Opóźnienie w wykonaniu usługi, jak zmusić wykonawcę do realizacji zamówienia?

Zwłoka w wykonaniu usługi i konsekwencje po stronie wykonawcy

Zgodnie z art. 476 i 477 Kodeksu cywilnego (K.c.):

„Art. 476. Dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Art. 477. § 1. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

§ 2. Jednakże gdy wskutek zwłoki dłużnika świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, wierzyciel może świadczenia nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania”.

Zgodnie natomiast z art. 491 K.c.:

„§ 1. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

§ 2. Jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie ogranicza się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty niespełnionego świadczenia. Strona ta może także odstąpić od umowy w całości, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce”.

Zapisy umowy o niedochowaniu terminów wykonania usługi, kary umowne

Umowa z przedsiębiorcą, którą Pani przedłożyła, wskazywała konkretne terminy wykonania umowy i jeden z nich minął, a drugi mija z końcem tego tygodnia. Jednakże umowa zastrzega także, że brak jest odpowiedzialności po stronie wykonawcy za opóźnienia wynikłe z winy dostawców i za opóźnienia wynikające z epidemii COVID. Jeśli zatem wykonawca będzie w stanie udowodnić winę dostawców lub działanie COVID, to może się uchronić przed odpowiedzialnością, co nie oznacza jednak, że nie należy działać i upominać się o wykonanie umowy.

Ponadto w umowie są kary umowne, ale kara płatna na Państwa rzecz jest zastrzeżona wadliwie (mowa jest o odsetkach, które są należne tylko przy świadczeniu pieniężnym, a świadczenie na Państwa rzecz jest rzeczowe, a nie pieniężne). Zapewne był to wzór umowy od wykonawcy i stąd takie nieskuteczne zapisy.

Jeśli jednak sąd uznałby karę w kwocie odsetek za skuteczną, to umowa nie daje Państwu prawa do odszkodowania uzupełniającego (a jest to wymóg prawa polskiego). Co za tym idzie, za zwłokę w wykonaniu umowy należna byłaby tylko ww. kara „odsetkowa”. Zakładam, że do umowy ma zastosowanie prawo polskie, gdyż nie określono wprost prawa właściwego w umowie.

Wezwanie do wykonania usługi z zagrożeniem odstąpienia od umowy

Reasumując, obecnie najwłaściwszym byłoby skierowanie oficjalnego pisma do wykonawcy (po upływie terminu umownego) z wyznaczeniem mu odpowiedniego, dodatkowego terminu do wykonania umowy z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie Pani uprawniona do odstąpienia od umowy. W razie braku reakcji wykonawcy w tym terminie, do rozważenia będzie odstąpienie przez Panią od umowy, z czym wiąże się zwrot na Państwa rzecz zaliczki (i ewentualny zwrot tego, co wykonawca dostarczył, ale zdaje się, że niczego takiego nie było).