Sprzedaż zwierząt bez zgłoszenia działalności gospodarczej
Zgodnie z art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (u.s.d.g.): „działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”.
Sporadyczna sprzedaż zwierząt nie stanowi zasadniczo działalności wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, a w konsekwencji – nie jest, co do zasady, działalnością gospodarczą. Powoduje to, że dopuszczalna jest taka sprzedaż zwierząt bez zgłoszenia działalności gospodarczej czy też poza prowadzoną działalnością gospodarczą w innym zakresie.
Należy jednak pamiętać, że pojęcie „działalności wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły” jest wysoce nieprecyzyjne. W konsekwencji traktowanie sporadycznej sprzedaży jako nieimplikującej powstania działalności gospodarczej jest zawsze obarczone pewnym ryzykiem (im częściej dochodzi do sprzedaży, tym ryzyko jest większe).
Zbliżona definicja działalności gospodarczej jest zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa PIT). Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy PIT przez działalność gospodarczą należy rozumieć działalność zarobkową prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat w sposób zorganizowany i ciągły (z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów z innych źródeł przychodów niż pozarolnicza działalność gospodarcza). W związku z powyższym na gruncie ustawy PIT sporadyczna sprzedaż również nie jest traktowana jako działalność gospodarcza.
Warto jednak zwrócić uwagę, że najszerszą definicję działalności gospodarczej przewiduje ustawa o podatku od towarów i usług (ustawa VAT). Podmiot, który nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu u.s.d.g. i ustawy PIT, może zostać zakwalifikowany jako podatnik VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT pojęcie działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Sporadyczna sprzedaż zwierząt
Należy stwierdzić, że na gruncie tych przepisów sporadyczna sprzedaż zwierząt nie stanowi, co do zasady, działalności gospodarczej (a w konsekwencji – sprzedaż taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT), gdyż nie jest wykonywana w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Im jednak częściej będzie dochodziło do sprzedaży, tym większe jest prawdopodobieństwo, że w razie ewentualnej kontroli organ podatkowy uzna podatnika za osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu VAT (a w konsekwencji – za podatnika VAT).
Przychody z działalności rolniczej
W nawiązaniu do ustawy PIT należy podkreślić, że jej przepisów nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej (art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT). Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy PIT przez wskazaną działalność rolniczą należy rozumieć działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowo-fermowego oraz hodowlę ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc – w przypadku roślin,
- 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
- 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt
– licząc od dnia nabycia.
Działy specjalne produkcji rolnej
Z kolei działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy PIT.
Sporadyczna sprzedaż papug a podatek
W niniejszym przypadku nie mogę w sposób jednoznaczny stwierdzić, czy uzyskany przychód ze sprzedaży powinien być opodatkowany podatkiem dochodowym. Taka sytuacja będzie miała miejsce tylko w przypadku uzyskania przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Jeżeli jednak sprzedaż papug spełnia warunki wskazanej definicji działalności rolniczej, to wówczas przychód ze sprzedaży nie podlega opodatkowaniu PIT. W takim przypadku w grę wchodzi wyłącznie podatek rolny (jeżeli posiada Pan gospodarstwo o powierzchni co najmniej 1 ha). Jeżeli sprzedaż spełniałaby definicję działalności rolniczej i jednocześnie nie jest Pan rolnikiem, to uzyskany przychód nie będzie podlegał opodatkowaniu.
W związku z tym, że transakcje sprzedaży nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, na kupujących może ciążyć obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (również wobec podmiotów zagranicznych). Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa PCC) opodatkowaniu podlega umowa sprzedaży oraz zamiana rzeczy. Na gruncie przepisów podatkowych zwierzęta należy kwalifikować jako rzeczy. Tym samym zasadniczo konieczne jest uiszczenie przez nabywcę podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wartości rynkowej zakupionej papugi. Podatek płatny jest w ciągu 14 dni od daty sprzedaży (nabywca powinien rozliczyć się na formularzu PCC-3). Warto jednak podkreślić, że ustawa PCC przewiduje istotne zwolnienie z opodatkowania. Zgodnie z art. 9 pkt 6 ustawy PCC zwolniona z podatku jest sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Tym samym jeżeli wartość sprzedaży nie będzie przekraczać wskazanej wartości, nie będzie konieczna zapłata PCC przez nabywcę.
Nota obciążeniowa
