję, być może wówczas ta od razu zignoruje zawiadomienie, aczkolwiek w świetle prawa mimo wszystko nie powinna, ale na pewno łaskawiej podejdzie do sprawy, bo zobaczy, że sąsiedzi są złośliwi, a Pan podjął maksimum działań zabezpieczających przed imprezą.

Niestety w świetle prawa jest Pan związany art. 51 Kodeksu wykroczeń nawet na swoim podwórku / w swym domu / mieszkaniu i w przypadku wyjątkowo uciążliwych i wrażliwych sąsiadów trzeba liczyć się z obecnością policji, gdy w nocy impreza będzie nadal głośna.

Cisza nocna

Nie może Pan regulaminem zmienić prawa. Spoczynek nocny wyznacza okres obniżonej aktywności ludzkiej, przeznaczonej na sen i regenerację organizmu. Powszechnie przyjmuje się, że czas ten przypada od godz. 22:00 do godz. 6:00, choć nie można wykluczyć ustalenia innej pory w ramach miejscowych zwyczajów lub przez uprawniony organ (np. D. Egierska [w:] J. Bafia, D. Egierska, I. Śmietanka, Kodeks wykroczeń…, 1974, s. 163). W piśmiennictwie wskazuje się nie bez racji, że każde zakłócenie spoczynku nocnego jest jednocześnie zakłóceniem spokoju, a zatem wprowadzenie tego pierwszego znamienia niepotrzebnie multiplikuje znamiona (M. Budyn-Kulik [w:] Kodeks wykroczeń…, red. P. Daniluk, 2016, s. 326). Wydaje się, że przyczyną takiego stanu rzeczy może być wzgląd na potrzebę zaakcentowania spoczynku nocnego jako istotnego elementu spokoju publicznego w nocy – tak Lachowski Jerzy (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, 2021.

Jak zaś podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 22 maja 2019 r., sygn. akt IV KK 219/18, przedmiotem ochrony w art. 51 jest „prawo obywateli do niezakłóconego spokoju i porządku publicznego oraz niezakłócony spoczynek nocny, które to nie powinny być zakłócone jakimikolwiek zachowaniami wykraczającymi poza ogólnie, czy też zwyczajowo przyjęte normy społecznego zachowania się. Użycie przez ustawodawcę określenia «zakłócenie» wskazuje, że chodzi o wywołanie gdzieś niepokoju, zamieszania naruszającego ustalony porządek, normy współżycia społecznego czy też naturalny bieg spraw, co w efekcie powoduje oburzenie, podenerwowanie lub zgorszenie”.

Jest to precyzyjne wskazanie na chronione w ramach tego przepisu dobro prawne. Tym samym nie ma podstaw, by swoim regulaminem zmienił Pan bezwzględnie obowiązujące innych prawo, ich prawa, a swoje obwiązki. Rzadkością jest sąsiad, z którym nie można się porozumieć, ale niestety – gdy już z takim mamy do czynienia – jego prawo jest bezwzględne, przy czym przy uprzednim poinformowaniu go z wyprzedzeniem, przeproszeniu, może wręczeniu słodkiego upominku, może nawet zatyczek – są nikłe szanse na skazanie, tym bardziej gdy inni nie skarżą, lecz znikoma część, np. jeden sąsiad. Jeśli zaś już skargę wniesie, policja zapewne się pojawi, ale gdy zobaczy, że Pan zawczasu poinformował, nawet wręczył podarek czy zatyczki, zapewne przymknie oko i nie będzie długo zajmować Panu czasu, aczkolwiek bez wątpienia nakaże ściszyć muzykę i ciszej się zachowywać.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2019 r., sygn. akt IV KK 219/18
3. Wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt I Ka 157/13